شبكه اطلاع‌رساني روابط‌عمومي ايران (شارا)-|| مهم‌ترين ابزارهاي امروزي دانايي، رسانه‌ها هستند و به گفته نوري‌قزلجه نماينده مجلس «مردم عطش دريافت خبر و اطلاعات دارند و در عصر ارتباطات شرايط به نحوي است كه نمي‌شود مسير كسب خبر را بست». بنابراين تسهيل در اطلاع‌رساني و كمك به روند جريان آزاد اطلاعات مي‌تواند كمك شاياني در جلب اعتماد عمومي و پاسخ به عطش كسب خبر در افكار عمومي باشد.
به گزارش نصر، به مهم‌ترين ابزارهاي امروزي دانايي، رسانه‌ها هستند و به گفته نوري‌قزلجه نماينده مجلس «مردم عطش دريافت خبر و اطلاعات دارند و در عصر ارتباطات شرايط به نحوي است كه نمي‌شود مسير كسب خبر را بست».
بنابراين تسهيل در اطلاع‌رساني و كمك به روند جريان آزاد اطلاعات مي‌تواند كمك شاياني در جلب اعتماد عمومي و پاسخ به عطش كسب خبر در افكار عمومي باشد.
در جهان امروز وسايل ارتباط‌جمعي، روزنامه، راديو، تلويزيون و سينما با انتقال اطلاعات و معلومات جديد و مبادله افكار و عقايد عمومي، در راه پيشرفت فرهنگ و تمدن بشري نقش بزرگي را بر عهده دارند، به طوري كه بسياري از دانشمندان، عصر كنوني را «عصر ارتباطات» ناميده‌اند.
زندگي در دنياي امروز بدون رسانه قابل تصور نيست. لذا نمي‌توان نقش رسانههاي جمعي و خصوصا راديو، تلويزيون و روزنامه‌ها و اينترنت را در زندگي امروزي ناديده گرفت، بلكه بايد به دنبال فرهنگ‌سازي بود و بستر اطلاع‌رساني دقيق را فراهم كرد زيرا به اعتقاد نوري‌قزلجه «در غياب خبرنگار و رسانههاي داخلي است كه شايعات توسعه مي‌يابند».غلامرضا نوري‌قزلجه، نماينده بستان‌آباد در مجلس يازدهم و معاون اجرائي رئيس پيشين مجلس (علي لاريجاني) كه سابقه نمايندگي مجلس نهم را نيز در پرونده خود دارد، در گفت‌وگو با «شرق» به آسيب‌شناسي كاهش استقلال رسانه‌ها و متعاقب آن كاهش اعتماد عمومي به رسانههاي داخلي پرداخت.
همان‌طور كه مي‌دانيد مطبوعات ركن چهارم دموكراسي است اما گاهي ديده مي‌شود كه استقلال رسانه ناديده گرفته مي‌شود. به نظر شما در اين شرايط جايگاه رسانه آزاد در كشور كجاست؟
رسانه و خبرنگار نبايد به‌هيچ‌عنوان براي تهيه و انتشار و انعكاس خبر و گزارش با محدوديت و فشار مواجه شوند. بدون حضور رسانه و روزنامه‌نگار نمي‌توانيم مدعي شويم كه گردش آزاد اطلاعات داريم.
اگر اين مسائل و محدوديت‌ها وجود داشته باشند، شرايط سخت مي‌شود. اگر ما از خبر و موضوعي خوشمان نمي‌آيد، بايد از وقوع آن اتفاق و خبر و حادثه جلوگيري كنيم و اين مشكل را ريشه‌يابي كنيم نه اينكه معترض شويم كه چرا اين ايراد را نشان داده‌ايد.
ما نبايد آينه را بشكنيم كه ايرادات و نواقص را منعكس مي‌كند بلكه بايد ريشه‌هاي بروز اين ايراد و نواقص را رفع كنيم.
وجود اين ايراد به خود ما برمي‌گردد و ما بايد آن ايراد را رفع كنيم و اين وسط قصور و تقصيري به گردن خبرنگار نيست. رسالت خبرنگاران و رسانه انعكاس واقعيت‌هاست. واقعيت اتفاق مي‌افتد و خبرنگار نه قاضي است و نه مي‌تواند خوب و بد را ارزش‌گذاري كند؛ بلكه فقط واقعيتي كه اتفاق افتاده را با صداقت و امانتداري منعكس و اطلاع‌رساني مي‌كند. توقع و انتظاري هم كه از خبرنگاران وجود دارد اين است كه خبر و واقعه را درست و دقيق و بدون جانبداري منعكس كنند.
حالا اين رخداد مي‌تواند يك رخداد تلخ و غم‌انگيز باشد يا رخدادي خوب. خوب و بد آن خبر به خبرنگار و گزارشگر و روزنامه‌نگار بر‌نمي‌گردد و ريشه آن جاي ديگري است و به حوزه‌هاي مسئوليتي ديگر برمي‌گردد. خبرنگار مسئول پاسخ‌گويي به آن ماجرا نيست.
