شبكه اطلاعرساني روابطعمومي ايران (شارا)-|| هفدهمين كنفرانس بينالمللي روابطعمومي ايران با محوريت «آينده روابطعمومي: رهبري و كوويد-19»، 12 اسفندماه 1399 در مركز همايشهاي سازمان مديريت صنعتي (سازمان مطالعات و بهرهوري نيروي انساني) هماكنون در حال برگزاري است.
اين كنفرانس توسط موسسه كارگزار روابطعمومي (KPRI) و با حمايت انجمن بيناللملي روابطعمومي (IPRA)، انجمن متخصصان روابطعمومي ايران (IAPRS)، انجمن جهاني كارگزاران مسلمان روابطعمومي (IMPRPA) و برخي دانشگاههاي داخلي و خارجي و با مشاركت استادان، مديران و كارشناسان خلاق و صاحب ايده در حوزه روابطعمومي برگزار ميشود.
ارتباطات بحران و بيماري همهگير كوويد-19
دبليو تيموتي كومز
محقق ارتباطات بحران - صاحب نظريه وضعيتي ارتباطات بحران (SCCT)
در موضوع ارتباطات بحران ما با تركيبي از اطلاعات و ريسك مواجه هستيم كه نمونه بارز آن را ميتوانيم در مورد ويروس كرونا مشاهده كنيم. علاوه بر اين ما با موضوع ارتباطات دولتي ريسك و آنچه شركتها در اين زمينه انجام ميدهند روبرو هستيم و يك سري نتيجهگيريهايي كه در اين زمينه ميتواند وجود داشته باشد كه همگي آنها در دوران خاص كرونايي به حوزه روابطعمومي و ارتباطات بهطور عام ارتباط پيدا ميكنند.
اگر بخواهم خيلي خلاصه و مختصر صحبت كنم بايد بگويم كه در دوران بروز بحران ما با شرايط خاصي روبرو هستيم كه همگي در چارچوب ارتباطات بحران قابل طبقهبندي هستند. واقعيت اين است كه اين موضوعات در شرايط كنوني بسيار مهم و حياتي هستند چرا كه ويروس كرونا يك نوع خاص و متفاوت از بحران است.
كرونا يك بحران سلامت عمومي است. بحرانهاي سلامت عمومي قادرند همه افراد و كل جامعه را تحت تاثير قرار دهند و هيچ كس در جامعه نيست كه از اين بحران مصون و ايمن باشد و به همين دليل هم هست كه اين نوع بحرانها خيلي ترسناكتر از ساير انواع بحرانها به نظر برسند حتي ترسناكتر از فاجعههاي طبيعي و در چنين شرايطي است كه شما بيش از هر چيز ديگري به ارتباطات نياز داريد و در چنين شرايطي است كه شبكههاي تشكيل شده از روابطعموميها ميتوانند بسيار اهميت پيدا كنند و ارتباطات و اطلاعرساني درباره بحرانهاي سلامت عمومي را سامان دهند.
در واقع، ارتباطات در زمان بحران به موضوعي محوري و كليدي تبديل ميشود و عامل اصلي دسترسي و تحت تاثير گذاشتن عموم مردم به حساب ميآيد.
يكي از راههاي خوب براي فكر كردن در مورد پيامرساني EPPM (الگوي فرايند موازي توسعه يافته) نام دارد كه مخفف مدل پردازش موازي گسترده است. اين مدل به ما ميگويد كه شما ميتوانيد در موقعيتهاي بحراني از جمله بحران سلامت عمومي كه ما الان با آن دست به گريبان هستيم توصيههايي را به مردم ارائه دهيد و مردم هم در مقابل دست به قضاوت ميزنند و قضاوتهاي آنها لزوما منطبق با آن توصيههايي نيست كه شما به آنها ميدهيد.
اين قضاوتها ميتوانند در دو گروه عمده طبقهبندي شوند: اول اينكه آنها توصيهها و صحبتهاي شما را جدي ميگيرند و با خود ميگويند: "اين موضوع آنقدر جدي هست كه من به آن توجه كنم و حواسم را جمع كنم." اما واكنش دوم ممكن است واكنشي ترديدآميز و حاكي از مشكوك بودن فرد نسبت به موضوع مطرح شده باشد. در اين حالت فرد از خود ميپرسد "اوكي، من از وجود اين بحران باخبرم اما چرا بايد نگران چيزي باشم كه بعضيها در چارچوب ارتباطات بحران و ريسك آن را بيان ميكنند و نسبت به آن بزرگنمايي ميكنند؟"
خوب، همانطور كه ميبينيد ما در اينجا با واكنشي روبرو هستيم كه در آنها افراد دچار ترس و استرس ميشوند و با خود ميگويند: "واي، اين خيلي خطرناكه و اوضاع خرابه و اين براي من خيلي بده و ممكنه به من آسيب جدي برسه" پيامد چنين رويكردي اين است كه افراد موضوع را جدي ميگيرند و به فكر انجام يك سري كارها و اقدامات حفاظتي ميافتند.
