شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || ۵ سال از فیلتر تلگرام گذشت. در ۱۰ اردیبهشت سال ۹۷، تلگرام با دستور قضایی فیلتر شد؛ اما این پیام‌رسان همچنان در میان ایرانیان به حیات خود ادامه می‌دهد. شاید بتوان تلگرام را اولین اپلیکیشنی دانست که علی‌رغم فیلترینگ همچنان در ابعاد وسیع مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی اعمال محدودیت‌های شدید بر اینترنت و فیلترشکن‌ها نیز نتوانسته مانع از دسترسی به آن شود.

بر اساس آخرین نظرسنجی منتشر شده در رابطه با استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط ایسپا، ۳۱.۶ درصد از ایرانیان در خرداد سال گذشته از تلگرام استفاده می‌کردند. اکنون برآوردها حاکی از آن است که به‌دنبال فیلترشدن واتس‌اپ و همچنین امکان عبور از فیلترینگ از طریق پروکسی‌های تلگرام، استفاده از این اپلیکیشن بیشتر هم شده باشد.

داده‌های خود اپلیکیشن تلگرام نیز علائم حیاتی تلگرام را نشان می‌دهد؛ برای این موضوع مناسب است میزان بازدید کانال‌های تلگرام در ۹ اردیبهشت هر سال با یکدیگر مقایسه شود. علت انتخاب ۹ اردیبهشت از آن جهت است که ۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ آخرین روزی بود که تلگرام در ایران فیلتر نبود و می‌توان آن را ملاک وضعیت تلگرام قبل از فیلترینگ دانست و سال‌های بعد را با آن مقایسه کرد. نتیجه این مقایسه در نمودار زیر (https://vrgl.ir/QLgla) آمده است.

بر اساس این نمودار، می‌توان گفت که به‌طور طبیعی میزان استفاده از تلگرام یکسال پس از فیلترینگ آن کاهش محسوسی داشته است که بیانگر خروج برخی از کاربران از تلگرام پس از فیلترینگ است. اما از آن زمان تاکنون و در طول ۴ سال اخیر، میزان بازدید مطالب کانال‌های تلگرامی اگرچه با افت‌وخیز روبرو بوده اما با کاهش محسوسی روبرو نبوده است. در نظرسنجی‌هایی که ایسپا نیز در رابطه با مصرف تلگرام داشت، در سالیان اخیر همواره حداقل یک سوم از ایرانیان از تلگرام استفاده می‌کردند.

سرنوشت تلگرام برای سیاستگذاران حوزه فضای مجازی درس‌آموز است. هم‌زمان با فیلترینگ تلگرام، ادعا می‌شد که جلوی دسترسی به آن برای همیشه گرفته می‌شود و بسیاری از رسانه‌ها و مقامات دولتی و حکومتی از آن خارج شدند. اما حالا نه‌تنها بسیاری از آن‌ها به تلگرام بازگشتند بلکه حتی دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی نیز اخیرا به تلگرام بازگشته است. امری که نشان می‌دهد فیلترینگ تلگرام سیاستی موفق نبوده است.
 

منبع: @socialMediaAnalysis