شبكه اطلاع‌رساني روابط‌عمومي ايران (شارا)-|| اطلاعات به سكوي پرشي براي خبرنگاران در خط مقدم بحران آوارگي اقليمي مبدل شده‌ است. داده‌ها اوضاع اضطراري آب و هوا در مناطق گرم مثل جنوب آسيا و آمريكاي مركزي و مواجه بودن انسان‌ها را با بيچارگي و نااميدي به خبرنگاران نشان مي‌دهد.

وقتي محصول ذرت/جواري Jorge A، يك كشاورز گواتمالايي، در سيل از بين رفت، او به كشت باميه رو آورد. اما آن هم به علت خشكسالي نابود شد. او به اين نتيجه رسيد كه اگر خانواده‌اش را از آنجا بيرون نبرد، آنها هم خواهند مرد. داستان Jorge با جزئيات جالب آن در يك گزارش تحقيقي داده‌محور در سال ۲۰۲۰ از سوي نشريه ProPublica در همكاري با The New York Times Magazine چاپ شده بود.

اين مقاله بصري به نام «مهاجرت بزرگ اقليمي آغاز شده است» (به انگليسي: The Great Climate Migration Has Begun) چگونگي تغييرات در جمعيت را كه به فاجعه مي‌انجامند بررسي كرده و به سناريوهاي احتمالي وقوع اين بحران اشاره كرده است.

اين برنامه مشترك كه Pulitzer Center از آن حمايت مي‌كرد، يك راهبرد فراگير داشت: طراحي كردن چگونگي مهاجرت‌هاي اقليمي در مرزهاي بين‌المللي. اين طراحي، يافته‌هاي خبرنگاران و «راه‌هاي كلي و احتمالي براي آينده» را نشان مي‌دهد.

Abrahm Lustgarten، گزارشگر ارشد اقليمي ProPublica و نويسنده اصلي اين گزارش تحقيقي، نوشته است: «اگر مهاجرت از مناطق گرم جهان به اندازه‌اي برسد كه بربنياد تحقيقات كنوني محتمل است، به بازنمايي دوباره و گسترده جمعيت جهان خواهد انجاميد.»

چندين دهه است كه دانشمندان، زنگ خطر را به صدا در آورده‌اند. نمونه‌اي از شواهد در اين باره:

اداره پناهجويان سازمان ملل متحد (UNHCR) تغييرات اقليمي را «بحران تعيين كننده زمان ما» مي‌خواند كه «سنگيني آن به طور نابرابري بر دوش مردم آسيب‌پذير جهان است.» مهاجران اقليمي اغلب به عنوان «قربانيان فراموش شده جهان» تعريف مي‌شوند.

انستيتو اقتصاد و صلح (IEP) كه يك اتاق فكر بين‌المللي با مركزيت شهر سيدني استرالياست تخمين مي‌زند كه احتمال دارد تا سال ۲۰۵۰ ميلادي ۱،۲ ميليارد انسان به علت تغييرات اقليمي بي‌جا شوند. اين موسسه يك مركز ثبت تهديدات زيست‌محيطي دارد كه ميزان خطرهاي اقليمي را در برابر كشورها و احتمالات آينده بررسي مي‌كند.

يك پژوهش اخير در مجله علمي Proceedings of the National Academy of Sciences در آمريكا، تشخيص داده است كه احتمال دارد در ۵۰ سال آينده، كره زمين بيشتر از آنچه گرم شود كه در طول ۶ هزار سال گذشته شده است. Lustgarten مي‌گويد: «مهاجرت ناشي از تغييرات اقليمي، مساله بسيار فراگيري‌ است و بر همه چيز تاثيرگذار خواهد بود. هزينه مقابله با واقعيت اقليمي تازه، بيشتر مي‌شود.» او پيش‌بيني مي‌كند كه نتيجه تغييرات اقليمي «به طور قريب به يقين، بزرگترين موج مهاجرت جهاني خواهد بود كه جهان تاكنون به خود ديده است.»

بازتعريف واقعيت و بي‌طرفي در گزارش‌گري از تغييرات اقليمي

خبرنگاران در مورد چگونگي پوشش تغييرات اقليمي موضع گرفته‌اند. ديدگاه آنها درباره يك «گزارش خبري متوازن» از واقعيتِ «او مي‌گويد» به رويكردِ «وزن شواهد» تغيير كرده است.

محققان انتقاد كرده‌اند كه رسانه‌ها با «توازن اشتباه» و يا دادن بيش از اندازه وقت به افرادي كه تغييرات اقليمي را انكار مي‌كنند، يافته‌هاي علمي را كه در مورد آنها اجماع وجود دارد ،تحريف كرده‌اند.

يك تحقيق David Rapp، استاد روان‌شناسي دانشگاه Northwestern بر اين بحث روشني انداخته است. او در تحقيقش آزمايش‌هايي انجام داده تا ببيند كه انسان‌ها در برخورد با دو ديدگاه در مورد تغييرات اقليمي كه هر دو به گونه‌اي برابر درست نشان داده مي‌شوند، چه واكنشي نشان مي‌دهند؛ هرچند يك ديدگاه بر اجماع علمي استوار باشد و ديگري برعقيده انكارگرايان اقليمي.

Rapp كه در مورد زبان، حافظه و اين كه چرا انسان‌ها مستعد پذيرش اطلاعات نادرست هستند، مطالعه مي‌كند، در اين مورد مي‌گويد: «به نظر من مهمترين يافته اين تحقيق اين است كه قرار گرفتن در معرض ديدگاه‌هاي بي‌اساس كه به عنوان جاگزين‌هاي منطقي ارائه مي‌شوند مي‌تواند مشكل‌زا باشد. اين كه دو ديدگاه را داراي شواهد قابل قياس و قابل حمايت نشان بدهيد، در حالي كه اين چنين نباشد، واقعاً احساس برابري كاذبي به وجود مي‌آورد.»

