شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- ایندیرا گاندی، یکی از این مقامات بود که با وجود تردید در مورد پروژه‌های عظیم سدسازی، در نهایت ساخت سد 2/1 میلیارد دلاری «تهری» را تصویب کرد (او معتقد بود این پروژه فقط به نفع پیمان‌کاران است.) ساخت سد در سال 1978 شروع شد و 100 هزار نفر را که زمین‌ها و خانه‌هایشان زیر آب رفت بی‌خانمان کرد. این سد در سال 2006 افتتاح شد.
اکنون یکی از بزرگ‌ترین اقدامات نخست‌وزیر جدید، اجرای طرحی سه دهه‌ای است که قرار است 30 رودخانه هند را با هزینه‌ای هنگفت به هم متصل کند تا بخشی از مشکل آب، فاضلاب و آلودگی این کشور حل شود.
سومین اقتصاد بزرگ آسیا که 18 درصد جمعیت جهان را در خود جای داده، ظرف 6 ماه رودخانه‌های کن و بتوا در شمال هند و ایالت اوتار پرادش را به هم متصل خواهد کرد. قرار است این پروژه آب را از مناطق پرآب به مناطق کم‌آب هند انتقال داده و کمکی برای کشاورزان و رفع آلودگی‌ها باشد.

نادیده گرفتن واقعیت
اما به گفته هیمانشو تاکار، از مسوولان موسسه «شبکه سد، رودخانه و مردم در آسیای شرقی»، این پروژه واقعیتی بزرگ را مبنی بر اینکه نیاز اصلی و پایدار آب هند آب‌های زیرزمینی است، نادیده می‌گیرد. به گفته تاکار «متصل کردن روخانه‌ها نه‌تنها به حفظ آب‌های زیرزمینی کمکی نمی‌کند، بلکه برعکس ممکن است شرایط را بدتر کند.»
هند سالانه 230 کیلومتر مکعب آب زیرزمینی برداشت می‌کند که به گفته بانک جهانی بعد از چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب‌های زیرزمینی در جهان محسوب می‌شود. در مقام مقایسه، مناطق خشک آمریکا در کالیفرنیا و تگزاس، سالانه 111 کیلومتر مکعب آب زیرزمینی مصرف می‌کنند. اگر هرچه زودتر کاری در این زمینه صورت نگیرد، 114 میلیون نفر از مردم هند با کمبود جدی آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی مواجه خواهند شد. فعالیت‌های انسانی، عامل اصلی مشکلات کمبود آب در هند است. مهم‌ترین این فعالیت‌ها هدرروی آب (به‌خصوص در کشاورزی)، نبود سیاست‌های پایدار برای مدیریت آب و عدم سرمایه‌گذاری دولتی کافی در این زمینه است. همه این کاستی‌ها، با رشد سریع جمعیت در هند و تغییرات آب و هوایی زمین، تشدید می‌شوند.
از سوی دیگر، هند با دستیابی به تنها 4 درصد منابع آبی جهان، تلاش می‌کند بزرگ‌ترین «برنامه یارانه غذا» را اجرایی کند و در نظر دارد با اتصال رودخانه‌ها زمین‌های زراعی بیشتری برای تولید غذا آماده کند. در اصل، قرار است این طرح دولتی، وابستگی به آب‌های زیرزمینی را که 85 درصد آب آشامیدنی و 60 درصد آبیاری کشاورزی را تامین می‌کند، کاهش دهد.
انتقال آب از حوزه‌های پرآب به مناطق کم‌آب ازطریق سد و کانال، 34 هزار مگاوات مصرف برق را افزایش می‌دهد که معادل آن، مصرف برق 3 شهر به اندازه نیویورک را تامین می‌کند؛ همچنین هزینه‌های اجرای آن بیش از میزان تخمین زده شده خواهد بود. دولت مودی 90 درصد هزینه این پروژه را تامین می‌کند و بقیه آن برعهده ایالت‌هایی است که در مسیر این طرح قرار گرفته‌اند.
به هر حال، به نظر می‌رسد با توجه به حل نشدن مشکل اصلی هند در زمینه بهره‌برداری بیش از حد از منابع زیرزمینی و الگوی مصرف اشتباه، طرح پرهزینه انتقال آب رودخانه‌ها با شکست مواجه شود.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۳۱۰