شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| صنعت خرده‌‌فروشی همواره یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی انسان بوده و در ارتباطات، مصارف و تبادلات آنها نقش پر‌رنگی داشته است. قدمت این صنعت بیش از آن چیزی است که ممکن است تصور کنید. این صنعت از زمانی که کشاورزان حیوانات را مبادله می‌کردند تا معرفی نخستین مرکز خرید دنیا در سال ۱۹۳۰، مسیر پر پیچ‌‌وخم و طولانی‌‌ را برای تکامل طی کرده است.

مروری سریع بر تاریخچه صنعت خرده‌‌فروشی از ابتدا تا سال‌های اخیر:

۶۰۰۰ - ۹۰۰۰ پیش از میلاد: تبادل کالا به کالا (Barter System): حیواناتی همچون شتر، گوسفند و گاو قدیمی‌‌ترین نوع عرضه محسوب می‌شوند.

۸۰۰ پیش از میلاد: بازار (market): تاجران یونان قدیم در بازارهایی که «آگورا» نامیده می‌شدند به تبادل کالاهایشان می‌پرداختند.

۲۰۰ پیش از میلاد: حسابداری (Accounting): در این زمان نخستین اسناد مکتوب چرتکه در چین به وجود آمدند.

۱۸۸۳ میلادی: صندوق فروش (Cash Register): دستگاهی به‌‌نام صندوق فروش نخستین بار در جهان توسط جیمز ریتی برای شمارش و نگهداری پول‌‌ها در فروشگاه‌ها اختراع شد.

۱۹۲۰ - ۱۸۹۰ میلادی: فروشگاه بزرگ چندبخشی (Department Store): در این دوره، مغازه‌هایی که توسط اعضای یک خانواده گردانده می‌شدند رفته‌‌رفته منسوخ شدند و فروشگاه‌های بزرگ چندبخشی جایگزین آنها شدند.

۱۹۰۹ میلادی: تغییر مفهوم خرده‌‌فروشی: مفهوم خرید کردن از امری ضروری به نوعی تفریح، توسط آقای هری سلفریج تغییر داده می‌شود؛ بنابراین برای همه خوشایند می‌شود. او معتقد بود باید ذهن مردم را هیجان‌‌زده کنیم تا به جیب آنها دسترسی یابیم! نتیجتا مفهوم خرده‌‌فروشی نیز دستخوش تغییر شد.

۱۹۲۰ میلادی: کارت اعتباری (Credit Card): کارت‌های اعتباری یا شارژی برای راحتی بیشتر مردم خلق شدند، زیرا تا پیش از آن، مشتریان مجبور بودند برای دریافت پول نقد در هر خرید به بانک بروند.

۱۹۲۹ میلادی: سوپرمارکت‌‌ها: آقای کراگر برای فروش همه محصولات تنوری‌‌اش (نان، کیک و …)، مغازه‌‌ای راه ‌‌انداخت و به‌‌مرور اقلام خواربار دیگر نیز در این نوع مغازه‌ها به‌‌فروش رسیدند و به‌این‌ترتیب نخستین سوپرمارکت‌‌های دنیا در آمریکا به وجود آمدند.

۱۹۳۰ میلادی: مرکز خرید (Shopping Mall): نخستین مرکز خرید جهان در این سال در شهر دالاس ایالت تگزاس آمریکا راه‌‌اندازی شد. قوانین مربوط به حداقل دستمزد دریافتی نیروی کار برای هر روز کاری نیز در همین زمان تعیین و اجرایی شدند.

۱۹۴۶ میلادی: فروشگاه رفاه (Convenience Store): نخستین فروشگاه رفاه با ساعات کاری طولانی (از ۷ صبح تا ۱۱ شب) در تگزاس آمریکا افتتاح شد. چنین فروشگاه‌هایی در آن زمان بی‌‌سابقه بودند و مردم هم از ساعات سرویس‌‌دهی طولانی شگفت‌‌زده می‌شدند.

