شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، این‏ روزها همه ما ویراستار و ناشر هستیم. چه در شبکه‏های اجتماعی و چه به صورت رو در رو، دائما انتخاب می‏کنیم کدام بخش از زندگی‏مان را به دیگران نشان دهیم و کدام را نه. زنان به طور آشکاری در این ویراستاری‏ها و نشان دادن یک زندگی روزمره بدون نقص ماهرتر هستند: داشتن یک شغل ایده‏آل، رفع و رجوع کردن امور فرزندان، بودن در کنار یک شریک زندگی موفق و حامی و سپری کردن تعطیلاتی فوق‏العاده. اما اکر کمی عمیق‏تر شویم، چه چیزی می‏یابیم؟

کاتلین اوکانر، استادیار رفتار سازمانی در مدرسه کسب‏وکار لندن و اریکا داوسون از دانشگاه کورنل، که هر دو روانشناس و محقق تجربی هستند روی این موضوع کنجکاو شدند. آنها با زنانی از همه سنین - از 20 ساله‏های تازه فارغ‏التحصیل شده تا 70 ساله‏هایی که بازنشسته شده بودند – مصاحبه کردند و از آنها پرسیدند که چگونه تصمیم‏هایی اتخاذ می‏کنند که زندگی آنها را متحول می‏کند. در نهایت این دو محقق به نتایج خوشحال‏کننده‏ای رسیدند. البته لفظ «مصاحبه» توصیفی رسمی است. اوکانر و داوسون لیستی از سوالات را تهیه کرده بودند که البته چندان هم به آن رجوع نکردند. آنها مکالمه‏ای ترتیب دادند که بیش از یک ساعت و نیم جریان داشت. اوکانر می‏گوید: «داستان‏هایی که تعریف شد واقعا قوی و الهام‏بخش هستند. زنان زیادی هستند که در زندگی درگیری‏ و ناراحتی دارند، اما تغییر این شرایط امکان‏پذیر است. مشکل اینجا است که خودمان را در معرض چگونگی تغییر شرایط قرار نمی‏دهیم.» او و داوسون امیدوارند حکایت‏هایی که جمع‏آوری کرده‏اند بتواند به دیگر زنان جرات دهد در زندگی خود بازنگری کنند و جسارت داشته باشند شرایط را به سوی بهتر شدن تغییر دهند. در ادامه بخشی از دیدگاه‏های جالبی که مطرح شده را می‏خوانیم.

خودتان را محصور نکنید

اوکانر در گزارش خود می‏نویسد که گاهی اوقات زنان خود را اسیر شرایطی می‏کنند، چون صرفا با آن آشنایی دارند. سارا یک مدیر تبلیغات موفق در لندن است که از سن نسبتا کم به موفقیت‏های بزرگ دست یافته است. او در گفت‏وگو با اوکانر اعتراف کرده چیزی که واقعا دوست داشته این بوده که در کنار دریا زندگی کند و نقاشی بکشد. وقتی اوکانر از سارا پرسید چه چیزی مانع او برای رسیدن به خواسته‏اش شده، او در پاسخ گفته: «من چنین کاری نمی‏کنم.»بنابراین، از نظر اوکانر برخی زنان وقتی انتخاب می‏کنند در شرایط بدی که از آن آگاهی دارند بمانند، دیگر نمی‏‏توانند خودشان را نجات دهند. توصیه او به زنان این است که «به صدای خودتان اعتماد کنید. به این فکر کنید که بدترین اتفاقی که قرار است رخ دهد چیست؟ اگر در موقعیت فعلی عمر خودتان را تلف می‏کنید، به یک شرایط مبهم شادتر در آینده اعتماد کنید.»

