این یادداشت نشان میدهد که مقایسه عینکهای هوشمند با تلفن همراه، تنها یک قیاس فنی است و زمینه اجتماعی را نادیده میگیرد.
تلفن همراه طی سالها استفاده، به نشانهای قابلفهم برای ضبط تصویر تبدیل شده، در حالی که عینکهای هوشمند با هدف حذف همین نشانه طراحی شدهاند. ناشناختهبودن این ابزارها، امکان دستکاری چراغ هشدار و تجربههای منفی گذشته، همگی نشان میدهد نگرانیها واقعیاند.
نتیجه آنکه پذیرش اجتماعی فناوری بدون توجه به حریم خصوصی، پیامدهایی جدی و ماندگار خواهد داشت.
نویسنده: امانوئل مایبرگ
تاریخ انتشار: ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵
منبع: وبسایت فور او فور مدیا
شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || در ماههای اخیر، رسانه فور او فور مدیا مجموعهای از گزارشها را درباره استفادههای نگرانکننده اما قابلپیشبینی از عینکهای هوشمند جدید منتشر کرده است؛ عینکهایی که به دوربین داخلی و در برخی مدلها به قابلیتهای مبتنی بر هوش مصنوعی مجهز هستند.
گروهی از علاقهمندان پس از خرید این عینکها، آنها را دستکاری کردهاند تا قابلیت شناسایی چهره به آن افزوده شود؛ قابلیتی که میتواند بدون اطلاع افراد، هویت هر چهرهای را که کاربر به آن نگاه میکند افشا کند. در مواردی دیگر، این عینکها توسط مأموران مرزی در جریان عملیاتهای مهاجرتی مورد استفاده قرار گرفتهاند؛ عملیاتهایی که از نظر بسیاری از ناظران، به نقطهای نگرانکننده در نقض حقوق انسانی تبدیل شده است.
تازهترین نمونه نیز به کاربرانی در شبکههای اجتماعی مربوط میشود که با این عینکها از کارکنان سالنهای ماساژ فیلم گرفته و با طرح پرسشهای جنسی، این تصاویر را برای جذب بازدید منتشر کردهاند؛ رفتاری که به گفته کارشناسان، جان و امنیت این افراد را به خطر میاندازد.
در تمامی این موارد، شرکت سازنده عینکها در پاسخ به پرسشهای رسانهای، استدلالی تکراری و بحثبرانگیز مطرح کرده است: تفاوت این عینکها با یک تلفن همراه هوشمند چیست؟ آیا اگر همین ویدئوها با تلفن همراه ضبط میشدند، باز هم خبر محسوب میشدند؟
این استدلال در نگاه نخست منطقی به نظر میرسد. هر دو ابزار دارای دوربین هستند، هر دو میتوانند به شکل پنهانی تصویر ضبط کنند و هر دو محصول شرکتهای بزرگ فناوریاند. حتی میتوان گفت تلفن همراه از این جهت خطرناکتر است که چراغ هشدار ضبط ندارد. اما این مقایسه، زمینه اجتماعی و انسانی استفاده از فناوری را نادیده میگیرد.
تلفن همراه برای ضبط تصویر نیازمند یک حرکت مشخص است: کاربر باید آن را از جیب یا کیف خارج کند و مقابل سوژه بگیرد. این حرکت، طی نزدیک به دو دهه استفاده گسترده، به یک نشانه اجتماعی واضح تبدیل شده است. بیشتر افراد بلافاصله متوجه میشوند که در حال فیلمبرداری هستند. در مقابل، عینکهای هوشمند دقیقاً با هدف حذف همین نشانه طراحی شدهاند. این عینکها مانند یک عینک معمولی روی صورت قرار میگیرند و همواره رو به محیط هستند. از بیرون، تفاوتی میان نگاه عادی و ضبط تصویر وجود ندارد.
هدف اصلی از طراحی این عینکها، ادغام کامل فناوری با زندگی روزمره است؛ بهگونهای که کاربر بدون انجام هیچ حرکت غیرعادی بتواند هر آنچه میبیند ثبت و منتشر کند. این ایده سالهاست در حوزه واقعیت افزوده مطرح بوده و اکنون به مرحله اجرا رسیده است. ظاهر این عینکها نیز عامدانه شبیه مدلهای کلاسیک و آشنا طراحی شده تا کمترین جلب توجه را داشته باشد.
مدافعان این عینکها به وجود چراغ هشدار ضبط اشاره میکنند، اما این پاسخ نیز با دو مسئله جدی روبهرو است. نخست آنکه بخش بزرگی از جامعه هنوز نمیداند این چراغ به چه معناست. این ابزارها هنوز فراگیر نشدهاند و نمیتوان انتظار داشت همه افراد مفهوم یک نقطه نورانی کوچک روی فریم عینک را درک کنند. دوم آنکه شواهد فراوانی وجود دارد که کاربران بهدنبال راههایی برای غیرفعالکردن همین چراغ هستند؛ از آموزشهای اینترنتی گرفته تا ابزارهای ارزانقیمت که بهراحتی در دسترساند. این واقعیت نشان میدهد که نگرانیها فرضی یا اغراقآمیز نیستند.
تجربه تاریخی نیز هشداردهنده است. نمونهای از عینکهای هوشمند در گذشته با واکنش منفی شدید مواجه شد و حتی ورود آن به برخی فضاهای عمومی ممنوع شد. تفاوت امروز در این است که نسل جدید عینکها بسیار عادیتر به نظر میرسند و همین امر، خطر نقض حریم خصوصی را پنهانتر و پیچیدهتر میکند.
بنابراین، مسئله اصلی تفاوت فنی میان عینک هوشمند و تلفن همراه نیست؛ بلکه تفاوت در نشانههای اجتماعی، آگاهی عمومی، نیت طراحی و سطح پذیرش اجتماعی است. تا زمانی که این شکاف زمینهای پر نشود، مقایسه این دو ابزار گمراهکننده خواهد بود و نمیتواند پاسخگوی نگرانیهای مشروع جامعه باشد.
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
برای اطلاعات بیشتر درباره روابط عمومی و اخبار سازمانهای مختلف، میتوانید به وبسایت شارا مراجعه کنید.
انتهای پیام/