شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- اين موضوع زماني داغ‌تر مي‌شود كه صد روز از انتخاب دولت جديد مي‌گذرد و هر روز بر تعداد حضور دولتمردان در شبكه‌هاي اجتماعي افزوده مي‌شود. البته به جز اين حضور، اظهارنظرهاي اعضاي هيات دولت نيز در مورد استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي باعث شده تا اكنون يك سوال كليدي براي كاربران ايراني مطرح شود. حسن روحاني، رييس‌جمهور كشورمان در برنامه‌هاي تبليغاتي خود همواره بر دسترسي آزاد به جريان اطلاع‌رساني تاكيد كرده بود. او همچنين در جريان سفرش به آمريكا و در گفت‌وگو با شبكه ان.بي.سي آمريكا، در پاسخ به سوالات «آن كاري» مجري اين برنامه در خصوص مسائل گوناگوني از جمله نقش شبكه‌هاي اجتماعي در ديپلماسي عمومي و امكان دسترسي مردم ايران به شبكه‌هاي اجتماعي مثل توييتر و فيس‌بوك مطالبي را عنوان كرد. روحاني در بخشي از اين مصاحبه در پاسخ به سوال مجري برنامه در خصوص اينكه آيا مردم به توييتر و فيس‌بوك مي‌توانند دسترسي داشته باشند، گفت: نظر دولت اين است كه مردم بايد دسترسي داشته باشند به همه اطلاعات جهاني، نظارت ما بايد نظارت اخلاقي و هويت ملي ما باشد.
وزرايي كه يكي يكي به فيس‌بوك مي‌آيند
هر چند كه در روزهاي اوليه تشكيل كابينه كاربران فضاي مجازي شاهد حضور صفحات متعدد از وزراي دولت در شبكه‌هاي اجتماعي بودند اما اين موضوع از سوي سخنگوي قوه‌قضائيه در يكي از نشست‌هاي خبري خود به اين شكل تكذيب شد كه: متاسفانه اين روزها چندين شايعه ايجاد شد كه براساس تحقيق‌ها مشخص شد كه اينها خلاف واقعه است.
محسني اژه‌اي گفت: در شايعه اول نام تعدادي از افراد دولت يازدهم در فيس‌بوك پيدا شد و صفحه‌اي به نام آنها باز شده بود و با تصوير خود آنها مطالبي به نقل از اين افراد منتشر شد كه هر كدام يكي پس از ديگري تكذيب شد و افراد دولت يازدهم اظهار كردند كه نيازي به صفحه فيس‌بوك ندارند.
سخنگوي دستگاه قضايي ادامه داد: براساس پيگيري‌هاي سيستم‌هاي اطلاعاتي فردي كه اين كار متقلبانه را انجام مي‌داد دستگير شد و در حال حاضر در زندان است و بايد پيگيري شود كه انگيزه اين فرد از اين اقدام چه بوده است.
وي افزود: البته فعلا يك فرد بازداشت شده و ممكن است افراد ديگري مرتبط با اين پرونده وجود داشته باشند.
اما بعد از اين اظهارنظر بود كه شاهد حضور قوي‌تر دولتمردان در فضاي اجتماعي بوديم. نمونه اختصاصي و قدرتمند آن هم صفحه شخصي وزير امور خارجه بود كه اكنون به عنوان يك رسانه اختصاصي وي قلمداد شده و شخص وزير نيز برنامه‌هاي كاري و گزارش نشست‌هاي خود را از طريق صفحه فيس‌بوكش به اطلاع طرفداران خود مي‌رساند. اما ظاهرا وزير خارجه در دسترسي به اين شبكه‌ها تنها نيست. خبرگزاري تسنيم چندي پيش در اين باره نوشت: حضور يك روزه رييس سازمان حفاظت محيط زيست در استان سمنان و جلسات وي با مديران كل، نخبگان وفعالان زيست‌محيطي و خبرنگاران اين استان با حاشيه‌هاي جالبي همراه بود.
در جلسه با فعالان محيط‌زيست استان سمنان بارها و بارها آدرس صفحه فيس‌بوك رييس سازمان محيط زيست به عنوان بخشي از «نشاني‌هاي ارتباط با سازمان حفاظت از محيط زيست و معصومه ابتكار» از ويدئو پروژكتور استانداري سمنان پخش شد تا همه ما يقين پيدا كنيم كه فيس‌بوك در دولت تدبير و اميد همه‌گير شده و امري عادي است!
