شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- عصري كه در آن به سر مي بريم، عصر جامعه دانش محور (Knowledge Society) است، عصري كه تجربه در آن كمتر محلي از اعراب دارد.
تجربه اي كه مي توانيم از اشتباهات ديگران در دنيا دريافت كنيم، امروز بيش از پيش حياتي شده است و چنانچه از اين تجربه استفاده نكنيم، دچار مشكلات پيشينيان شده و شكست ها تكرار مي شود.

تجربه اي از الگوي شوروي
در شمال ايران كشور بزرگ و پهناور شوري كمونيستي قرار داشت. كشوري كه به زعم خودش مي خواست، عدالت را در سراسر گيتي بگستراند. تئوري كارل ماركس بر مبناي يكدست شدن مردم، باعث حذف رقابت از تمام حوزه هاي كاري كشور شد. شوروي عدالت را با تساوي خلط كرد و حقوق مساوي براي افراد با قابليت هاي متفاوت در نظر گرفت. شوروي اقدام به حذف رقابت از عرصه فعاليت هاي روزمره مردم، كرد. نتيجه آن بعد از پنجاه سال، تبديل يك ابرقدرت به كشوري چند پاره و فقير بود كه عليرقم گذشت چند سال همچنان مشكلات روزافزوني را تجربه مي كنند.

اصل 44 قانون اساسي
نظام اقتصادي جمهوري اسلامي ايران بر پايه سه بخش دولتي، تعاوني و خصوصي با برنامه‌ريزي منظم و صحيح استوار است.
• بخش دولتي شامل كليه صنايع بزرگ، صنايع مادر، بازرگاني خارجي، معادن بزرگ، بانكداري، بيمه، تأمين نيرو، سدها و شبكه‌هاي بزرگ آبرساني، راديو و تلويزيون، پست و تلگراف و تلفن، هواپيمايي، كشتيراني، راه و راه‌آهن و مانند اينها است كه به صورت مالكيت عمومي و در اختيار دولت است.
• بخش تعاوني شامل شركت‌ها و مؤسسات تعاوني توليد و توزيع است كه در شهر و روستا بر طبق ضوابط اسلامي تشكيل مي‌شود.
• بخش خصوصي شامل آن قسمت از كشاورزي، دامداري، صنعت، تجارت و خدمات مي‌شود كه مكمل فعاليت‌هاي اقتصادي دولتي و تعاوني است.
مالكيت در اين سه بخش تا جائي كه با اصول ديگر اين فصل مطابق باشد و از محدوده قوانين اسلام خارج نشود و موجب رشد و توسعه اقتصادي كشور گردد و مايه زيان جامعه نشود مورد حمايت قانوني جمهوري اسلامي است.

روابط عمومي هاي دنيا
امروز روابط عمومي هاي دنيا، به صورت خصوصي اداره مي شوند. روابط عمومي ادلمن در سال گذشته معادل 666 ميليون دلار عايدي داشته است. اين مساله سبب شده، كه روابط عمومي نيز همانند تمام بنگاه هاي اقتصادي به دنبال منافع اقتصادي خود در محيط رقابتي باشد. در محيطي كه روابط عمومي مجبور است، براي كسب منفعت مالي بيشتر:
1. علمي تر كار كند.
2. رضايت مشتريان خود را تامين كند.
3. ارزش هاي خود را براي ماندن در بازار حفظ كند.
4. كيفيت كار خود را هر ساله افزايش دهد.
5. از تمام پتانسيل هاي آموزشي، فعالانه استفاده كند.

روابط عمومي امروز كشور
امروزه ما در كشورمان ايران، چيزي به نام آژانس روابط عمومي يا به عبارت ديگر، بخش خصوصي روابط عمومي كه وظايف اجرايي روابط عمومي را انجام دهد، نداريم. متاسفانه نام روابط عمومي در كشور ما ذيل نام كانون هاي تبليغاتي دفن شده است.
همچنين روابط عمومي در ارگان هاي دولتي به بدنه سازمان چسبيده اند و همين سبب شده كه متخصصين روابط عمومي كشور فضاي رقابتي را تجربه نكنند. از اين روست كه هيچ كس انگيزه اي براي كار بيشتر و توسعه دانش روابط عمومي ندارد.
تنها فعاليتي كه در حال حاضر در روابط عمومي كشور، تحرك نسبي ايجاد مي كند، جشنواره هاي روابط عمومي است، اما از آنجا كه اين جشنواره ها تنها براي معرفي روابط عمومي ها كاربرد دارند، دست تنها نمي توانند روابط عمومي را از رخوت ناشي از عدم رقابت بر سر يافتن مشتري، درآورند. چراكه در تمام دنيا اين جشنواره ها براي آژانس هاي روابط عمومي برگزار مي شوند، آژانس هايي كه در اين جشنواره ها برگزيده مي شوند، مشتريان بيشتري را به سوي خود جلب مي كنند. اما در روابط عمومي كشور، مهمترين نتايج اين جشنواره ها عبارتند از:

