كاري كه توسط فرد انجام ميگيرد ميتواند منجر به شادماني يا بيماري شود. اينكه كداميك از آنها اتفاق بيفتد بستگي به اين دارد كه فرد چه شخصيتي دارد، مشغول به انجام چه كاري است و در محيط كار چگونه رفتار ميكند.
البته ميزان شادماني ارتباط تنگاتنگي با تندرستي رواني افراد دارد؛ به طوري كه وقتي فرد ميگويد بسيار شاد است و نسبت به زندگي احساس رضايت دارد، يعني سطح تندرستي رواني در وي بسيار بالا است. مشاغلي كه در آنها به فرد پاداش اعطا ميشود، روابط مناسب كاري ميان همكاران وجود دارد و حس موفق بودن در كار همواره به افراد القا ميشود، شرايط لازم براي ايجاد تندرستي رواني در افراد پديد ميآيد.
هر فردي مايل است در محيط مثبت و شاد مشغول به كار شود و با توجه به بهرهوري بالايي كه در محيطهاي شاد وجود دارد، مهمترين مساله چگونگي ايجاد شادي در محيط كار است. به اين منظور روشهاي متعددي وجود دارد كه از آن جمله به موارد زير ميتوان اشاره كرد:
1. قدرداني. يكي از مشخصههاي محيطهاي كاري شاد اين است كه در آن از مديران و سايركاركنان قدرداني صورت ميگيرد و از كارگران در مقابل كار خوبي كه ارائه دادهاند، تشكر ميشود. وقتي افراد كارشان را بهدرستي انجام ميدهند، انتظار دارند از آنان در قبال تلاشي كه كردهاند، قدرداني شود. بدون وجود سپاسگزاري و تشويق، كاركنان احساس ميكنند تلاشهاي آنان ديده نميشود و اهميتي براي سازمان ندارد.
2. مواد و تجهيزات. زماني كه سازمان به منظور تسهيل در انجام مشاغل، مواد و تجهيزات مورد نياز را مهيا ميكند، افراد بهگونهاي ماهرانهتر و صحيحتر وظايف خود را انجام ميدهند. در سازماني كه به دليل نبود تجهيزات مناسب، توقف كاري وجود دارد، عملكرد و اخلاق كاركنان تقليل مييابد.
3. تشكر. در محيطهاي كاري شاد همواره كلماتي براي تشكر از كاركنان به كار ميرود. اثر چگونگي رفتار سازمان با كاركنان روي نتيجه كارشان اثرگذار است. چنانچه كاركنان از سوي سازمان مورد احترام قرار نگيرند، انگيزهاي براي اتمام كار خود نخواهند داشت. سازمان بايد با كليه كاركنان با احترام رفتار كند و با آنان همانند يك انسان سخن بگويد نه مثل يك كارگر.
4. همكاران و دوستان. در سازماني كه كاركنان شاد وجود دارد، گروههاي كاري شكل ميگيرد. همكاران به منظور تكميل پروژهها با هم همكاري ميكنند و به يكديگر ياري ميرسانند. روابط دوستانهاي ميان آنان شكل ميگيرد كه باعث ميشود در بيرون از سازمان نيز ادامه يابد. به دليل لذتي كه از روابط ميان كاركنان وجود دارد، آنان با شادي وارد سازمان ميشوند و با شادي آنجا را ترك ميكنند. البته شادي در سازمان نبايد فقط براي افراد خاص باشد، بلكه همگان بايد از آن بهره ببرند.
همانطور كه از گفتههاي فوق برميآيد كاركنان شاد افرادي مثبتگرا و بهرهور هستند كه نسبت به نقش خود در سازمان احساس رضايت دارند. زماني كه كاركنان شاد باشند، استرس كمتري در محيط كاري وجود خواهد داشت؛ به علاوه، كاركنان تمايل دارند براي مدت طولاني در سازمان باقي بمانند و براين اساس نرخ ترك سازمان كاهش پيدا ميكند و همين امر سبب ميشود بسياري از هزينههايي كه صرف جذب نيروي جديد در سازمان ميشود، كاهش يابد. آنچه در اين ميان اهميت دارد روشهاي حفظ شادماني ميان كاركنان است كه به اين منظور راهكارهاي زير ارائه ميشود.