در مورد بحران كرونا اين اقدامات شامل مواردي مانند ماسك زدن، حفظ فاصله اجتماعي و رعايت الزامات بهداشتي است. بنابراين، در اين حالت يك برنامه عمل وجود دارد كه با استفاده از آن افراد به اين اطمينان ميرسند كه اگر يك سري اقدامات را انجام دهند و يك سري چيزها را رعايت كنند در برابر ابتلا به بيماري كرونا محافظت خواهند شد.
در نتيجه چنين افرادي تمايلي ندارند كه مثلا بپرسند چرا من بايد ماسك بزنم؟ يا چرا بايد فاصلهگذاري اجتماعي را رعايت كنم؟ بعد دوم اين كفايت و اطمينان خاطر، خودكفايتي و خودباوري است. كسي كه به خودباوري و خودكفايتي در مورد توصيههاي سلامت محوري كه به او ميشود ميرسد هم به آنها اطمينان دارد و هم از خود ميپرسد (04:00)" خوب، من در اين مورد چه كارهايي ميتوانم انجام دهم؟آيا ميتوانم ماسك بزنم؟ آيا ميتوانم فاصله اجتماعي را رعايت كنم؟ آيا ميتوانم خودم را ايزوله كنم؟" و پيامد اين سوالات است كه آنها منتظر دريافت يك سري پيشنهادات و توصيهها هستند.
پيامدهاي بلندمدت "هنجارهاي جديد" بر حرفه روابطعمومي
فيليپ بورمانس
رئيس انجمن بينالمللي روابطعمومي
هر كسي به شكلي تحت تاثير همهگيري اخير قرار گرفته است و برخي كشورها توانستهاند اين بحران را به شكل بسيار خوبي مديريت كنند. من اخيرا از ماموريتم از طرف سازمان بهداشت جهاني به آسيا بازگشتهام و در آنجا مشاهده كردم كه برخي كشورهاي آسيايي عملكرد فوقالعادهاي در برخورد با همهگيري كوويد-19 از خود نشان دادهاند.
اين كشورها توانستهاند پيامدهاي منفي همهگيري را به ميزان قابل توجهي كاهش دهند حال آنكه برخي ديگر از كشورها در اقصي نقاط جهان بيشتر نظارهگر تاثيرگذاري همهگيري و اين ويروس ناشناخته بودند و شاهد آن بودند كه اين ويروس چگونه و تا چه حد بر نحوه كار كردن مردم تاثيرگذاشته است. يكي از مصاديق اين تاثيرگذاري ويروس را ميتوان در همينجا كه من با شما به صورت مجازي صحبت ميكنم مشاهده نمود كه باعث شده در برخي كشورها افراد به صورت صددرصد از راه دور با هم در ارتباط باشند.
علاوه بر اين، همهگيري موجب شده تا فقط يك سري سازمانهاي سيال و چابك بتوانند مدلهاي كاري خود را با تغيير و تحولات به وجود آمده در صنعت روابطعمومي تطبيق دهند. همچنين ما شاهد اين بودهايم كه در دوران همهگيري، افراد از روشهاي كاري ناهمگون و غيرهمسويي، چه در درون و چه بيرون از سازمان، براي پيشبرد اهداف كاريشان استفاده كردند.
ما همچنين شاهد افزايش اهميت و جايگاه ارتباطات جهاني و محلي و ارتباطات جهان محلي بوديم كه شايد در نگاه اول براي شما يك واژه عجيب و ناشناخته به نظر برسد اما چنين ارتباطاتي واقعيت دارند و در دوران همهگيري بر اهميت آنها افزوده شده است چرا كه در اين دوره يك سري رهنمونها و دستورالعملهاي جهاني و فراگير براي مقابله هر چه بهتر با اين ويروس ناشناخته و نحوه برقراري ارتباطات بين سازمانها در اين زمينه گسترش پيدا كرد و دستورالعملهاي مديريتي و اجرايي متعددي در سطح جهان منتشر شد كه بسيار حياتي و كليدي بودند و در اين زمان، ما با تركيبي از برنامههاي ارتباطي جهاني و محلي مواجه بوديم كه نه كاملا و صددرصد جهاني بودند و نه به طور كامل محلي...
