(مشروح سخنرانی مهدی باقریان رییس انجمن متخصصان روابطعمومی ایران)
(در هفدهمین جشنواره ملی انتشارات روابطعمومی)
(18 آبان 1401)
اشاره
شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا)-|| «هفدهمین جشنواره ملی انتشارات روابطعمومی» 18 آبانماه 1401 با حضور مهدی باقریان رییس انجمن متخصصان روابطعمومی، خسرو رفیعی رییس انجمن روابطعمومی ایران، پروفسور حسامالدین بیان و جمعی از مدیران و کارشناسان روابطعمومی در محل سالن همایشهای بینالمللی شهدای محیطزیست برگزار شد.
در آیین افتتاحیه «هفدهمین جشنواره ملی انتشارات روابطعمومی»، مهدی باقریان رییس انجمن متخصصان روابطعمومی ایران طی سخنانی، مطالب ارزشمندی در خصوص تاثیرهای "فناوری" بر "صنعت نشر" مطرح کردند که در پی میآید:
فناوری و صنعت نشر
آلوین تافلر نویسنده و آیندهشناس شهیر آمریکایی گفته: «فناوری، موتورِ محرکهی تغییر و دگرگونی است». به نظر من این موضوع کاملا در صنعت نشر مصداق دارد. روندهای جدید بویژه در سال 2022 هم این ادعا را اثبات میکند چراکه فناوریها و تکنولوژیهای جدید، دنیای صنعت نشر را دگرگون کرده است.
بیاییم به عنوان نمونه فناوری هوش مصنوعی را در نظر بگیریم و ببینیم که چه تحول گستردهای را در صنعت نشر ایجاد کرده است؛ از نوشتن کتاب و مقاله، طبقهبندی محتوا، خوانش و بازبینی گرفته تا روایت کتابهای صوتی، بهبود و فرآیند نوشتن و حتی بازاریابی، تبلیغات، ارسال ایمیل و بازخوردگیری از کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت نشر است.
همه میدانیم که بازخوردگیری در این بین چقدر برای روابطعمومیها مهم است؛ در حکم اکسیژن است. بهواسطه هوش مصنوعی میتوانیم کیفیت داستانها را بالا ببریم. وقتی جذاب میشود مخاطبان بیشتری هم جذب میشود.
در حال حاضر، نشریاتی مانند اکونومیست و واشنگتنپست در حال استفاده از دستیاران صوتی هستند. جستجوی صوتی و همه این فناوریها مجهز به هوش مصنوعی هستند. تولید و انتشار کتابهای صوتی و کتابهای الکترونیک بهشدت افزایش یافتهاست. درآمد حاصل از فروش کتابهای صوتی بیش از 3/14 درصد افزایش داشته است.
البته به این معنا نیست که کتابهای چاپی و کاغذی از رونق افتادهاند؛ اصلا و ابدا. بر اساس گزارشها و یافتههای جدید هنوز کتابهای چاپی و کاغذی همچنان پرطرفدارترین شکل کتاب در جهان هستند. این مقبولیت از سال 2019 بیش از 65درصد بودهاست.
همچنین استفاده از محتوای دیجیتال روزبهروز در حال افزایش است. لذا یکی از کارهایی که ما روابطعمومیها باید انجام بدهیم علاوه بر استفاده از این فناوریها و همگام شدن با تغییرها و دگرگونیهای جدید، تدوین "استراتژی محتوایی" است.
دو چیز با تغییر و تحول فناوری هرگز تغییر نمیکند و در اولین همایش PR2 هم مطرح شد؛ یکی اخلاق و دیگری محتوا. بنیانگذار مایکروسافت، محتوا را پادشاه میداند ولی در دنیای متاورس و حاکمیت کلاندادهها، محتوا، امپراطور است. بنابراین نقشِ تعیینکنندهای دارد. معدن طلاست.
تدوین استراتژیِ محتوایی از این جهت اهمیتِ حیاتی دارد که تولید و انتشار و استفاده از محتوای دیجیتال روبهروز در حال افزایش است. البته روابطعمومیهای شرکتکننده در این دوره از جشنواره نیمنگاهی به حوزه دیجیتال هم داشتند.
تعدادی از روابطعمومیها مانند روابطعمومیهای بانکهای کارآفرین و ملی، کشتیرانی، شرکت توسعه نیشکر صنایع جانبی و برخی شرکتها و سازمانهای دیگر از واقعیت مجازی استفاده کردند.
برای نمونه، شما میتوانید با نصب نرمافزار بارکدخوان و اسکن مجله، آن را کامل در موبایل خود ورق بزنید و لذت ببرید.