اختلال را بپذیرید

چه دوست داشته باشیم و چه نه، زندگی ما روی یک رشته تمیز و مرتب پیش نمی‏رود. اختلال در زندگی اجتناب‏ناپذیر است. گاهی اوقات این اختلال را با تغییر شغل و گاهی با تصمیم‏‏گیری برای فرزنددار شدن انتخاب می‏کنیم. گاهی هم منتظر این اختلال‏ها نیستیم؛ مثل مواقعی که با اتفاقی غیرمنتظره مواجه می‏شویم یا باید از والدین بیمارمان مراقبت کنیم. اوکانر می‏گوید به محض اینکه چالش اولیه را پذیرفتید، نکته کلیدی این است که تحول رخ داده را به عنوان یک نقطه محوری ببینید؛ به عنوان فرصتی برای تغییر: «زنانی که در نمونه‏گیری ما وجود داشتند، صرف‌نظر از اینکه چه کسی تصمیم اختلال‏آور را در زندگی آنها گرفته به گذشته نگاه می‏کنند و نگاه مثبتی به آن دارند و سعی می‏کنند از آن پس زندگی بهتر و شادتری بسازند.»

ایده ‏آل یک نفر، زندان شخصی دیگر

بسیاری از زنانی که اوکانر و داوسون با آنها گفت‏وگو کردند، ظاهرا زندگی «عالی» داشتند. یکی از آنها که یک بانکدار آمریکایی بود، اظهار کرده بود که شغلی با پرستیژ، حقوقی عالی، مسیر شغلی شفاف و آینده‏ای مرفه از نظر مالی دارد. این یک لیست کامل برای داشتن زندگی شاد و رضایت‏بخش است، به جز یک مورد که داشتن احساس خستگی و کسالت است. ترک کردن محل کار در ساعت 9 شب باعث شده او به اهداف شخصی در زندگی‏اش نرسد. وقتی او این موضوع را نزد خودش اذعان کرد، سعی کرد تحقیق کند که کدام شهرهای آمریکا برای تحقق این اهداف شخصی مناسب‏ترند. او در نهایت یک شهر را انتخاب کرد، از شغلش استعفا داد و محل زندگی‏اش را عوض کرد. البته پایان خوش داستان او به زودی رخ نداد. او در شهر جدید هیچ کس را نمی‏شناخت و به مدت یک سال بیکار بود. اما در نهایت شغلی را که دوست داشت پیدا کرد و حالا در محیطی زندگی می‏کند که بیشتر او را به سوی رضایت شخصی که همیشه به دنبالش بود، سوق می‏دهد.

به حرف دلتان گوش دهید

این بانکدار آمریکایی مطمئنا تحقیقاتش را کرده بود، اما تقریبا مثل همه زنان دیگری که با آنها مصاحبه شده بود، او جرات دنبال کردن عقایدش را هم داشت. زنان معمولا معروفند به این که تصمیم دسته‏جمعی می‏گیرند و برای مقابله با یک موقعیت چشمشان به نظرات دوستان و اطرافیان است. اما یکی از نتایج خیره‏کننده گفت‏وگوهای اوکانر و داوسون این بود که زنان وقتی قرار باشد مهم‏ترین تصمیماتی را که زندگی آنها را متحول می‏کند اتخاذ کنند، اتفاقا به تنهایی وارد کار می‏شوند. اوکانر می‏گوید: «این مطالعه نشان داد زنان چقدر خودآگاهند و چقدر به این موضوع اعتقاد دارند که هیچ کس بهتر از خودشان آنها را نمی‏شناسد. این مهم است که اطمینان داشته باشید خودتان را خوب می‏شناسید.» این به آن معنا نیست که قبل از اتخاذ یک تصمیم بزرگ برای هر قدمی که برمی‏دارید سخت تمرین کنید. در حقیقت، خیلی از زنان اظهار کردند نداشتن یک برنامه با جزئیات بخش ارزشمند فرآیند تصمیم‏گیری تحول‏آفرین آنها بوده و دنبال کردن حرف دلشان، آغازگر مسیرشان بوده است. این مورد در زندگی یک مشاور مدیریت جاه‏طلب که در دهه 30 زندگی خود به سر می‏برد مصداق داشته است. او که بسیار سختکوش بود، زیاد سفر می‏کرد و به قله‏های موفقیت رسیده بود، ناگهان احساس کرد به تغییر نیاز دارد. در اولین قدم، با پس‏اندازش یک خانه در حومه شهر خرید و اکنون زندگی شخصی بسیار شادی دارد.