1. آشنايي بيشتر مديران سازمان برنده جايزه از قابليت هاي روابط عمومي شركت
2. معرفي مديران روابط عمومي برتر به جامعه روابط عمومي كشور
3. تشويق كاركنان روابط عمومي براي دريافت جوايز بيشتر از اين جشنواره ها
4. بهبود استانداردهاي ارزيابي روابط عمومي

در عين حال يكي از مهمترين دستاوردهاي اين جشنواره ها كه مي تواند به توسعه روابط عمومي كشور بيانجامد، به دليل عدم حضور بخش خصوصي روابط عمومي يا به اصطلاح آژانس هاي روابط عمومي، اين جشنواره ها اثرگزاري واقعي خودشان را از دست مي دهند.

پيش بيني آينده روابط عمومي در ايران
با توجه به گذشت چند سال، همچنان روابط عمومي در كشور ما يكي از نهادهاي ضعيف و عقب مانده است كه هنوز نمي تواند از پتانسيل هاي بي بديل خود براي رشد و توسعه سازمان استفاده كند. لذا پيش بيني مي شود چنانچه اين روندها ادامه پيدا كند و هيچ اقدامي جهت اجراي اصل 44 قانون اساسي در مورد نهاد روابط عمومي انجام نشود، در سال هاي آينده، روابط عمومي هيچ نقشي در نهادهاي خصوصي نداشته باشد.
اين بدين معناست كه روابط عمومي به عنوان يك عضو زايد در بدنه شركت ها و سازمان هاي دولتي همچنان به كار خود ادامه مي دهد. اما بخش خصوصي از حضور روابط عمومي استقبال نمي كند و به جاي آن كانون هاي تبليغات بيشترين حجم فعاليت اطلاع رساني را در كشور بر عهده خواند گرفت و از آنجا كه ماهيت تبليغات، با افت ذائقه فرهنگي همراه است، فعاليت هاي اطلاع رساني سازمان هاي بخش خصوصي، در خلاف جهت غناي فرهنگي مملكت اسلامي مان اجرا خواهد شد.

دو اثر مخرب مرگ روابط عمومي در ايران
1. روابط عمومي كه در آن رقابت وجود نداشته باشد، از نظر علمي رشد نمي يابد و بومي سازي در آن هيچ جايگاهي ندارد. عدم رشد علمي روابط عمومي، باعث بي اخلاقي در روابط عمومي مي شود. (اين موضوع در يادداشتي ديگر به طور مبسوط مورد بررسي قرار خواهد گرفت.)
2. مرگ روابط عمومي باعث حضور پررنگ تر تبليغات با همه ابزارهاي فريبنده اش مي شود و همين مساله باعث سطحي تر شدن دانش مردم و افت فرهنگي مي شود. به طور ملموس، مردم با شيوع تبليغات به جاي روابط عمومي سطحي تر مي شوند و روش هاي منطقي و عقلاني را براي انتخاب هايشان به كار نمي بندند و اين مساله خطري بزرگ در مقابل فرهنگ كشور به شمار مي شود.

پيشنهاد به نهادهاي قانونگذار
روابط عمومي تنها در حالتي رشد پيدا مي كند كه از بدنه سازمان جدا شود. تنها يك مدير روابط عمومي كافي است تا امور مربوط به روابط عمومي را از طريق آژانس هاي روابط عمومي به پيش ببرد.
اين كار مي تواند با دو مصوبه يكي براي مجوز تاسيس آژانس يا كانون روابط عمومي و ديگري براي حذف و تعديل واحد روابط عمومي به يك دفتر و برون سپاري فعاليت هاي روابط عمومي به آژانس ها صورت پذيرد.
نويسنده: عادل ميرشاهي (سردبير شارا)

منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)