اولین تجربه ناموفق تیم رسانه ای دولت یازدهم در مدیریت یک رویداد رسانه ای

شارا– در این نوشتار تایید یا رد خبر بازدید زودهنگام یکی از گزینه‌های احتمالی برای تصدی وزارت ارتباطات در دولت یازدهم مطمح نظر نیست آن چه بیش از همه مورد توجه است نفس و نحوه برخورد گزینه احتمالی وزارت و تیم رسانه ای رییس جمهور منتخب با رسانه ها و یک خبر بسیار معمولی اما در عین حال مهم است. پرداختن به این موضوع از جنبه های مختلف خالی از لطف و فایده نخواهد بود:
 

تغییر مدل‌های رسانه‌ای
هنوز که هنوز است پیام‌ها از سوی سازمان ها، به طور مستقیم یا از طریق نیابت رسانه‌های سنّتی یا مجاری ارتباطی کلیشه‌ای و تکراری، به مخاطبان منتقل می‌شود. این در حالی است تحولات تازه در رسانه های الکترونیکی نظام اطلاع رسانی را تغییر داده و موقعیت های جدیدی را برای برقراری ارتباط پیش روی سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی قرار داده است. به همین دلیل ساده، مسئولان کم تجربه یا بی تجربه باید توجه داشته باشند فناوری های اطلاعات و ارتباطات، مدیریت شهرت را به کانون برجسته و پررنگی تبدیل کرده که قبلاً هرگز چنین چیزی وجود نداشته است. 
برخورد صادفانه با مردم ومشارکت مستقیم با مخاطبان اوّلین قدم در سفری برای ایجاد شهرت از طریق رسانه‌های بویژه نوع مدرن و دوطرفه آن است که برای یکی از نیازهای بنیادی اوّلیۀ انسان برای اجتماعی بودن جاذب است، و با تحوّل مستمرّ رسانه‌ها در روش‌های حمایت از گفتگوی مستمرّ، خیابان یک‌طرفه جذابیت خود را از دست خواهد داد.
اگر سازمان ها و مسئولان دولتی با مردم صادق نباشند و قلدرمابانه، بدون هیچ تلاشی برای ایجاد ارتباط و مشارکت، مطالبی خطاب به مردم پخش کنند، مردم حوصلۀ توجّه محدودی خواهند داشت. امّا اگر به جای آن، سعی کنند خواسته‌ها و علائق مخاطبان را بفهمند و فقط به مطّلع کردن و سرگرم کردن آنها نپردازند، توجّه ها را به خود جلب خواهند کرد.
از آن بهتر این که، اگر با مردم صادق باشند، حمایت های بی شائبه، در تمامی اَشکالش، نصیبشان خواهد شد.

رجوع به مبانی
هیچ شیوۀ واقعی برای بیان این نکته نیست که امروزه مخاطبان در دنیای توسعه یافته هر روز در معرض پیام های مختلف قرار می‌گیرند. تنها نکتۀ مسلّم آن است که “شیوه اطلاع رسانی به صورت بالقوه، هم مایه سلطه‌گری است و هم مایه رهاسازی.” اگر سازمان ها و یا مسئولان نتوانند بلافاصله و صادقانه با مخاطبان خود رابطه برقرار کنند دچار لطمۀ شهرتی خواهند شد.
 
فرمان دادن و کنترل کردن در ادوار ساده‌تر
قبلاً خیلی ساده‌تر بود ولی اکنون نمی توان صرفا با طرح شعارهای قشنگ و ارائه نظریه‌های زیرکانه و حیله‌گرانه، افکار عمومی را هدایت و مدیریت کرد. مسئولان و سازمان ها دیگر نمی توانند با ارعاب و تهدید خبرهای محتملاً بد را به نحوی کمرنگ نشان داده بر خبرهای خوب تأکید نمایند.
دلیلش این است با گذشت زمان، رسانه‌ها رشد کردند و پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر شدند و با رشد فناوری های ارتباطی اکنون با آهنگی سرسام‌آور، امکان انتشار فوری به هرکسی، در هر جایی، رسانه‌هایی را که ما می‌شناختیم متحوّل ساخته‌است.