بدانید چه چیزی شما را به وجد می‏آورد

اوکانر و داوسون دریافتند تقریبا همه زنانی که با آنها صحبت کردند درک روشنی از چیزی که باعث رضایت آنها می‏شود دارند. چون این زنان می‏دانستند چه چیزی باعث خوشحالی آنها می‏شود، پس می‏توانستند روی یک سرنوشت مشخص متمرکز شوند؛ حتی وقتی دیگران با کار آنها مخالف بودند. مثل دوستان و همکاران دختری 26 ساله که ناگهان نوشتن تز دکترای خود در رشته ریاضی را رها کرد و از یک زندگی موفق دانشگاهی دور شد. آنها فکر می‏کردند با این کار چند سال کار تحقیقاتی او به هدر می‏رود، اما خودش معتقد بود به چالش کشیده شدن بیشتر راضی‏اش می‏کند. به همین دلیل شغلی را در یک شرکت نرم‏افزاری انتخاب کرد که درآمد مورد نیازش را تامین می‏کرد و وقت کافی داشت تا به فعالیت‏های ماجراجویانه و ورزش مورد علاقه‏اش بپردازد.

شجاعت داشته باشید

با اینکه انجام کارهای خطرناک و پرریسک همه را راضی و خوشحال نمی‏کند، اما داستانی که در بالا ذکر شد، یک نمونه مفید ارائه می‏دهد. پرش از هواپیما یا صخره – چه واقعی باشد و چه استعاره‏ای – گاهی اوقات درست‏ترین کار ممکن است. این پیامی است که اوکانر و داوسون در طول مکالماتشان زیاد به آن برخوردند. اوکانر می‏گوید: «وقتی از این زنان پرسیدیم چه توصیه‏ای برای کم سن و سال‏ها دارند، تقریبا همه آنها گفتند که باید شجاع باشند! پیشنهادهایی مثل ترک یک شغل، مطرح کردن قاطعانه خواسته‏شان با رئیس و تصمیم‏گیری‏های مناسب در محیط کار، همگی نشان‏دهنده توصیه‏ به این است که زنان نباید بترسند. آنها معتقد بودند که در نهایت می‏توان یک شغل دیگر و یک رئیس دیگر پیدا کرد.»

در مورد مردان چطور؟ آیا همین ترکیب الهام‏بخشی، شجاعت و جسارت از مکالمه با آنها هم بیرون می‏آید؟ اوکانر با خنده می‏گوید: «مطالعه جالبی خواهد بود اگر کسی این کار را انجام دهد.» او و داوسون تاکنون دنبال این موضوع نرفته‏اند. اوکانر می‏گوید: «ما می‏خواستیم گزارش‏هایی در مورد زنان را پررنگ کنیم و اغلب وقتی زنان و مردان در موضوعی با هم تفاوت دارند، به دنبال روش‏هایی برای درست کردن مشکل زنان هستیم.» به هر حال، او تاکید می‏کند زنانی که با آنها گفت‏وگو کرده، اهمیت حضور مردان در تصمیم‏گیری‏های آنها را چه در نقش شریک زندگی و چه در نقش مربیانی در محل کار، حامیانی توصیف کردند که آنها را در تحقق اهدافشان مورد تشویق قرار داده‏اند.

معنای این تحقیق در کسب وکار

یافته‏های اوکانر و داوسون می‏گوید شرکت‏هایی که زمان می‏گذارند تا معنایی را کشف کنند و عمیق‏تر در مورد چگونگی و زمان اتخاذ تصمیم‏های بزرگ زنان فکر کنند، متوجه می‏شوند که تلاش‏های آنها کاملا به نتیجه می‏رسد.

