شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : تحريف واقعيت هاي افغانستان از سوي طالبان
چهارشنبه، 12 بهمن 1401 - 17:43 کد خبر:51407
طالبان در ۱۷ ماه گذشته محدوديت هاي سختي را بر رسانه ها وارد كرده اند، منع دسترسي به اطلاعات يكي از بزرگ ترين چالش هايي است كه خبرنگاران و رسانه هاي افغانستان با آن رو به رو هستند.



شبكه اطلاع‌رساني روابط‌عمومي ايران (شارا)-|| طالبان در ۱۷ ماه گذشته محدوديت هاي سختي را بر رسانه ها وارد كرده اند، منع دسترسي به اطلاعات يكي از بزرگ ترين چالش هايي است كه خبرنگاران و رسانه هاي افغانستان با آن رو به رو هستند.

طالبان از يك سو به خبرنگاران اجازه پوشش رويداد هاي امنيتي، سياسي و حقوق بشري را نمي دهند و از سوي ديگر خود نيز به پخش اطلاعات نادرست مي پردازند و تلاش مي كنند آنچه را كه در افغانستان مي گذرد از چشم مردم جهان پنهان نگه دارند.

هنگامي كه طالبان اطلاعات نادرست و گمراه كننده را به خبرنگاران مي دهند، كار براي خبرنگاران دشوار تر مي گردد و در برخي موارد بر سرعت پخش خبرها اثر مي گذارد. اما حضور خبرنگاران و رسانه هايي كه در بيرون از افغانستان فعاليت مي كنند سبب شده است تا طالبان كمتر بتوانند حقايق را از نظر پنهان نگه دارند.

شامگاه روز شنبه، ۲۶ ماه قوس، فاجعه اي در شاهراه سالنگ كه ولايت هاي شمال افغانستان را به پايتخت وصل مي كند، رخ داد. يك نفتكش در «تونل سالنگ» نخست منفجر شد و پس از آن آتش گرفت، بعد تمامي وسايل نقليه اي كه نفت يا زغال سنگ حمل مي كردند، و وسايل نقليه مسافربري كه در تين تونل بودند، آتش گرفتند.

با آن كه دامنه اين آتش سوزي چنان گسترده بود كه تا پس از چاشت روز سه شنبه ۲۸ ماه قوس ادامه يافت، سخنگويان طالبان در اين مدت به خبرنگاران چندين بار گفتند كه آتش سوزي خاموش شده است.

خبرنگاران محدودي با استفاده از روابط شخصي با كساني كه در دروازه هاي شمالي و جنوبي تونل سالنگ حضور داشتند و نيز كساني كه در ولايت هاي پروان و بغلان مسووليت هايي داشتند، با تماس هاي پي درپي شبانه روزي جزييات اين آتش سوزي را مي گرفتند و در رسانه هاي كه بيرون از افغانستان فعاليت مي كنند، پخش كردند.

در دومين روز آتش سوزي انفجار بزرگ ديگري نيز گزارش شد كه برخاسته از انفجار يك تانكر حمل گاز مايع در تونل سالنگ بود.

گزارش هاي كه از همين منابع به دست خبرنگاران بيرون از افغانستان مي رسيد اين بود كه آتش سوزي به شدت ادامه داشت و هيچ نيروي كمكي نتوانسته بود اين آتش سوزي را مهار كند.

طالبان بر خاموش شدن آتش تاكيد مي كردند، آنان شمار تلفات را در نخستين روز آتش سوزي ۹ نفر آعلام كردند و در روز دوم اين رويداد نيز گفتند كه ۳۱ تن در اين رويداد كشته شده اند و نيز ۳۴ تن ديگر زخم برداشته اند. اين آخرين آماري است كه طالبان از اين رويداد اعلام كرده اند.

اما مسوولان محلي طالبان در پروان بر بنياد روابط شخصي به خبرنگاري از انتقال ۶۷ جسد سوخته شده به شفاخانه پروان خبر داد و گفت ۲۷ زخمي از اين رويداد به شفاخانه هاي اين ولايت برده شده اند.

مسوولان شفاخانه بغلان نيز گفتند كه ۱۷ جسد و ۱۱ زخمي از انفجار و آتش سوزي تونل سالنگ به شفاخانه اين ولايت برده شده اند.

