شبكه اطلاع‌رساني روابط‌عمومي ايران (شارا) || هفته گذشته، در حال مرور تاريخچه پيام‌هاي عمومي آنلاين، به عكسي جادويي از سال 1989 يا 1990 برخوردم. اين عكس اولين وب سرور جهان را نشان مي‌داد.
اين ايستگاه كاري NeXT تيم برنرز لي در سرن، آزمايشگاه بين‌المللي تحقيقات فيزيك بود، جايي كه در آن زمان كار مي‌كرد. روي كيس برچسبي چسبناك و پاره شده بود كه روي آن با جوهر قرمز نوشته شده بود: «اين دستگاه يك سرور است، آن را خاموش نكنيد!»
برنرز لي، دانشمند كامپيوتر بريتانيايي، ايده "وب جهاني" را به عنوان راهي براي مكان‌يابي و دسترسي به اسنادي كه در سراسر اينترنت پراكنده شده بودند، مطرح كرد.
او با گروه كوچكي از همكارانش در اواخر دهه 1980 آن را تصور كرد، طراحي و اجرا كرد و در نهايت همه چيز - پروتكل‌ها، نرم‌افزار سرور و مرورگر، مشخصات HTML و غيره - را روي يكي از سرورهاي اينترنتي Cern قرار داد و در انجام اين كار جهان را تغيير داد.
او توانست اين كار را انجام دهد زيرا اينترنت كه از ژانويه 1983 در دسترس عموم قرار گرفته بود، آن را فعال كرد.
شبكه هيچ مالكيت يا كنترل‌كننده مركزي نداشت و فقط يك كار انجام مي‌داد - انتقال بسته‌هاي داده از يك لبه شبكه به مقصد در لبه ديگر.
اگر به اندازه كافي باهوش بوديد كه برنامه‌اي بسازيد كه از بسته‌هاي داده استفاده مي‌كرد، اينترنت اين كار را براي شما انجام مي‌داد، بدون سوال.
نتيجه انفجار خارق‌العاده خلاقيت و ظهور چيزي بود كه اساساً نوعي اشتراك جهاني بود. همان‌طور كه يكي از محققان بعداً آن را توصيف كرد، اينترنت در آن مقطع از تاريخ خود، "معماري براي نوآوري بدون مجوز" يا به عبارت ديگر، يك ماشين جهاني براي ايجاد شگفتي‌ها بود.
اولين شگفتي از اين قبيل، وب بود و از آنجايي كه تصميم بر اين بود كه وب بدون ملاحظات سود بهتر رشد كند، برنرز لي آن را به عنوان يك پلتفرم منتشر كرد كه نوآوري بدون مجوز را نيز امكان‌پذير مي‌كرد.
با اين حال، نسل بعدي نوآوراني كه از اين آزادي بهره‌مند شدند - گوگل، فيس‌بوك، آمازون، مايكروسافت، اپل و همكاران - هيچ دليلي براي گسترش آن به ديگران نديدند.
آنها شركت‌هاي سودآور شگفت‌انگيزي را بر روي پلتفرمي كه برنرز لي ايجاد كرده بود، ساختند. اشتراكات خلاقانه اينترنت به تدريج و به طور اجتناب‌ناپذيري محصور شده است، دقيقاً همان‌طور كه زمين كشاورزي توسط قوانين پارلماني از سال 1600 به بعد در انگلستان محصور شده است.
نتيجه، همان‌طور كه ماريا فارل و رابين برژون در مقاله‌اي قابل توجه در مجله Noema بيان كردند، اين است كه فضاهاي آنلاين ما ديگر اكوسيستم‌هاي باز نيستند. در عوض "آنها مزرعه هستند. محيط‌هاي بسيار متمركز و كنترل‌شده، نزديك‌تر به مزارع صنعتي كه موجودات به دام افتاده در آن را ديوانه مي‌كند."
اينترنت به يك تك كشت استخراجي و شكننده تبديل شده است.
و اين مزارع صنعتي در يك سري دو قطبي متمركز شده‌اند. مرورگرهاي گوگل و اپل نزديك به 85 درصد از سهم بازار جهاني را در اختيار دارند. دو سيستم عامل دسكتاپ مايكروسافت و اپل تقريباً 90 درصد دارند.
گوگل حدود 90 درصد از جستجوهاي جهاني را اجرا مي‌كند. بيش از نيمي از تمام گوشي‌ها متعلق به اپل و سامسونگ هستند، در حالي كه 99 درصد سيستم‌عامل‌هاي موبايل متعلق به گوگل يا اپل هستند. كلاينت هاي ايميل اپل و گوگل نزديك به 90 درصد از ايميل‌هاي جهاني را مديريت مي‌كنند. GoDaddy و Cloudflare حدود 50٪ از درخواست‌هاي سيستم نام دامنه جهاني را ارائه مي‌دهند. و غيره.
فارل و برژون مي‌گويند يكي از پيامدهاي اين تمركز اين است كه امكانات خلاقانه نوآوري بدون مجوز به طور فزاينده‌اي محدود شده است.
نوشته جان ناتون
4 مه 2024
منبع انگليسي: گاردين
منبع فارسي: شارا
انتهاي پيام/
با كليك روي لينك زير به كانال تلگرام ما بپيونديد:
https://telegram.me/sharaPR