شبكه اطلاعرساني روابطعمومي ايران (شارا)-|| مفهوم «متاورس» (فراجهان) در اوايل دهه نود ميلادي با رمان «سقوط برف» نوشته «نيل استفنسون» متولد شد و آرامآرام اين مفهوم فراگيرتر شد. در اواخر دهه ۹۰ ميلادي اين مفهوم در فيلم ماتريكس ظاهر شد. اما اين فناوري كه براي چند دهه بيشتر شبيه به رويايي شيرين بود، امروز در يكقدمي آن ايستادهايم.
هدف نهايي متاورس همان چيزي است كه سالها قبل در فيلمها و داستانهاي تخيلي ديدهايم. اينكه با ابزارهاي خاصي وارد دنياي مجازي شويم و در آنجا فارغ از محدوديتها وتبعيضهاي جهان واقعي زندگي كنيم؛ شايد بتوانيم در آينده نزديك در متاورس آزادانه به هر جايي سفر كنيم، ماشيني كه هميشه آرزويش را داشتيم سوار شويم و در خانه رويايي خود زندگي كنيم.
برخي از فعالان حوزه تكنولوژي بر اين باورند كه تصور درباره آينده متاورس شبيه صحبت كردن در مورد اينترنت در دهه ۷۰ ميلادي است. در آن زمان تعداد زيادي در مورد اينترنت صحبت ميكردند، اما تعداد كمي در مورد آن ميدانستند كه واقعا چيست يا چگونه كار ميكند. اما به نظر ميرسد در مورد متاورس وضعيت متفاوت است، همه ما در رسانههاي اجتماعي يا بازيهاي آنلاين يك جامعه هوشمند ديجيتالي را تجربه كردهايم و آمادگي بيشتري براي حضور مجازي داريم. همچنين پيشرفت و توسعه متاورس سريعتر از اينترنت پيش ميرود تا جايي كه پيشبيني ميشود متاورس تا سال ۲۰۲۴ به يك بازار ۸۰۰ ميليارد دلاري تبديل خواهد شد و غول هاي فناوري براي تحقق آن تلاش زيادي ميكنند، به همين دليل لازم است كه بدانيم متاورس دقيقا چيست.
متاورس چيست؟
همه گيري كرونا جوامع را وادار به تعامل ديجيتال كرد. همانطور كه افراد بيشتري بهصورت آنلاين كار ميكردند يا در كلاسهاي درس شركت ميكردند، تمايل به توسعه بسترهايي براي واقعيتر كردن ارتباطهاي ديجيتال افزايش يافت. مارك زاكربرگ در جولاي ۲۰۲۱ اولين كسي بود كه بهطور رسمي اعلام كرد قصد دارد فيسبوك را به دنياي متاورسي كه شامل حضور اجتماعي، كار اداري و سرگرمي است، گسترش دهد. مارك زاكربرگ با تغيير نام فيسبوك به «متا» در اكتبر ۲۰۲۱ نشان داد انگيزه زيادي براي ايجاد يك متاورس دارد.
متاورس يك مدل سه بعدي از اينترنت است، يعني مكان مجازي موازي با دنياي فيزيكي، جايي كه شما در آن زندگي ديجيتال خود را تجربه ميكنيد، جايي كه شما و افراد ديگر هر يك آواتار منحصر به فرد داريد و از طريق آواتار با يكديگر تعامل ميكنيد. متاورس را ميتوان به فضاي مجازي مشترك سهبعدي تشبيه كرد كه در آن واقعيتهاي مجازي و فيزيكي با يكديگر تركيب ميشوند تا جامعه ديجيتالي خلق كنند. اين امر با كمك فناوريهاي واقعيت مجازي (VR)، واقعيت افزوده (AR)، نمايشگرهاي روي سر (HMDs)، اينترنت اشيا (IoT)، هوش مصنوعي (AI) و ۵جي (5G) امكان پذير شده است. متاورس يك نوع فضاي مجازي است كه مانند شبكههاي اجتماعي كنوني ميزبان كاربران است، با اين تفاوت كه افراد در محيطهاي سهبعدي غوطهورند و صرفا نظارهگر نيستند. كارشناسان متاورس را واقعيت مجازي (Virtual Reality) مي دانند، به طوري كه كاربران قادرند در فضاي ديجيتالي كه به واسطه رايانه ايجاد شده است، تعامل و رابطه دوطرفه برقرار كنند.
متاورس يك مدل سه بعدي از اينترنت است، يعني مكان مجازي موازي با دنياي فيزيكي، جايي كه شما در آن زندگي ديجيتال خود را تجربه ميكنيد، جايي كه شما و افراد ديگر هر يك آواتار منحصر به فرد داريد و از طريق آواتار با يكديگر تعامل ميكنيد. متاورس را ميتوان به فضاي مجازي مشترك سهبعدي تشبيه كرد كه در آن واقعيتهاي مجازي و فيزيكي با يكديگر تركيب ميشوند تا جامعه ديجيتالي خلق كنند. اين امر با كمك فناوريهاي واقعيت مجازي (VR)، واقعيت افزوده (AR)، نمايشگرهاي روي سر (HMDs)، اينترنت اشيا (IoT)، هوش مصنوعي (AI) و ۵جي (5G) امكان پذير شده است. متاورس يك نوع فضاي مجازي است كه مانند شبكههاي اجتماعي كنوني ميزبان كاربران است، با اين تفاوت كه افراد در محيطهاي سهبعدي غوطهورند و صرفا نظارهگر نيستند. كارشناسان متاورس را واقعيت مجازي (Virtual Reality) مي دانند، به طوري كه كاربران قادرند در فضاي ديجيتالي كه به واسطه رايانه ايجاد شده است، تعامل و رابطه دوطرفه برقرار كنند.