1. اطلاعات كافي در اختيار كاركنان قرار دهيد. از طريق ابزارهاي مناسب براي ايفاي نقش كاركنان در سازمان، آنان را توانمند سازيد. چنانچه انتظار داريد كاركنانتان به موفقيت دست يابند، در آنان براي تحقق اهداف اعتماد به نفس ايجاد كنيد. كليه جزئيات مرتبط با شغل نظير زمان اختتام كار، اولويتها، منابع در دسترس و... را براي آنان توضيح دهيد. برنامههاي ضروري، نرمافزارهاي مورد نياز و نحوه استفاده از تجهيزات ضروري را به آنان آموزش دهيد. با ارائه دستورالعملهاي مبهم كاركنان را گيج و سردرگم نكنيد. زماني كه ميخواهيد قسمتهاي خاصي از وظايف را براي آنان توضيح دهيد از كلمات پرسشي همچون چرا، چگونه، كجا، چه كسي و چه چيزي استفاده كنيد. توضيح دهيد كه مثلا چه كسي كار را تمام ميكند، چه چيزي در كار درگير است، چه زماني كار بايد تمام شود، در كجا كار بايد انجام گيرد و چرا اين كار اهميت دارد.
2. شناختها را افزايش دهيد. فرهنگي ايجاد كنيد كه از طريق آن كاركنان بهطور عميق خودشان را بشناسند. چنانچه كاركنان احساس كنند كه سازمان با شخصيت آنان تناسب دارد، محيط كار براي آنان بسيار لذتبخش خواهد بود. كاركنان بايد در مورد ارزشها، محصولات و تصوير سازمان اشتياق داشته باشند. از طريق برقراري ارتباط با كاركنان نيازهاي آنان را شناسايي كنيد و برمبناي آن مزايايي همچون پرداخت شهريه دانشگاه، تخفيف براي عضويت در باشگاههاي ورزشي و... به آنان پيشنهاد دهيد. از كاركنان بخواهيد كه به طور همزمان، زماني را به خود و زماني را براي ارائه پيشنهاد به منظور پرورش سازمان اختصاص دهند.
3. افراد برتر و متعالي را شناسايي كنيد. چنانچه كاركنان وظيفه خود را به خوبي انجام دادند، به آنان پاداش دهيد. توجه به كاركنان باعث ميشود تا نسبت به خود احساس مثبتي داشته باشند و در عين حال رضايت شغليشان نيز افزايش يابد. قدردانيهاي رسمي از كاركنان نظير اختصاص فضاي پاركينگ به آنان، اعطاي بن، جايزه، مستمري و... سبب ميشود براي رسيدن به موفقيت انگيزه بيشتري پيدا كنند و در اين راستا بيشتر تلاش كنند. هرگز منتظر وقوع اتفاق بزرگي نباشيد تا به خاطر آن افراد را تشويق كنيد. هر روز از طريق روشهايي همچون ارائه بازخورد به كاركنان، تشويق كلامي آنان و... به فعاليتها و تلاشهاي آنان اعتبار ببخشيد. بر اين اساس اگر عملكرد فردي در زمينهاي خاص ارتقا پيدا كرد، اجازه دهيد به سرعت نسبت به آن آگاهي پيدا كند.
4. نسبت به نگرانيهاي كاركنان عكسالعمل نشان دهيد. تا جايي كه امكان دارد از كاركنان بخواهيد نگرانيهاي خود را با شما درميان بگذارند و در محل كارتان همواره به روي آنان باز باشد. در حقيقت، در برابر حل مشكلات درونسازماني متعهد باشيد. چنانچه براي كاركنان فرصتي بهوجود آيد تا درباره مشكلات خود سخن بگويند، احتمال كمتري وجود خواهد داشت كه در محيط كار با خطر روبهرو شوند. از طريق برقراري تماس چشمي با آنان و تمركز كامل روي كلماتي كه بيان ميكنند، به آنان ثابت كنيد كه به دقت به سخنانشان گوش ميدهيد. در ميانه راه صحبت آنان را قطع نكنيد و به دنبال راهحلي باشيد تا تضاد ايجاد شده، برطرف گردد.
5. كاركنان را نسبت به مسائل سازمان، آگاه كنيد. همواره اخبار درونسازماني را به اطلاع كاركنان برسانيد تا احساس كنند كه به عنوان عضوي بااهميت براي سازمان درنظر گرفته ميشوند. زماني كه كاركنان از تغييرات بهوجود آمده در سازمان اطلاع پيدا ميكنند، استرسهاي كاري آنان كاهش مييابد. گزارشهايي راجع به موفقيتهاي سازمان به كاركنان ارائه دهيد تا دريابند كه تلاشهاي جمعي آنان چگونه تفاوتها را به وجود ميآورد. همواره با كاركنان جلسات منظم داشته باشيد تا از نظرات، انتقادها و پيشنهادهاي بهروز آنان اطلاع پيدا كنيد.
(info@ala. ir)*