نمیشود به کار قشنگ شرکت فنی مهندسی فرآب اشاره نکرد. در مصاحبه ای که نشریه داخلی با یکی از همکاران موزیسین شرکت انجام داده در همان صفحه با اسکن بارکد میتوانید به یکی از قطعههای ایشان گوش فرا دهید. انشاءا... در سال آینده شاهد این دست ابتکارها که کم هم نیست بیشتر باشیم.
مساله دیگری که میتوان در باره اثرهای حوزه دیجیتال بر صنعت نشر به آن اشاره کرد ظهور و بروز انواع پلتفرمهاست؛ مانند پلتفرم خلاصه کتاب. هدف پلتفرم همانطور که از عنوانش مشخص است، خلاصه کردن کتاب است.
یک استارتآپ در برلین که در این حوزه فعالیت میکند بیش از 8/34 میلیون دلار درآمد داشته است. "بوکتاک" یکی دیگر از این پلتفرمهاست. بوکتاک به یک پلتفرم و جریان اصلی پرطرفدار تبدیل شده و امسال نویسندگان زیادی به بوکتاک آمدند. همین امر به افزایش تعداد خودانتشاراتیها کمک کرده است؛ همانند شهروندخبرنگارها. همه کارها را خودشان انجام میدهند. تهیه اطلاعات، ویرایش و نحوه انتشار آن و اینکه نشر آن در کدام کانال صورت گرفته را خودشان انجام میدهند: خودانتشاراتیها. مشکل دروازهبانی هم برطرف میشود. مهمتر از همه، ناشر از فرآیند نشر حذف میشود. نویسنده، اثر خودش را مستقیم و بیواسطه عرضه میکند. بزرگترین بازیگران دنیای نشر، هماکنون نگاه ویژهای به تیکتاک و بوکتاک دارند.
خلاصه اینکه آتشی که فناوری در صنعت نشر برافروخته هر روز شعلهورتر میشود و سبب ظهور پلتفرمهای جدید با امکانات جدید و با کارایی بالا میشوند.
برنامهریزی
مساله دیگری که میشود به آن اشاره داشت امر بسیار مهم «برنامهریزی» است. همه آنهایی که در حوزه روابطعمومی کار و فعالیت میکنند بدون قطبنما نباید حرکت کنند. نتایج بررسی 17 سال آثار انتشاراتی در بخش برنامهریزی این جشنواره ناامیدکننده است و ما در طول این سالها، نتوانستیم یک برنامه بهعنوان الگو در حوزه انتشارات ارایه کنیم.
مجلههای خبری- تصویری
در حوزه تولید و انتشار مجلههای خبری- تصویری، کار بیشتری باید صورت بگیرد. باید از قالبها و روشهای جدید پیامرسانی استفاده کنیم. ما در جعبهی ابزار متون خبری- تصویری، ابزارهای زیادی در اختیار داریم که اگر برنامهمحور حرکت کنیم و دارای یک استراتژی کامل محتوایی باشیم و طبق برنامه عمل کنیم، موفقیت حاصل خواهد شد.
"فناوری"، مرز میان روابطعمومی، تبلیغات و بازاریابی را کمرنگ کرده است. امروزه و در دنیای جدید، ملاک انتخاب یک فن و تکنیک، اثرگذاری است. کدام یک از ابزارهای "جعبه ابزارِ روابطعمومیِ یکپارچه" ما برای تحقق فلان برنامه، طرح و کمپین شما مناسب است؟
علاوه بر استفاده از روشها و قالبهای جدید، خلاقیت و نوآوری را هم باید به تمام آثار و برنامههای انتشاراتی روابطعمومیها تزریق کرد و با تزریق نوآوری و خلاقیت و تاثیرگذاری و تولید ارزش افزوده که قابل لمس باشد، وزن و جایگاه روابطعمومی در معادلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بالا میرود.
کتاب و داستانسرایی
در حوزه کتاب علاوه بر توجه به تولید و انتشار کتابهای موردنیاز در درون سازمان، نیمنگاهی هم باید به انتشارات برونسازمانی و تاثیرهای ارتباطی درازمدت آن داشتهباشیم.
حمایت از آثار علمی در حوزه روابطعمومی خیلی باید جدی گرفته شود. ما روابطعمومیها به کتابهای تخصصی روز نیازمندیم که با کمک مدیران روابطعمومی این مهم قابل تحقق است. بنابراین در جشنواره به روابطعمومیهایی که در این حوزه نگاه ویژهای داشته باشند قاعدتا مورد توجه ویژهای هم قرار خواهند گرفت.