دهه ۱۹۶۰ میلادی: صندوق فروش الکترونیکی (Electronic Cash Register): نخستین دستگاه‌های الکترونیکی شمارش و نگهداری پول در فروشگاه‌ها اختراع شدند.

۱۹۶۲ میلادی: فروشگاه‌های بزرگ خرده‌‌فروشی تخفیف‌‌دار (Big-Box Retailer): در این سال والمارت نخستین فروشگاه بزرگ خرده‌‌فروشی تخفیف‌‌دار خود را افتتاح کرد. طی همین دهه کی‌‌مارت و تارگت هم فروشگاه‌های مشابهی راه‌‌اندازی کردند.

۱۹۷۴ میلادی: بارکدها (Barcodes): روش‌های کنترل و پیگیری موجودی انبارها بهتر و بهتر می‌شدند. در دهه ۶۰ تکنولوژی بارکدخوانی به وجود آمد؛ البته، نخستین بارکدی که از روی یک محصول اسکن شد در سال ۱۹۷۴ و از روی یک بسته آدامس بود.

۱۹۸۵ میلادی: ویدئوهای تبلیغاتی (Infomercial): تبلیغات تلویزیونی در این سال با برنامه‌‌ای به‌‌نام The Home Shopping Network شروع شدند.

۱۹۹۴ میلادی: خرید و فروش اینترنتی (Online Shopping): در این سال خرده‌‌فروشی اینترنتی شروع شد و نخستین سفارش اینترنتی دنیا توسط فست‌‌فود Pizza Hut ثبت شد (پیتزای پپرونی با قارچ و پنیر اضافه!)‌.

۱۹۹۵ میلادی: پیشتازان تجارت و خرده‌‌فروشی الکترونیک (eCom Pioneers): فروشگاه اینترنتی خرده‌‌فروشی آمازون در این سال کارش را با فروش یک کتاب آغاز کرد.

۱۹۹۷ میلادی: شرکت کوکاکولا در برخی از دستگاه‌های فروش خودکارش (vending machines)، امکان پرداخت با موبایل را برای نخستین بار فراهم کرد.

۲۰۰۷ میلادی: خرده‌‌فروشی در شبکه‌های اجتماعی (Social Media Retailing): بیش از صدهزار کسب‌‌وکار در شبکه اجتماعی فیس‌‌بوک صفحه ایجاد کردند و از این طریق به جذب مشتریان احتمالی و افزایش آگاهی از برند خود پرداختند. در ابتدا این صفحات به‌‌صورت گروهی برای بیزینس‌‌های مختلف ایجاد می‌شد؛ اما نهایتا منجر به خلق صفحات فروشگاهی شد.

۲۰۱۳ میلادی: تکنولوژی جمع‌آوری داده (Data Collection Technologies): خرده‌‌فروشان با استفاده از تکنولوژی‌‌های نوظهور به جمع‌آوری داده و اطلاعات در رابطه با مشتریان خود پرداختند.

بازاریابی چند‌کاناله (Omnichannel Marketing): خرده‌‌فروشان شروع به استفاده از هر کانال ممکن برای فروش محصولات و رسیدن به مشتریان می‌کنند.

۲۰۱۵ - ۲۰۱۳ میلادی: رسیدهای الکترونیکی (E-Receipts): برای کمک به حفظ محیط زیست و استفاده کمتر از کاغذ، خرده‌‌فروشان شروع به استفاده از رسیدهای الکترونیکی به‌‌جای نمونه‌های معمول کاغذی می‌کنند.

کسی نمی‌‌داند که تحول بعدی در دنیای خرده‌‌فروشی، چه اتفاقی را با خود به‌‌همراه خواهد آورد؛ با این حال همه می‌‌دانیم که صنعت خرده‌‌فروشی همگام با سرعت تکنولوژی پیشرفت کرده و دستخوش تغییر و تحولات بیش از پیش خواهد شد.

منبع: donya-e-eqtesad