پيشنهاد او به خبرنگاران اين است كه «به جاي آن كه صرفاً ديدگاه‌ها را بازتاب دهيد، به ارائه نشانه‌ها و جزئيات در مورد اجماع كارشناسان درباره ديدگاه‌هاي مورد بحث بپردازيد.»

يك بررسي از سوي Courtney Perkins، نويسنده ارشد CNN، در مورد بازتعريف توازن دريافته است كه: بيشتر خبرنگاران، روش هر دو طرف را در گزارش‌هاي اقليمي رها مي‌كنند تا درستي گزارش‌هاي شان حفظ شود. او مي‌افزايد: «اين بر عهده ما ارتباط‌ دهندگان جهان است كه جديت تغييرات اقليمي را به مردم برسانيم، به اين اميد كه براي رسيدگي به تهديدات اقليمي كنوني اقدامات سريعي انجام شود.»

گسترش پوشش خبري اقليمي

گزارشگري اقليمي، بهتر شده است. در هر اتاق خبر، صحبت از تغييرات اقليمي است، سرمايه‌گذاري بر طرح‌هاي مربوط به اين مساله افزايش يافته و به كارشناسان در اين زمينه تقاضاي بيشتري وجود دارد. در تيم ۲۰ نفره The Associated Press براي پوشش تغيير اقليمي كه اوايل امسال تشكيل شده است، سه گزارشگر داده‌نگار حضور دارند.

دو تن آنها در آمارها به دنبال موضوعاتي براي گزارش مي‌گردند و نفر سومي، در زمينه بصري‌سازي داده‌ها كار مي‌كند. Peter Prengaman، ويراستار جهاني اخبار اقليمي و زيست‌محيطي AP مي‌گويد: «تغيير اقليم با تمام جنبه‌هاي زندگي تلاقي دارد. اگر تغييرات اقليمي بدتر شوند - كه با گرم‌تر شدن زمين، بدتر هم مي‌شود - فاجعه‌هاي اقليمي بيشتري رخ خواهند داد. از همين رو احساس كرديم كه بايد پوشش خبري خود را از اين موضوع افزايش دهيم.»

برخي از رسانه‌هاي ديگري كه در اين اواخر پوشش خبري تغييرات اقليمي را افزايش داده‌اند:

The Washington Post روزنامه واشنگتن پست شمار اعضاي تيم پوشش تغيير اقليمي خود را در ماه نوامبر سه برابر ساخت و آن را به ۳۰ تن رسانيد. اين روزنامه «آزمايشگاه اقليمي» ايجاد كرده است، يعني بخشي كه از داده‌ها و گرافيك‌ها براي تهيه گزارش استفاده مي‌كند. The Washington Post در سال ۲۰۲۰ ميلادي براي گزارشگري تبييني در مورد گرم شدن هواي زمين، برنده جايزه Pulitzer شد.

Deutsche Welle دويچه وله اخيراً همكاري را با Covering Climate Now، كه مركزي براي مساعي مشترك بيش از ۵۰۰ نهاد خبري است، آغاز كرده است.

National Public Radio، يا راديوي ملي آمريكا يك بخش اقليمي تازه ايجاد كرده است تا «آنچه را كه شايد مهمترين موضوع زمان ما باشد» پوشش دهد. دو خبرنگار عضو اين بخش، وظيفه خبرنگاري تبييني را به عهده دارند تا كمك كنند كه مردم، تغييرات جهان را درك كنند.

براي كمك به خبرنگاران در پوشش بحران مهاجرت اقليمي منابع زيادي وجود دارد، از جمله:

پرتال اطلاعات مهاجرت سازمان جهاني مهاجرت يا IOM:

اين پرتال آمار و اطلاعات روزآمد و جامعي در مورد مهاجرت در سطح جهاني، منطقه‌اي و كشوري دارد.

پايگاه آماري جمعيت پناه‌جويانِ اداره پناهندگان سازمان ملل متحد يا UNHCR: «حاوي اطلاعات در مورد جمعيت‌هايي است كه قهراً بي‌جا شده‌اند، از جمله پناهندگان، پناه‌جويان و مردمان بي‌جا شده بين‌المللي.»

بانك اطلاعاتي اقليمي در نيم‌كره جنوبي: يك بانك اطلاعاتي براي جستجوي دانشمندان و كارشناسان تغييرات اقليمي است كه از سوي نشريه Carbon Brief و شبكه خبرنگاري اقليمي انستيتو رويترز در دانشگاه آكسفورد راه‌اندازي شده است. خبرنگاران با استفاده از اين بانك اطلاعاتي مي‌توانند با دانشمندان در آسيا، آفريقا، آمريكاي لاتين و اقيانوس آرام تماس بگيرند.

Covering Climate Now: حاوي منابعي براي پوشش محيط زيست، نكته‌ها و گزارش‌هاي نمونه در چندين دسته است كه شامل عدالت اقليمي، راه‌حل‌هاي اقليمي و زندگي در شرايط اضطراري مي‌شود.

اين مقاله برداشتي از گزارشي است كه بدواً در وبسايت datajournalism.com نشر شده بود و با اجازه، ويرايش و در آي جي نت بازنشر شده است.
 

نوشته Sherry Ricchiardi
Jan 25, 2023

منبع: ijnet