شارا- تعداد زيادي از خبرنگاران خارجي هر سال براي ساخت مستند به ايران مي‌آيند، اما تعداد كمي از آن‌ها شانس گرفتن مجوز را دارند. از جمله دلايل نگرفتن مجوز براي ساخت مستند، مطلع نبودن خبرنگاران از قوانين دريافت مجوز يا موافقت نكردن با درخواست آن‌ها است. از سوي ديگر، تعامل معاونت مطبوعاتي و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با يكديگر در اين زمينه بسيار مهم است.
با روي كار آمدن دولت يازدهم، محمدجعفر محمدزاده در آخرين روزهايي كه معاون مطبوعاتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي بود، از تعامل با مسوولان جديد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي حل برخي مشكلات موجود در اين زمينه خبر داد. همچنين او كه از امروز، مشاور امور رسانه‌يي وزير ارشاد است در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كليات آن چيزي را كه خبرنگاران خارجي براي فعاليت در ايران بايد بدانند، شرح داد.
محمدزاده درباره‌ي اين‌كه خبرنگاران خارجي بايد چه اقداماتي را براي گرفتن مجوز فعاليت در ايران انجام دهند؟ اظهار كرد: خبرنگاران و همه‌ي عوامل خبري خارجي كه قصد سفر و فعاليت براي يكي از رسانه‌هاي خارجي را دارند، بايد هنگام دادن درخواست براي گرفتن رواديد از يكي از نمايندگي‌هاي سياسي و كنسولي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور، تقاضاي خود را تحت عنوان «درخواست دريافت رواديد مطبوعاتي» ارائه كنند و فرم‌ها و مدارك لازم براي دريافت چنين رواديدي نزد كليه‌ي نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور وجود دارد. علاوه بر اين، اطلاعات مربوط به نحوه‌ي دريافت رواديد در پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني سفارتخانه‌هاي ايران در خارج از كشور به زبان انگليسي يا زبان آن كشور موجود است.
او ادامه داد: مدارك تكميلي از سوي نمايندگي‌هاي يادشده پس از بررسي اوليه براي وزارت امور خارجه و اداره كل رسانه‌هاي خارجي معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد فرستاده مي‌شود و در ادامه، با بررسي درخواست‌ها، مجوز رواديد از طرف اداره كل رسانه‌هاي خارجي براي وزارت امور خارجه و سپس نمايندگي محل درخواست رواديد فرستاده خواهد شد.
مشاور رسانه‌يي وزير ارشاد در پاسخ به اين پرسش كه گفته مي‌شود موسسه‌هاي فرهنگي محدودي به خبرنگاران خارجي غيرمقيم در ايران خدمات مي‌دهند، آيا تعداد مراكز براي ارائه‌ي خدمات محدود نيست؟ اظهار كرد: در حال حاضر چهار موسسه‌ي فرهنگي و هنري مجوز ارائه‌ي خدمات به خبرنگاران رسانه‌هاي خارجي غيرمقيم را دارند و با توجه به حجم ورود خبرنگاران خارجي در سال، تا كنون مشكلي براي ارائه‌ي خدمات به خبرنگاران خارجي غيرمقيم به‌وجود نيامده است.
وي درباره‌ي پرسش خبرنگار ايسنا مبني بر اين‌كه بسياري از خبرنگاران كه موفق به دريافت مجوز شده‌اند، از محدود بودن مجوز فعاليت و سختگيري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي دادن مجوز گله كرده‌اند، چه اقدامي در اين زمينه كرده‌ايد؟ گفت: اداره كل رسانه‌هاي خارجي به‌عنوان اولين مركز دولتي كه خبرنگاران خارجي پس از سفر به ايران به آن مراجعه مي‌كند، در طول سال‌هاي متمادي، به دور از نگاه‌هاي سياسي داخلي، همواره تلاش كرده است، از طريق مصاحبه‌ها و برنامه‌هاي مختلف، زمينه‌ي آشنايي خبرنگاران خارجي را با واقعيت‌هاي ايران فراهم كند و سختگيري خاصي براي فعاليت رسانه‌هاي خارجي نداشته باشد.
او ادامه داد: ممكن است خبرنگاري درخواستي داشته باشد كه انجام آن خارج از وظايف اداره كل رسانه‌هاي خارجي باشد، مثلا به موافقت و هماهنگي مراكز مورد درخواست خبرنگار نياز باشد كه موضوع اين درخواست از طريق اداري دنبال مي‌شود و در صورت دريافت پاسخ مثبت، مراتب براي اقدامات بعدي يا ممكن نبودن آن، اعلام خواهد شد. به‌عنوان نمونه، خبرنگاران مختلفي در طول سال با هدف تهيه‌ي گزارش از مبارزه‌ي ايران با قاچاق مواد مخدر، درخواست سفر به مناطق مرزي را مي‌كنند و براي مسوولان مربوط نيز پاسخگويي و هماهنگي براي سفر تك‌تك متقاضيان به آن منطقه ميسر نيست. بنابراين به همه‌ي درخواست‌ها پاسخ مثبت داده نمي‌شود يا خبرنگاري درخواست مصاحبه با يكي از وزرا را دارد كه مراتب به مسوولان وزارتخانه منعكس مي‌شود و موافقت با انجام مصاحبه يا تنظيم وقت آن برعهده‌ي مسوولان روابط عمومي و دفتر وزارتي همان وزارتخانه است.
محمدزاده همچنين در پاسخ به اين پرسش كه بسياري از خبرنگاران كه از نحوه‌ي دريافت مجوز آگاهي ندارند، با تورهاي مسافرتي به ايران مي‌آيند و به‌عنوان گردشگر اقدام به ساختن مستند مي‌كنند و طبيعتا وقتي مجوز لازم را ندارند با وجود هزينه‌اي كه كرده‌اند، جلوي فعاليت‌شان گرفته مي‌شود، معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي رفع چنين مشكلي چه تعاملي با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري انجام داده است؟ تأكيد كرد: به هر حال، خبرنگاراني كه براي دريافت رواديد اقدام مي‌كنند، در فرم‌هاي رواديد خود بايد شغل و هدف از سفر را ذكر كنند. اگر متقاضي رواديد هنگام تكميل فرم‌ها شغل خود را شغلي مرتبط با فعاليت‌هاي خبري ذكر كند، مسوولان سفارتخانه درخواست او را از طريق درخواست رواديد مطبوعاتي به مركز منعكس مي‌كنند، مگر آن‌كه متقاضي سمت خود را به‌صورت دقيق ذكر نكرده باشد.
معاون پيشين مطبوعاتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي اضافه كرد: برنگاراني كه با هدف تهيه‌ي مستند از جاذبه‌هاي فرهنگي و سياحتي جمهوري اسلامي ايران قصد سفر به كشور را دارند، مي‌توانند با همكاري موسسات سياحتي و موسسات خدمات‌رساني به خبرنگاران، در كشور فعاليت كنند و در مواردي كه فردي ندانسته با رواديد غيرمطبوعاتي براي تهيه‌ي مستند به كشور سفر كند، در صورت مراجعه به اداره كل رسانه‌هاي خارجي و انجام هماهنگي‌هاي لازم مي‌تواند به فعاليت خود بپردازد. البته در آينده‌ي نزديك قرار است با مسوولان جديد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري توافقي در اين‌باره انجام شود.