اين داستان تا آنجا ادامه پيدا كرد كه چندي پيش علي جنتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز اظهاراتي در خصوص اين شبكه‌اجتماعي داشت كه تقريبا به صفحه نخست اكثر روزنامه‌هاي كشور راه يافت. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره برداشته شدن فيلترينگ شبكه اجتماعي فيس‌بوك و دسترسي راحت به آن گفت: نه تنها فيس‌بوك، بلكه بايد ساير شبكه‌هاي اجتماعي نيز قابل دسترسي باشند همان طور كه الان هستند، اما بايد قيد غيرقانوني برداشته شود.
علي جنتي در حاشيه نخستين نشست فعالان رسانه‌هاي ديجيتال در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه آيا فيلترينگ فيس‌بوك برداشته و دسترسي به آن تسهيل مي‌شود يا خير؟ افزود: اين مساله مربوط به كميته فيلترينگ است كه مستقيما زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيست و اين وزارتخانه فقط يك نماينده در كميته ياد شده دارد. البته وي هفته گذشته نيز در حاشيه مراسمي اعلام كرد كه نه تنها در فيس‌بوك عضو است بلكه از اين طريق با بسياري از افراد در خارج و داخل ارتباط دارد. محمود واعظي وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز به تازگي با اشاره به پيشنهاد اين وزارتخانه براي تغيير سياست‌هاي فيلترينگ شبكه اجتماعي فيس‌بوك گفت: در صورت وجود زيرساخت‌هاي فني پيشنهاد تغيير مدل فيلترينگ فيس‌بوك و ديگر سايت‌هاي اينترنتي را داريم به نحوي كه مردم بتوانند خودشان پليس اينترنت شوند و از آن درست استفاده كنند.
محمود واعظي در جمع خبرنگاران با اشاره به اينكه بايد صفحات آموزنده شبكه اجتماعي فيس‌بوك در دسترس باشد و نيز مدل فيلترينگ بر اساس محتوا باشد تا مردم بتوانند از محتواي مفيد اين شبكه اجتماعي استفاده كنند اظهار كرد: هم اكنون از نظر فني امكان تفكيك صفحات مناسب و نامناسب بر اساس محتوا در سايت‌هاي اينترنتي وجود ندارد، اما گروهي در حال انجام اين كار براي اجراي فني آن هستند.
دولت بيشتر اعضا را در كميته فيلترينگ دارد
اما چگونه است كه با نظرات صريح اعضاي كابينه و شخص رييس جمهوري، فيس‌بوك همچنان فيلتر است؟ شايد در اين مرحله بايد جواب اين سوال را در تركيب اعضاي كارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه جست. در سايت دبيرخانه دبيرخانه كارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه آمده است، اين كارگروه بر اساس ماده 22 قانون جرائم رايانه‌اي تشكيل و مسووليت نظارت بر فضاي مجازي و پالايش تارنماهاي حاوي محتواي مجرمانه و رسيدگي به شكايات مردمي را به عهده دارد. اعضاي اين كارگروه عبارتند از: دادستان كل كشور (رييس كارگروه)، وزير يا نماينده وزير اطلاعات، وزير يا نماينده وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، وزير يا نماينده وزير دادگستري، وزير يا نماينده وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، وزير يا نماينده وزير علوم تحقيقات و فناوري، وزير يا نماينده وزير آموزش و پرورش، فرمانده نيروي انتظامي، يك نفر خبره در فناوري اطلاعات و ارتباطات به انتخاب كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي، يك نفر از نمايندگان عضو كميسيون قضايي و حقوقي به انتخاب اين كميسيون به تاييد مجلس شوراي اسلامي، رييس سازمان تبليغات اسلامي، رييس سازمان صدا و سيما و نماينده دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي.
همان طور كه ملاحظه مي‌شود، نيمي از اين كارگروه 12 نفره وزراي دولت يا نمايندگان آنها هستند و نيمي ديگر از قوا و نهادهاي ديگر. بنابر اين دولت، بخش تاثيرگذار در كارگروه مذكور است و مي‌تواند در تصميمات مربوط به فيلترينگ يا رفع فيلتر، اثرگذار اصلي باشد. طبق تبصره يك اين ماده، جلسات كارگروه حداقل هر پانزده روز يك بار و با حضور هفت نفر عضو رسميت مي‌يابد و تصميمات آن با اكثريت نسبي حاضران معتبر خواهد بود. در نتيجه به نظر مي‌رسد كه اكنون ديگر اين دولت است كه مي‌تواند تكليف استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي را در عمل و نه در حرف براي هميشه روشن سازد.
منبع: دنياي اقتصاد