تغییر جهت به سوی ارتباط و مشارکت
بنابراین با توجه به مشارکتی شدن فزایندۀ رفتار مخاطبان، سازمان‌ها گریزی ندارند جز آن که نحوۀ ارتباط برقرار کردن خود را تغییر دهند. سازمان ها متاسفانه متوجّه فرصتی برای ارتباط مستقیم با مخاطبان خود نیستند.  امّا در نظر بسیاری از سازمان ها این امر صرفاً متضمّن بمباران اطلاعاتی، بدون کوچکترین تفکّری برای ایجاد ارتباط و مشارکت دادن، در نظام ارتباطی آن است.
باید توجه داشته باشیم مخاطبان، در نقش خویش، در مورد آنچه که دوست دارند یا ندارند صریح عمل می‌کنند و برای بیان سرخوردگی و نارضایتی خود نسبت به اعمال و کردارهای مسئولان و سازمان ها از طریق رسانه هایی که در اختیار دارند اقدامی سریع به عمل می‌آورند. آنها را نمی‌توان و نباید نادیده گرفت.
سازمان ها و مسئولانی که شعور مخاطبان خود را دست کم می گیرند و رسانه ها را با تهدید احیانا وادار به سکوت می کنند در مسیر نابود کردن خود قرار می‌گیرند.  هر فاصله‌ای بین توقّعات از خبری و واقعیت آن موجب مکالمه‌ای در رسانه های جدید می‌شود. شواهد و واقعیت ها در سراسر اینترنت پراکنده است و با موتورهای جستجو می‌توان پرده از آن برداشت. 

از ایجاد ارتباط تا مشارکت
هرقدر در ایجاد ارتباط با مخاطبان و رسانه ها تلاش شود، آن را چندان آسان نخواهید یافت امّا ارزش تلاش صادقانه و صمیمانه را دارد.  منفعت مشارکت واقعی با مخاطبان به نحوی باورنکردنی برای اهداف آرمانی دولت یازدهم که مردم عزیزمان به آن امید دوچندان بسته اند نیرومند است.  ریشۀ تقویت احترام و نهایتاً ایجاد شهرت صحیح خواهد بود، زیرا قادر به ادارۀ آن خواهید بود.
آیا برای دولت یازدهم امکان دارد که چنین روابط صمیمانه‌ای را با رسانه ها ومخاطبانش داشته باشد؟ به نظر من این امکان وجود دارد.
 برای پاسخ به این سوال از یک رویداد رسانه ای که در روز گذشته اتفاق افتاده بهره می گیریم. لطفا این روایت را مرور بفرمایید:

” در پی انتشار خبری در قانون آنلاین با این موضوع که وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای تصدی وزارت ارتباطات، روز چهارشنبه در یک اقدام عجیب، با علم به اینکه وزیر فعلی این وزارتخانه به همراه هیئت دولت به شهر مشهد سفر کرده و در محل کار خود حضور ندارد به همراه انتظاری که از پیشکسوتان وزارت ارتباطات هم هست و چند نفر دیگر به وزارت ارتباطات رفته و از آنجا دیدن کرد! واعظی در این دیدار از وزارتخانه با تنی چند از معاونان وزارت ارتباطات و فن آوری دیدار و گفت و گو کرد.
شب گذشته در اقدامی عجیب تر مسئول روابط عمومی وزارت ارتباطات، افتخاری طی تماس های مکرر با قانون، خواستار حذف خبر مذکور از روی سایت قانون آنلاین شد. مدیریت قانون آنلاین از وی خواست تکذیبیه خبر را برای قانون ارسال کند تا بر اساس قانون مطبوعات در سایت منتشر شود اما ایشان از تکذیب خبر خودداری و اصرار به حذف آن داشت. بر اساس اظهارات افتخاری، وی از طرف دفتر رئیس جمهور منتخب تحت فشار قرار گرفته تا خبر مذکور از خروجی پایگاه خبری منتشر کننده حذف گردد. اینکه افتخاری حاضر به ارسال تکذیبیه نشده، خود نشانگر صحت آن است.
صبح امروز نیز طی گفت و گوی تلفنی با واعظی، از ایشان درخواست کردیم اگر این دیدار انجام نگرفته است می توانند برای ما تکذیبیه ای ارسال کنند تا آن را منتشر کنیم اما گزینه اصلی وزارت از ارسال تکذیبیه خودداری کرده و تهدید کردند که از رسانه قانون شکایت خواهند کرد.
واعظی در این تماس تلفنی تاکید کردند که دیدار با معاونان وزارت ارتباطات انجام گرفته اما این دیدار نه در وزارتخانه بلکه در دفتر شخصی واعظی بوده است.
به نظر می رسد دکتر روحانی برای اینکه بتوانند امیدی که در دل مردم ایجاد شده را زنده نگه دارند نیاز به کابینه یکدست تری دارند. جنتی وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گو با قانون از سعه صدر با مطبوعات و رسانه ها می گویند و تاکید می کنند که نباید با هر انتقادی که ما را خوش نیامد با رسانه ها برخورد کنیم و واعظی دیگر وزیر پیشنهادی کابینه، هنوز قبای وزیری را بر تن نکرده، رسانه ای را تهدید به شکایت می کند. به نظر می رسد رئیس جمهور منتخب نیاز به کابینه هماهنگ تری دارند که سیاست یک بام و دو هوا را در دولت آینده شاهد نباشیم.”

