شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، این واقعیت وجود دارد که هرچه شرکتی موفق‌تر باشد، کارمندان آن تمایل بیشتری به سکون و کوته‌بینی دارند. اگر در یک شرکت موفق و با ثبات کار می‌کنید، چگونه افق‌های فکری خود را گسترش می‌دهید؟ اگر بخواهید به ایده‌هایی که فراتر از محدوده توانمندی شما است دست یابید، با چه کسانی مشورت می‌کنید و در کجا به‌دنبال این ایده‌ها می‌گردید؟ این چالشی است که تیم اجرایی شرکت روشه (Roche) در مه 2014 با آن مواجه شد. به گفته سون ابرت، از مدیران این شرکت، آنها قصد داشتند علاوه بر ایده‌های جاری، مسیر دستیابی به ایده‌های بزرگ بعدی را فراهم کنند. آنها این پرسش را مطرح کردند که: «آیا ما ایده‌های ویرانگر یا غیرمتعارف – یعنی ایده‌هایی که بازی را تغییر می‌دهند – که به ما در رسیدن به اهداف کمک می‌کنند، را از دست می‌دهیم؟» این تیم به شیوه جدیدی برای پاسخ به این سوالات دست یافت. ابرت می‌گوید: ایده درخشانی که به ذهن ما رسید این بود که پاسخ این سوال را از نسل جدید – یعنی افرادی که به تازگی فارغ‌التحصیل شده‌اندو به شرکت ما و سوگیری‌های آن آلوده نشده‌اند – بپرسیم، چرا که امید داشتیم آنها دیدگاه‌های تازه‌ای داشته باشند.پیشنهاد اولیه آنها این بود که یک نظرسنجی دانشجویی راه‌ بیندازیم. فرضیه‌ای که وجود داشت این بود که با منبع‌یابی ایده‌ها از این دانشمندان نوظهور، تیم می‌تواند فرصت‌های آینده را برای شرکت روشه شناسایی کند.

یافتن افراد مناسب برای نظرسنجی

تیم روشه به این نکته پی برد که یافتن چنین دانشجویانی کار آسانی نیست و جست‌وجو در شبکه‌های ارتباطی روشه کاری بسیار زمانبر خواهد بود. همچنین افرادی که به نوعی با روشه در ارتباط هستند احتمالا تحت تاثیر ذهنیت و قواعد آن قرار دارند.راه‌حل اول آن بود که نظرسنجی برای گروهی از دانشجویان MBA در مدرسه کسب‌وکار لندن فرستاده شود، اما این راه با شکست مواجه شد. به گفته ابرت، تنها 2 یا 3 پاسخ دریافت شد. نکته آموزشی مهم این روش این بود که تیم روشه پی بردند برای رسیدن به نتیجه‌ای جامع، باید کاری متفاوت انجام دهند.یکی از اعضای تیم، پیشنهاد بهره‌گیری از شرکت واسطه‌ OBR را ارائه داد که در گذشته با روشه همکاری داشته است. این شرکت، سازمان شبکه‌ای آموزشی است که در این پروژه، به شریکی فوق‌العاده برای روشه تبدیل شد. به گفته ابرت، OBR تجربه کار با دانشجویان را داشته و میان دانشجویان و صنعت ارتباط برقرار می‌کند که این موضوع می‌توانست در پروژه به روشه کمک کند.

شبکه‌ OBR از سوی هزاران دانشجو در سراسر دنیا به چالش کشیده شد. این چالش عبارت بود از ارائه ایده‌ای نوآورانه و خارق‌العاده به روشه که جایزه‌ای 5 هزار پوندی در انتظار برنده بود. شرکت OBR خودش را به خوبی نشان داد. برای مثال، به صفحه اصلی وب‌سایت دپارتمان داروسازی دانشگاه MIT راه پیدا کرد که دانشجویان فارغ‌التحصیل از آن بازدید می‌کنند. دانشجویان از طریق این وب‌سایت، به سوالاتی در زمینه‌های زیر پاسخ می‌دهند: نیازمندی‌های عمده سلامت در 10 تا 20 سال آینده چیست؟ مشکلات و فرصت‌های پیش روی این حوزه و همچنین نوآوری‌های پیشنهادی آنان چیست؟ نوآوری موردنظر چگونه سلامتی افراد را ارتقا خواهد داد؟

