مثالی از سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ اینستاگرام اینستاگرام زمانی بر زبان‌ها افتاد که سال گذشته فیس‌بوک آن را به قیمت باور نکردنی یک میلیارد دلار خریداری کرد. این یک عدد قابل توجه برای یک شرکت جوان است که تا قبل از آن هیچ درآمدی نداشته است. در ادامه مراحل رشد شرکت به صورت خلاصه ارائه می‌شود. پیغام‌های موجود در آن برای استارت‌آپ‌های بومی سازگار خواهد آمد.

تاریخچه اینستاگرام: 

مارس 2010 (دور اول جذب سرمایه): یکی از دانشجویان دانشگاه استنفورد به نام کوین سیستروم Kevin Systrom روی یک اپلیکیشن مکان یابی به نام Burbn کار می‌کند. او موفق می‌شود حدود 500 هزار دلار سرمایه از نوع Seed برای کار خود جمع کند. در فرهنگ سرمایه‌گذاری در کارآفرینی این مرحله از جذب سرمایه را راند اول یا First Round می‌نامند. (برای اطلاع از مفهوم سرمایه seed و سایر انواع سرمایه‌گذاری‌ها در استارت‌آپ‌ها به بخش دهم این مجموعه مراجعه کنید.)

ژوئیه 2010: کوین سیستروم و همکلاسی اش مارک کریگر بعد از پنج ماه کار روی استارت‌آپ Burbn، طبق بازخوردی که از کاربرانشان داشتند به این نتیجه رسیدند که بهتر است چرخشی در کار خود ایجاد کرده و یک اپلیکیشن برای به اشتراک‌گذاری عکس روی موبایل آی‌فون طراحی کنند.

اکتبر 2010: سیستروم و کریگر با کار روی این ایده جدید، اپلیکیشنی برای به اشتراک‌گذاری عکس در گوشی‌های آی‌فون ایجاد کردند. آنها در ابتدا حدود 80 کاربر داشتند.

دسامبر 2010: اینستاگرام امکان اشتراک کامل عکس و پشتیبانی از آن روی سایت foursquare را اعلام می‌کند. تعداد کاربران اینستاگرام به یک میلیون رسیده است.

فوریه 2011 (دور دوم جذب سرمایه): تعداد کاربران به 75/1 میلیون نفر رسیده است. روزانه حدود 290 هزار عکس آپلود می‌شود. در این مرحله شرکت دور دوم (Second Round) جذب سرمایه خود را انجام می‌دهد. آنها موفق می‌شوند حدود 7 میلیون دلار سرمایه از طریق یک شرکت سرمایه‌گذاری ونچر (Venture Capitalist) به نام Benchmark Capital و همچنین گروهی از سرمایه‌گذاران فرشته جذب کند. یکی از این سرمایه‌گذاران فرشته آقای جک دورسی بنیانگذار شرکت توئیتر است. به این ترتیب اینستاگرام سیستم‌های خود را توسعه می‌دهد تا امکان به اشتراک‌گذاری در هر سرویسی را فراهم کند.

ژوئن2011 : یعنی حدود 17 ماه پس از آغاز به کار شرکت، تعداد کاربران به 6 میلیون نفر رسیده است و حدود 100 میلیون عکس به اشتراک گذاشته شده است.

آگوست 2011: تلاش‌های فیس‌بوک برای خرید اینستاگرام ناکام می‌ماند. این یکی از انتخاب‌های درست صاحبان اینستاگرام بود؛ چراکه آنها استارت‌آپ خود را در مراحل اولیه به فروش نرساندند، بلکه آن را رشد دادند تا به مرحله مناسب برای چانه‌زنی و فروش برسند. در این هنگام اینستاگرام با توسعه دامنه فعالیت‌هایش، فیلترهای معروف و خاص خودش برای ویرایش عکس‌ها ارائه کرد.

اکتبر 2011: روزانه 50.000 نفر برای استفاده از اینستاگرام ثبت نام می‌کردند.

نوامبر 2011: در اخبار آمد که اینستاگرام در جست‌وجوی کسب ارزش معادل 20 میلیون دلار برای شرکت است.

ژانویه 2012: تعداد کاربران به 15 میلیون رسیده است. هر ثانیه 60 عکس آپلود می‌شود.

آوریل 2012 (دور سوم سرمایه‌گذاری): شرکت سرمایه‌گذاری Sequoia Capital، سرمایه 50 میلیون دلاری را به شرکت هدایت می‌کند. در این زمان شرکت نسخه آندروید را هم توسعه می‌دهد و تعداد کاربران به 30 میلیون می‌رسد. در این هنگام فیس‌بوک اعلام می‌کند که حاضر است شرکت اینستاگرام را به قیمت یک میلیارد دلار خریداری کند.

فیس‌بوک موفق می‌شود شرکت اینستاگرام را به قیمت یک میلیارد دلار تصاحب کند و سود میلیاردی را نصیب سرمایه‌گذاران اینستاگرام کند.

 نکات مهم:

• جالب این است که اینستاگرام تا قبل از خریداری شدن توسط فیس بوک، هیچ درآمدی نداشته است.

• قبل از هر سرمایه‌گذاری شرکت ارزش‌گذاری می‌شود که اصطلاحا Pre-money Valuation نام دارد.

• قبل از سومین مرحله جذب سرمایه، ارزش شرکت 500 میلیون دلار برآورد می‌شود. پس از این ارزش‌گذاری سرمایه 50 میلیون دلاری از طرف سرمایه‌گذار وارد شرکت می‌شود. این مساله نشان می‌دهد مهارت ارزش‌گذاری شرکت قبل و بعد از تزریق سرمایه بسیار مهم است. 

• کار اصلی اینستاگرام تنها ایجاد فضایی برای به اشتراک گذاشتن عکس‌ها است، ولی هزینه‌ای که فیس‌بوک بابت خرید آن پرداخت کرد، نشان می‌دهد که به اشتراک‌گذاری تصاویر یکی از پایه‌های اصلی موفقیت شبکه‌های اجتماعی است.

• فیس‌بوک در مراحل اولیه رشد اینستاگرام سعی کرد آن را تصاحب کند، اما هوشمندی صاحبان اینستاگرام باعث شد، قیمت‌های بالاتری بعدها توسط فیس‌بوک پیشنهاد شود.

• شما می‌توانید از سایت Crunchbase.com سرگذشت استارت‌آپ‌ها را طبق مراحل سرمایه‌گذاری ببینید و تجربیات آنها را در پرورش ایده خود به کار بگیرید.

• درس‌هایی برای استارت‌آپ‌های بومی:

• یکی از مهارت‌هایی که برای توسعه کسب و کار لازم است، همانا تخمین هزینه‌های مورد نیاز است.

• یکی از مهم‌ترین کارها قبل از ورود سرمایه به یک شرکت دقت در ارزش‌گذاری اولیه آن است.

• برای ورود سرمایه به یک شرکت لازم است از قبل قوانین و مقرراتی برای توافق وجود داشته باشد.

پی نوشت:

مجموعه «ایده تا اجرا» متشکل بر 17 نوشته گام به گام است که شامل راهنمای عملی و مرحله به مرحله‌ای است، تا بتوان ایده‌های موفق را پیدا کرده یا ایده خامی را که در سر دارید پرورش داده و به آن رنگ واقعیت بدهید. 

روزنامه دنیای اقتصاد