واقعيت مجازي بخش مهمي از متاورس است كه براي افراد فضاي سهبعدي را خلق ميكند. واقعيت مجازي به يك محيط مجازي سهبعدي و كامپيوتري اطلاق ميشود كه يك محيط واقعي يا يك دنياي تخيلي با تركيبي از صداها، تصاوير و ساير احساسهاي واقعي در آن بازسازي ميشود.
در متاورس واقعيت افزوده هم سهم به سزايي دارد و تلاش ميكند تا دادهها را به حسهاي مختلف مثل لامسه و شنوايي تبديل كند و از اين طريق واقعيت مجازي را جذابتر كند. واقعيت افزوده يك نماي زنده از يك محيط فيزيكي است كه عناصر آن با حس ديجيتال تقويت شدهاند. به بيان ديگر واقعيت افزوده در بالاي دنياي فيزيكي ما وجود دارد كه به كاربران اجازه ميدهد محيط واقعي را از طريق صفحه نمايش خود ببينند. اين فناوري محيط اطراف كاربران را در نظر نميگيرد و نيازي به تعامل با فضاي كاربران ندارد، بر روي هر سطحي قرار ميگيرد و دنياي فيزيكي ما بهعنوان پسزمينهاي ثابت براي آن عمل ميكند. «پوكمون گو» احتمالا شناختهشدهترين نمونه واقعيت افزوده است. در اين بازي كاربران بايد در دنياي واقعي بگردند تا شخصيتهاي بازي را كه بهصورت مجازي در محيط ارائه ميشوند، پيدا كنند.
در گام اول متاورس بازيهاي آنلاين توانستهاند بهترين فضا را براي توليد واقعيت مجازي فراهم كنند. كاربران با استفاده از هدستهاي واقعيت مجازي ميتوانند به غير از بازي، در كنسرتها و رويدادها هم شركت كنند. براي مثال سال گذشته در بازي فورتنايت، كنسرت آريانا گرانده برگزار شد كه چندين ميليون نفر در اين كنسرت مجازي حضور داشتند.
در متاورس واقعيت افزوده هم سهم به سزايي دارد و تلاش ميكند تا دادهها را به حسهاي مختلف مثل لامسه و شنوايي تبديل كند و از اين طريق واقعيت مجازي را جذابتر كند. واقعيت افزوده يك نماي زنده از يك محيط فيزيكي است كه عناصر آن با حس ديجيتال تقويت شدهاند. به بيان ديگر واقعيت افزوده در بالاي دنياي فيزيكي ما وجود دارد كه به كاربران اجازه ميدهد محيط واقعي را از طريق صفحه نمايش خود ببينند. اين فناوري محيط اطراف كاربران را در نظر نميگيرد و نيازي به تعامل با فضاي كاربران ندارد، بر روي هر سطحي قرار ميگيرد و دنياي فيزيكي ما بهعنوان پسزمينهاي ثابت براي آن عمل ميكند. «پوكمون گو» احتمالا شناختهشدهترين نمونه واقعيت افزوده است. در اين بازي كاربران بايد در دنياي واقعي بگردند تا شخصيتهاي بازي را كه بهصورت مجازي در محيط ارائه ميشوند، پيدا كنند.
مزايا و كاربردهاي متاورس
در سالهاي قبل محدوديتهاي تكنولوژيك مثل آماده نبودن بسترهاي ابري و سرعت انتقال داده مشكلات سد راه ايده متاورس بوده است، اما با گسترش اينترنت ۵جي و توسعه سرويسهاي ابري اميد به حقيقت پيوستن متاورس افزايش يافته است. متاورس به طور بالقوه تمام ابعاد زندگي و طيف گستردهاي از كاربرد در صنايع مختلف را دربرميگيرد.
متاورس ميتواند ارتباطهاي مجازي را به سطح كاملا جديدي برساند. متاورس ميتواند با ايجاد يك محيط مجازي كه در آن كارمندان قادر به تعامل با يكديگر باشند، به گونهاي كه احساس كنند همه در يك اتاق حضور دارند، به ايجاد يك فضاي كاري مجازي كمك كند. همچنين با گسترش متاورس كسبوكارها از سطح دوبعدي تجارت الكترونيك بيرون ميآيند و صاحبان مشاغل ميتوانند در فضاي مجازي با بازرگانان تعامل داشته باشند و تشريفات تجاري مانند بازرسي محصول، مذاكرات و نهايي كردن معاملهها را انجام دهند.
فناوري متاورس با مفاهيم تجاري جديد، ايجاد، مالكيت و تجارت داراييهاي ديجيتال و نسخههاي توكنشده داراييهاي دنياي واقعي را تكميل و دنياي ارزهاي ديجيتال را متحول ميكند. علاوه بر اين متاورس ميتواند به ايجاد يك فضاي آموزش مجازي كمك كند و با استفاده از شبيهسازي و واقعيت مجازي يادگيري موضوعات علمي را راحتتر كند و به دانشآموزان اين امكان را بدهد كه از طريق غوطهوري مجازي، تجربه عملي كسب كنند. براي مثال واقعيت مجازي ميتواند فضاي آموزشي جامعتر و جذابتري را براي دانشجويان پزشكي فراهم كند.
متاورس ميتواند با ارائه تجربه دست اول از طريق واقعيت مجازي و واقعيت افزوده به افرادي كه قادر به سفر فيزيكي به مكانهاي مورد علاقه خود نيستند، كمك كند. در زمينه پزشكي نيز متاورس ميتواند تعامل بين متخصصان و بيماران را بدون توجه به موانع جغرافيايي فراهم كند.
منبع: independentpersian