همچنین حمایت از کتابهای تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت تخصصی هم باید جدی گرفته شود و خوشبختانه در این زمینه کارهای خوبی صورت گرفتهاست.
مستندسازی و نحوه ارایه آثار
جشنواره هفدهم در 15 بخش رقابتی برگزار شده و بیش از 1300 اثر توسط دبیرخانه واصل شده که متاسفانه نحوه ارایه آن اصلا خوشایند یک روابطعمومی حرفه ای نیست. نیاز به گفتن نیست که مستندسازی یکی از ارکان اصلی روابطعمومی است.
روابطعمومیها در این زمینه واقعا کوتاهی میکنند. ما به همه کارها و امور باید نگاه حرفهای داشته باشیم و بهعلاوه حرفهای هم عمل کنیم.
ما باید به راهنمای سازمان استاندارد جهانی پایبند باشیم:
- آنچه را انجام میدهید، بیان کنید.
- آنچه را میگویید، انجام دهید.
- آنچه را که انجام شده است، ثبت کنید.
متاسفانه ما به این توصیهها و اصولِ اولیهی مستندسازی توجهی نداریم. نه در بخش مستندسازی و نه در بخش ارایه آثار و این خیلی بد است که یک مساله به این مهمی را 17 سال تکرار کنی ولی در عرصه عمل هیچ نتیجهای نداشته باشد.
البته تعداد بسیار کمی از روابطعمومیها به این اصول تا حدودی پایبند بودند مانند بانک ملی ایران؛ اما توقع ما از روابطعمومیها که یکی از وظایف و مهارتهای اصلی آنها مستندسازی است خیلی بیشتر از آن چیزی است که داریم میبینیم.
ما در مستندسازی و ارایه آثار دو مولفه «محتوا» و «هویت بصری» هر اثر را حتما باید مدنظر داشته باشیم.
جوایز
در ادامه در خصوص جوایز، چند نکته خدمت شما عزیزان ارایه خواهم داد:
اول از همه اینکه امروز دو "نشان ملی روابطعمومی" به همکاران عزیز و شایسته ما، آقایان خدابخش و نقیلو اعطا خواهد شد که در ادامه با تلاشهای ایشان بیشتر آشنا خواهیم شد.
دوم اینکه، دیپلم افتخار، بالاترین جایزه جشنواره است و به شرکتها و سازمانهایی اعطا میشود که حداقل در 6 بخش، رتبه اول کسب کرده باشند. البته در این زمینه بر اساس تصمیم داوران نهایی، گاهی اوقات مواردی مدنظر قرار میگیرد که شرایط آن در هر دوره معمولا متفاوت است.
همچنین کارشناسان برتر انتشارات و تعداد 20 روابطعمومی در 109 بخش حایز رتبه برتر از اول تا سوم شدند. علاوه بر این، روابطعمومیهای شرکتکننده در این دوره از جشنواره توانستند مجموعا تعداد 37 "رتبه اول" کسب کنند.
قدردان همه همکاران و داوران عزیز هستیم که در برگزاری این جشنواره نقش ایفا کردند.
نتیجهگیری
در اینجا "فناوری" صرفا به عنوان یکی از ارکان اصلی فراجهان و متاورس مدنظر قرار گرفته است اما فقط بدانیم که بعد انسانمحوری در هر فرایندِ "تحولِ دیجیتالی" بسیار مهم است و همه چیز فناوری نیست. همه چیز، انسان است. انسان، آغاز و غایت هر پیشرفت و تحولی است و اگر این موضوع مهم در نظر گرفته نشود همه چیز معنی خود را از دست میدهد. تحول با تغییر ذهنیت در فکر و ذهن و همچنین ذهنیت سازمان بهدست میآید.
خوشبختانه یا متاسفانه خلق فناوری و روند تغییر آن، چنان سریع، برقآسا و تاثیرگذار است که هیچکس و هیچچیز نمیتواند نسبت به آن بیتفاوت باشد. مرگ و سقوط، فرجامِ بیتفاوتهاست. با درک بهموقع تغییرها و دگرگونیها، همواره باید راه درست را انتخاب کرد. این یک قانون کلی است و فلسفهی روابطعمومی بر چنین بنیاد درستی بنا نهاده شده است.
هر چیز در زمین و بستر خاص خود میتواند رشد کند و به پویایی خود ادامه دهد. درست مانند روابطعمومی که فقط در یک محیط باز و با شرایط کاملا دموکراتیک، رشد و نمو میکند و درست در چنین زمانی میتواند در خدمت تحقق آرمانهای بشری قرار گیرد و در سمت درست تاریخ بایستید.
|