 پس این برای آیندۀ دولت یازدهم به چه معنی است؟  باور ما این است که آیندۀ دولت یازدهم در روابط مشارکتی بین مردم، رسانه ها، روابط عمومی و مسئولان دولتی مردم دوست قرار دارد.
این هدف با درک مخاطب، برقراری ارتباط صادقانه با رسانه ها، برخورداری از یک روابط عمومی قوی و ایجاد نفوذ مشارکتی در قلوب مردمی است که قرار است یک دوره جدید از مردمسالاری دینی را تجربه کند.  این باید با اِعمال برنامه ‎ریزی تفصیلی برای شناسایی و درک مخاطبان، و سپس ایجاد طرح محتوایی که مبنای درگیر کردن، و در ورای آن مشارکت منصفانه و بزرگوارانه با مردم عزیز کشورمان ایران را تشکیل می‌‎دهد، شروع شود.

این مستلزم مدل سرویس یکپارچه‌ای است که نظارت، برنامه‌ریزی، مجاری، جامعه، محتوا و سنجش را در بر بگیرد. همچنین مدیریتی زیرک و زرنگ را می‌طلبد که قادر به گردهم آوردن ساختارهای سازمانی و تیم‌های متبحّری منطبق با کار دشوار هر مأموریت باشد.
سازمانی، اگر به راستی قبلاً می‌توانست، دیگر نمی‌تواند شهرتش را کنترل کند، امّا می‌تواند سُلطه‌اش را به دست آورد.  امّا تنها در صورتی که درکی صمیمانه از رسانه‌ها و مخاطبانش داشته باشد، قابل اعتماد باشد و محتوای صحیح را بیافریند.
البتّه، این تازه فتح بابی آغازین برای مذاکره است، و سازمان باید آماده باشد که درگیر گفتگو گردد نه آن که وقتی اوضاع سخت می‌شود خود را پنهان و رسانه ها را تهدید کند.  امّا با بینشی روشن، خردمندی سنجیده، توانایی کامل برای اجرا و دیدگاهی بدون قید و بند نسبت به نتیجۀ دلخواه، دستاوردهای بسیاری خواهد داشت.
پایان سخن این که برخی از مسئولان طوری برخورد نکنند حالا که قدرت را بدست گرفته اند می توانند هر رفتاری با مردم داشته باشند. یادتان نرود حضور شما در چنین مسندی ریشه از حاکمیت چنین دیدگاهی در دیروز دارد و صدور چنین رفتارهای قیم مابانه از طرف اطرافیان رییس جمهور منتخب و دخالت دفتر ایشان در رد و تایید یک خبر، هیچ تاثیری بر نقس برخورد نخواهد داشت و هر ذرّه‌ای از شواهد به این نکته اشاره دارد که تیم رسانه ای دولت یازدهم در مدیریت یک خبر بسیار معمولی موفق عمل نکرده است.
به نظر می رسد دولت یازدهم برای ایجاد و تقویت رابطۀ خود با مردم باید تعریفی جدید داشته باشد و نظام ارتباطی خود را بر مبنای مشارکت مردم در برنامه ریزی ها و با درک صحیح از اهمیت جایگاه و نقش روابط عمومی ها و رسانه ها در معادلات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و… پی ریزی نماید. والسلام