به گفته ابرت، این سوالات به منظور کمک به فرآیند تفکر، طراحی شده است. تیم ابتدا زمینه‌های لازم را فراهم کرده، سپس ایده‌ها را دریافت می‌کند و در نهایت به روش‌های محقق ساختن ایده‌ها پرداخته می‌شود. پس از 4 هفته، تنها 15 پاسخ دریافت شد، اما با نزدیک شدن به زمان پایان پروژه، تعداد آنها افزایش یافت. در مجموع 7856 ایمیل ارسال شده بود و با 93 دانشگاه در 28 کشور مکاتباتی صورت گرفته بود که در نهایت، به گفته ابرت تا 12 سپتامبر، 138 پاسخ جمع‌آوری شد. بخش عمده پاسخ‌ها از اروپا، تعداد کمی از آمریکای شمالی و مابقی از دیگر نقاط جهان ارسال شده بودند. هدف اولیه پروژه، دسترسی مستقیم به دانشجویانی بود که با روشه آشنا نبودند که این هدف محقق شده بود. تیم از بازخوردهای دریافتی از شرکت‌کنندگان شگفت زده شده بود. تحلیل اولیه پاسخ‌ها نشان داد که 48 درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی، خارج از محدوده تمرکز روشه بودند. دسته‌بندی‌های اصلی پاسخ‌ها، نظارت پیوسته، داده‌های بزرگ، ارسال دارو و اپلیکیشن‌های مربوط به بهداشت و سلامت را شامل می‌شد.

ارزیابی اطلاعات به‌دست آمده

هر یک از اعضای تیم 138 ایده را با استفاده از 5 معیار، برای ارزیابی میزان بدیع و کارآمد بودن ایده‌ها، مورد بررسی قرار دادند. این 5 معیار با همفکری متخصصان ارزیابی تکنولوژی داخلی شرکت، به‌دست آمده بود. سپس تیم روشه در جلسه‌ای، 18 ایده برتر و در نهایت 3 ایده اول را رتبه‌بندی کرد. سه ایده برتر از انگلستان، اسلوونی و کالیفرنیا بودند که از آنها دعوت شد در جلسه‌ای با حضور متخصصان، ایده خود را ارائه دهند. برنده این رقابت، جیهیر گوتیرز (Jahir Gutierrez) از کالیفرنیا بود که ایده خارق‌العاده پرینت سه بعدی گلبول‌های قرمز خون را ارائه کرد. ایده شرکت‌کننده از انگلستان این بود که با استفاده از بازی‌های تلفن همراه و بررسی عکس‌العمل‌ها و پارامترهای مغز در طی زمان، بتوان آلزایمر را در مراحل اولیه تشخیص داد. شرکت‌کننده اسلوونی روش جدیدی را برای تزریق دارو به بدن از طریق پد‌‌‌‌های پوستی ارائه داد. تیم روشه معتقد بود برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل، تنها اطلاعات غیرمحرمانه انتشار یابد.

نتیجه‌گیری و پیامدهای طرح

به گفته یکی از اعضای تیم داخلی روشه، «ما متقاعد شدیم که برای درک نیازهای امروزی باید به محیط خارج از سازمان توجه کنیم. ما به تعامل بیشتر نیاز داریم و باید این ایده‌های جدید را عملیاتی کنیم.» از دید تیم، این پژوهش دستاوردهای جانبی دیگری نیز به همراه داشته است. اولین دستاورد این بود که افراد به ایده‌ها و به‌ویژه ایده‌های خاص و در کل موضوعاتی که امروزه در حال رشد هستند، توجه بیشتری پیدا کردند. به گفته ابرت، نرم‌افزار‌های حوزه سلامت و وب‌سایت‌ها یکی از اصلی‌ترین محرک‌های نسل جوان در آینده هستند. همچنین امروزه تکنولوژی پرینت سه بعدی بسیار بیشتر از تصور ما دارای اهمیت است. دستاورد جانبی دیگر، برقراری ارتباط گسترده با دانشگاه‌ها بود که از ابتکار عمل استقبال می‌کنند و منبع عظیم ایده و فرصت‌های پژوهشی محسوب می‌شوند. شرکت روشه به صاحبان 18 ایده برتر، پیشنهادهای کاری متعددی در کشور خودشان ارائه داد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 4074