وقتی یک زن شرکت‏تان را ترک می‏کند دلیل آن را بپرسید: کسب‏وکارها اغلب به این خاطر که نمی‏توانند به کارکنان زن خود انگیزه لازم بدهند، شکست می‏خورند. اوکانر به گزارش 2014 شرکت Bain در مورد برابری جنسیتی اشاره می‏کند که نشان داده بود حدود نیمی از زنان – در مقایسه با 34 درصد مردان – با این هدف وارد اولین کار خود می‏شوند که به درجات بالا برسند. ظرف مدت پنج سال تعداد زنانی که این جاه‏طلبی را دارند به 16 درصد کاهش می‏یابد، در حالی که این رقم در میان مردان تغییری نمی‏کند. مطالعه اوکانر و داوسون به این نتیجه رسیده که زنان معمولا بدون دلیل و بدون امکان بازگشت، محل کارشان را ترک نمی‏کنند. پس اگر این اتفاق افتاد، دلیل آن را بررسی کنید. آیا ریاست برخورد بدی داشته؟ آیا شرکت از سیاست‏های مناسب برای حمایت از زنان برخوردار نیست؟ شما این فرد را استخدام کرده و روی او سرمایه‏گذاری کرده‏اید. جایگزین کردن افراد برای شما هزینه برمی‏دارد. اوکانر می‏گوید: «چرا به راحتی اجازه می‏دهید زنان محل کارشان را ترک کنند؟»

شبکه آموزشی شرکت‏تان را پرورش دهید: زنی که استخدام کرده و به او اعتماد کرده‏اید، بعد از ترک شرکت‏تان از روی زمین محو نمی‏شود. به این فکر کنید که بعد از ترک شغل چه اتفاقی می‏افتد. اوکانر می‏گوید: «او به یک شرکت دیگر می‏رود و شما شبکه‏ای را که به واسطه او در شرکت داشتید از دست می‏دهید. این به این معنی نیست که قابلیت او کاهش می‏یابد.» پس سعی کنید محیطی را ایجاد کنید که اگر زنان به هر دلیلی خواستند شرکت شما را ترک کنند، تمایل داشته باشند بعد از رفع مشکل‏شان روزی به آنجا برگردند. بسیاری از این زنان اظهار کردند که وقتی شرکتی شرایط آنها را درک می‏کند، آنها برای همیشه به آن وفادار خواهند بود. این یک منبع قدرتمند و قابل استناد است که نمی‏توانید نادیده بگیرید.

معنای این تحقیق برای زنان

تسلیم شرایط موجود نشوید: زمان‏هایی در زندگی وجود دارد که وجود ثبات مطلوب و ضروری است، اما لحظاتی هم هست که باید یک نفس عمیق کشید و پیش رفت. تکالیف‏تان را انجام دهید، اما باید بدانید که همه برنامه مدونی ندارند که درگیر جزئیات شوند. به چیزهایی که برای شما جالبند «بله» بگویید. از خودتان بپرسید: «آیا از این موضوع چیزی یاد می‏گیرم؟ آیا قرار است سرگرم شوم؟»

خودآگاهی را تقویت کنید: بهترین قاضی که می‏تواند تصمیم بگیرد چه چیزی برایتان مهم است و شما را خوشحال می‏کند، خودتان هستید. به هر حال نمی‏توانید با هیچ زندگی کنید، پس در مورد پولی که برای ادامه زندگی به آن نیاز دارید، واقع‏بین باشید.

داستان‏هایتان را به اشتراک بگذارید: زنان مسن‏تری که در این مطالعه با آنها گفت‏وگو شد، تمایل داشتند تجربیات خود را با نسل‏های جوان‏تر در میان بگذارند. در زمانی که خیلی از زنان جوان فشار مضاعفی را برای رسیدن به خواسته‏هایشان در زندگی شخصی و کاری خود حس می‏کنند، شنیدن تجربیات فردی مسن‏تر که بگوید: «دقیقا می‏دانم چه مراحلی را می‏گذرانی» در کاهش اضطراب مفید خواهد بود.

شجاع باشید: در نهایت، شعار اصلی شرکت‏کنندگان در این مطالعه این بود که «نترسید». به یاد داشته باشید که حتی اگر همه چیز خراب شود، به این معنا نیست که انتخاب شما غلط بوده است. همان‏طور که رون هووارد، پدر تحلیل تصمیم‏گیری اشاره می‏کند: «در یک دنیای مبهم، تصمیم‏گیری خوب می‏تواند به نتایج بد منجر شود و بالعکس.»

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 4053