شبكه اطلاعرساني روابطعمومي يران (شارا)-|| با بالا رفتن سرعت انتشار اطلاعات از طريق اينترنت، به ميزان زيادي بر احتمال رواج ضداطلاعات و شايعات نيز در فضاي مجازي افزوده شده است. در واقع، امروزه ظرفيت رسانههاي اجتماعي تا بدان حد افزايش پيدا كرده است كه امكان انتشار سريع و نامحدود هر خبر درست يا نادرستي در آن فراهم است و ناگفته پيداست كه در چنين شرايطي، بستر مناسبي براي پخش شدن شايعات و ضداطلاعات در مورد موضوعاتي كه كانون توجه عموم مردم قرار دارند، فراهم ميشود. آنچه در اين ميان ميتواند باعث پيچيدهتر شدن قضيه شود، پيامدهاي بلندمدت و ماندگاري است كه در نتيجه نشر اكاذيب و ضداطلاعات در رسانههاي اجتماعي بهخصوص در دوران بروز بحرانهاي فراگير، يك شبه اتفاق ميافتند اما پاك شدن آنها از ذهن جامعه به مدت زمان طولاني و گذر زمان نياز دارد.
يكي از جديدترين نمونههاي انتشار ضداطلاعات و شايعاتي كه پيامدهاي منفي آن بهطور حتم تا مدتها ادامه خواهد داشت به اين اطلاعات نادرست مربوط ميشود كه ويروس كرونا بهخاطر مصرف خفاش در چين و استفاده از خفاش خام در غذاهاي چيني انتشار پيدا كرده است و پس از مدت كوتاهي به تمام جهان سرايت كرده است.
گواه اين مدعا، انتشار ويديويي در ژانويه سال 2020، يعني در روزهاي نخست آشنايي مردم جهان با ويروس كرونا بود كه در آن، زني از اهالي ووهان چين در حال خوردن خفاش بود كه اين ويديو با سرعت شگفتانگيزي در اينترنت دست بهدست شد و يك نوع انزجار از عادات غذايي آسياييها بهويژه چينيها را در بين مردم جهان پديد آورد.
در اين ميان، رسانههاي اجتماعي و وبلاگنويسان و شبكههايي مانند راشا تودي و ديلي ميل با پرداختن به اين موضوع، بر دامنه و ابعاد آن افزودند و پس از آن بود كه هزاران نفر از كاربران رسانههاي اجتماعي در جهان شروع كردند به انتقاد كردن و سرزنش آسياييها و بهخصوص چينيها بهخاطر "عادات غذايي كثيفشان" كه موجب انتشار ويروس مرگبار كرونا در سرتاسر جهان شده است و همه اين اتفاقات در حالي رخ داد كه اصل موضوعي كه در اين ويديو ادعا شده بود از ريشه غلط بود چرا كه آنچه در آن ويديو به نمايش درآمده بود مربوط بود به يك مسابقه و شوي خوردن غذا كه در سال 2016 در يكي از جزاير اقيانوسيه به نام پالا برگزار شده بود.
با اين همه، در ماههاي بعدي و با افزايش اطلاعات دقيق و يافتههاي علمي در ارتباط با ويروس كرونا، بازهم پندارهاي نادرست و هراسافكنيهاي ضدچيني همچنان پابرجا ماند و بسياري از مردم جهان همچنان عادات غذايي چينيها را بهعنوان عامل اصلي ايجاد و انتشار ويروس كرونا قلمداد ميكردند. اين موج انزجار و بدبيني نسبت به چينيها در كشوري مانند آمريكا كه در آن، تبعيض و پيشداوريهاي جانبدارانه نسبت به كشورهاي ديگر داراي ريشه تاريخي است، ابعاد گستردهتري پيدا كرد و اثرات آن همچنان باقي مانده است.
در اين ميان، درك و فهم بهتر موضوعات سلامتمحور كه در نهايت موجب بهبود سواد سلامتي افراد ميشود ميتواند باعث شود تا شهروندان با ديدي بازتر و آگاهانهتر با ضداطلاعات و شايعاتي برخورد كنند كه در شرايط بحراني مانند همهگيري كوويد-19 به سرعت و در ابعاد گسترده انتشار مييابند. بر اين اساس، توانايي دسترسي شهروندان به اطلاعات حساس و مهم در زمينه سلامت، نه تنها به آنها در رويارويي با ضداطلاعات و شايعات بهداشتي كمك ميكند بلكه از شكلگيري و گسترش موج هراسافكنيهاي گاهوبيگاه رسانههاي اجتماعي در موضوعات مختلف جلوگيري بهعمل ميآورد.