فاجعه چنان بزرگ بود كه تمامي تلاش هاي طالبان براي پنهان ساختن اين رويداد به جايي نرسيد و رسانه ها و خبرنگاران توانستند با پيگيري هاي خستگي ناپذير جزئيات اين انفجار و آتش سوزي را به دست بياورند. اما رسانه هايي كه در افغانستان فعاليت دارند همان گزارش هاي تشريفاتي را پخش كردند كه سخنگويان طالبان به دستشان داد.

در حالي كه روزانه گزارش هاي بسياري از بازداشت، شكنجه، قتل و ناپديد شدن نظاميان و غيرنظاميان حكومت پيشين و نيز شماري از غيرنظامياني كه در ولايت هاي شمالي افغانستان به ويژه پنجشير و بغلان زندگي مي كنند منتشر مي‌شود، سخنگويان طالبان هيچ گاه حاضر نبوده اند به خبرنگاران در باره اين بازداشت ها و شكنجه ها پاسخ بگويند. در ادامه چند مثال را از اطلاعات نادرستي كه طالبان به مردم مي دهند مي خوانيد:

طالبان ملك احمد احمدي، سرمعلم يك مكتب، را در ولسوالي تاله و برفك ولايت بغلان در شمال افغانستان به روز ۱۶ ماه قوس به اتهام همكاري با جبهه مقاومت بازداشت كردند. آنها دو روز پس از آن به خانواده اش خبر دادند كه او بيمار بود و درگذشت و گفتند كه بايد براي تسليمي جسدش به شفاخانه بروند.

ذبيح الله مجاهد، سخنگوي طالبان، گفت كه اين مرد «بيماري قلبي» داشت و هنگامي كه زير بازجويي بود، جان باخت. شايد اين نخستين باري بود كه ذبيح الله مجاهد درباره شخصي كه از سوي طالبان بازداشت شده بود، ابراز نظر مي كرد.

يك روز پس از اين رويداد نزديكان ملك احمد احمدي تصوير هاي جسد او را براي خبرنگاران فرستادند. اين تصاوير نشان مي داد اين سر معلم به سختي شكنجه شده است.خانواده اين مرد گفت كه او زير شكنجه جان باخته است.

در يك مورد ديگر طالبان ظريفه يعقوبي عضو جنبش اعتراضي زنان را به روز ۲۱ ماه عقرب هنگامي كه در يك نشست خبري در كابل حضور داشت، بازداشت كردند. او در حدود يك ماه در بند طالبان بود.

ذبيح الله مجاهد، سخنگوي طالبان، پس از نزديك به سه هفته از بازداشت وي، در يك تماس تلفني به خبرنگاري در باره ظريفه يعقوبي گفت: « او سه روز پس از زنداني شدن از سوي طالبان آزاد شده است و در بند طالبان نيست. اما اين مساله را از زبان من نقل نكنيد، بنويسيد كه يك منبع گفته است.»

در همان لحظه با فوزيه كوفي، عضو پيشين مجلس نمايندگان و مدافع حقوق زنان كه براي آزادي ظريفه يعقوبي تلاش مي كرد، تماس گرفتيم. او گفت: « ذبيح الله مجاهد دروغ مي گويد و همسر ظريفه يعقوبي در به در دفتر هاي طالبان مي رود تا « ضمانت خطي » را كه نوشته است، براي آنان برساند و همسرش از بند آزاد شود. سرانجام وي پس از يك ماه از بند طالبان آزاد شد.

دسترسي به اطلاعات تحت حكومت طالبان، بسيار سخت است اما ناممكن نيست.

افغانستان امروز در چنين اوضاعي به خبرنگاران بيشتر، رسانه هاي بيشتر و پشتيباني نياز دارد.

نهادهاي حمايت از رسانه ها و آزادي بيان در جهان بايد با افغانستان براي ايجاد رسانه هاي آزاد همكاري كنند. حضور و فعاليت رسانه ها سبب مي شود تا آنچه در افغانستان مي گذرد، از چشمها پنهان نماند.

امروز افغانستان منبع بزرگترين رويدادهاي خبري و دردناك ترين خبرهاي موارد فساد و نقض موازين حقوق بشر در جهان است، از همين رو خبرنگاران براي بيان حقيقتها، نبايد دست از كار بردارند.

اگر رسانه ها و خبرنگاران نتوانند از وضعيت مردم افغانستان زير اداره طالبان گزارش بدهند، جامعه جهاني هرگز نمي تواند حقيقتي را كه در افغانستان وجود دارد، بداند.
 

نوشته انيسه شهيد
Jan 31, 2023

منبع: ijnet