رسالت خبرنگار اين است كه خبر را درست و دقيق و امانتدارانه منعكس كند و تأكيد مي‌كنم اين مسير براي خبرنگاران به هيچ عنوان نبايد بسته شود. حتي معتقدم در شرايط بحراني كه حساسيت‌ها بيشتر است، اتفاقا به حضور خبرنگاران بيشتر نيازمنديم؛ چراكه خبرنگاران به شفافيت بيشتر ماجرا كمك ميكنند.
هرچقدر در آن زمان شفاف‌تر عمل كنيم، به همان اندازه مي‌توانيم بحران را بهتر پشت سر بگذاريم. اگر آن وقايع در سكوت خبري طي شوند و تدابير ديگري به كار گرفته شوند، اين كار بي‌اعتمادي و ظن و گمان‌ها و شايعات را گسترش مي‌دهد.
اگر قرار باشد صرف ملاحظات، رسانههاي داخلي و روزنامه‌نگاران در انتشار برخي اخبار و گزارش‌ها محدود شوند، قطعا مردم را براي كسب خبر به سمت رسانههاي بيگانه سوق مي‌دهيم و در اين صورت مشخص است كه آنها چه مطالبي را به خورد مخاطب مي‌دهند. آيا اين محدود‌كردن رسانههاي داخلي به صلاح كشور است؟
دقيقا همين‌طور است. در غياب خبرنگار و رسانههاي داخلي است كه شايعات توسعه مي‌يابند. در غياب رسانه و خبرنگار است كه رسانههاي معاند مي‌توانند افكار خودشان را به خورد جامعه بدهند و از اين فضاي ايجادشده، بهره‌برداري كرده و به خواسته‌هايشان برسند.
در غياب رسانههاي مستقل و خبرنگاران آزاد داخلي و فعال است كه رسانههاي خارجي از فضاي ايجادشده نهايت سوءاستفاده را مي‌برند. هرچقدر ما از فعاليت رسانههاي داخلي بكاهيم، به همان اندازه به رسانه‌هايي كه به ضرر منافع كشور كار ميكنند، ميدان داده‌ايم تا اطلاعات و اخبار سوگيرانه را به خورد جامعه ايراني بدهند.
بسياري معتقدند هرچقدر هم جلوي انتشار آزاد اطلاعات و اخبار از طريق خبرنگاران و رسانههاي داخلي گرفته شود، بازهم مردم مسير دريافت خبر را پيدا ميكنند، چراكه كسب خبر نياز جامعه در عصر ارتباطات است؛ نظر شما در اين رابطه چيست؟!
بله همين‌طور است. مردم عطش دريافت خبر و اطلاعات دارند و در عصر ارتباطات شرايط به نحوي است كه نمي‌شود مسير كسب خبر را بست.
مردم بالاخره مسيري را باز ميكنند و از آن كانال و مسير خبر را كسب ميكنند. پس چه بهتر اين خبر را از طريق يك رسانه يا خبرنگار داخلي مستقل كه عرق وطن دارد و مردم خود را دوست دارد و در ارائه آن خبر سوگيري خلاف منافع ملي ندارد و اخبار دقيق و درست را ارائه مي‌دهد، دريافت كنند، تا خبرنگاري كه در داخل كشور حضور ندارد و بر پايه‌هاي اطلاعاتي غلط و نامطمئن و حتي داده‌هاي ساختگي اطلاعات را به جامعه مخابره مي‌كند. اين كار خيلي خطرناك است.
بنابراين تأكيد دارم هميشه خصوصا در شرايط بحراني بايد خبرنگاران ما بيشتر فعال شوند و واقعيت‌ها را باامنيت خاطر مخابره كنند تا مردم و مسئولان بتوانند به‌درستي به اطلاعات دسترسي پيدا كنند. يقينا در اين صورت همه در جهت منافع ملي آن موضوع را جمع‌بندي ميكنند و هرآنچه به نفع كشور و ملت است را در پيش مي‌گيرند.
همانطوركه مطلعيد آزادي بيان يكي از اصول قانون اساسي است؛ اما اگر قرار باشد اين اصل قانوني ناديده گرفته شود و رسانه‌اي كه رسالت حرفه‌اي خود را انجام مي‌دهد، برايش محدوديت ايجاد كنند، قطعا با فضاي بسته‌اي مواجه خواهيم شد كه نگران‌كننده است.
بله. ايجاد محدوديت براي اطلاع‌رساني خبرنگار به دموكراتيك‌بودن جامعه آسيب مي‌زند و دموكراسي در اين صورت يك پايه خودش را از دست مي‌دهد؛ چراكه رسانه و مطبوعات يك ركن دموكراسي است.
پيشنهادتان براي جلوگيري از بسته‌شدن فضاي خبري چيست؟
همانطوركه ابتداي صحبتم گفتم، بايد شرايطي را فراهم كنيم كه خبرنگاران بتوانند به‌راحتي و آزادانه اخبار و گزارش‌هاي خود را انعكاس دهند. اگر از انعكاس اخبار بد نگران هستيم، بهتر است از بروز وقايع بد جلوگيري كنيم، نه اينكه با منعكس‌كننده اين اخبار برخورد كنيم؛ چراكه اين رفتار مشكلي را حل نمي‌كند.
معصومه معظمي خبرنگار گروه سياسي روزنامه شرق