كوويد-19 و استراتژيهاي هوش مصنوعي در روابطعمومي
اسوتلانا استاوروا، رئيس سابق ايپرا
تحقيقات نشان داده كه از چهار سال پيش تا الان تعداد وسايل ارتباطي متصل شده به اينترنت و در حال برقراري ارتباط بين انسانها به بيش از ده برابر جمعيت زمين رسيده است. يعني بيش از 75 ميليارد وسيله ارتباطي و اين عدد خيلي بزرگي است و من معتقدم و اميدوارم شما هم با من موافق باشيد كه اين وسايل پرشمار ما را در يك همهگيري اطلاعاتي قرار دادهاند و اين همهگيري اطلاعاتي بهواسطه همهگيري كوويد-19 سرعت و دامنه بيشتري پيدا كرده است.
باز هم معتقدم و اميدوارم شما هم با من هم نظر باشيد كه كوويد-19 زندگي و جهان ما را زير و رو كرده است و پس از همهگيري كوويد-19 بود كه ما مجبور شديم به جاي ديدار كردن همديگر در كافيشاپ بهصورت آنلاين با هم ملاقات كنيم و خانههايمان را به محل كار و مدرسه و سالن ورزشي تبديل كنيم و ياد بگيريم كه كارهايمان و تعاملاتمان را با شيوههايي كاملا جديد و نوآورانه انجام دهيم.
من در اواخر ماه مارس سال گذشته به آمار تكان دهندهاي دست پيدا كردم كه نشان ميداد كه بازديدها از گوگل در هر روز در سرتاسر جهان به بيش از 2 ميليارد دقيقه ميرسد كه برابر است با 3800 سال كه واقعا عدد حيرتآوري است.
ما داريم در اينجا در مورد 75 ميليارد وسيله ارتباطي صحبت ميكنيم عددي كه تا سال 2035 پيشبيني ميشود به يك تريليون برسد. پس جاي تعجب ندارد كه در دنياي ديجيتال ما بهشدت نيازمند آن باشيم كه ياد بگيريم چگونه در چنين دنياي كاملا جديدي زندگي كنيم و چگونه در آن با ديگران ارتباط برقرار نماييم.
اگر بخواهيم در مورد هوش مصنوعي صحبت كنيم بايد بگوييم كه ديجيتالي شدن شامل انواع تحولات تكنولوژيكي ميشود در اين ميان، يادگيري ماشيني و الگوريتمها بهكمك مردم آمدهاند و فعاليتهاي آنها را سادهتر كردهاند آن هم نه فقط در بخش توليد بلكه در بخشهاي ديگري همچون روابطعمومي.
ما امروزه با روبات خبرنگاراني سر وكار داريم كه ديگر براي ما آنچنان شگفتانگيز نيستند. علاوه بر اين، امروزه بسياري از رسانهها دارند از چتبوتها و الگوريتمهاي يادگيري ماشيني براي جمعآوري گزارشهاي مربوط به سود و زيان اعلامي شركتها استفاده ميكنند.
آنها از الگوريتمهاي يادگيري ماشيني براي اين كارها استفاده ميكنند چون اين كارها خيلي ساده و آسان هستند و اگر شما الگوريتمها و چتبوتهاي خوبي در اختيار داشته باشيد كارهايي مانند جمعآوري و مقايسه گزارشهاي مربوط به وضعيت مالي شركتها با سالهاي قبل بهخوبي انجام ميشوند و پس از آن نيز امكان تبديل شدن خروجي اين بررسيها به متن و نوشتار نيز وجود دارد. اين كارها به راحتي انجام ميشود و اين امكان را به گزارشگران ميدهد تا در كوتاهترين زمان ممكن به نتايج مورد نيازشان دست يابند آن هم بدون هيچ خطايي چون كه الگوريتمها و ماشينها هيچگاه مرتكب اشتباهاتي نميشوندكه انسانها ممكن است داشته باشند.
امروزه شما ميتوانيد به گزارشهايي را در روزنامههايي مانند نيويورك تايمز يا گاردين پيدا كنيد كه بهوسيله الگوريتمها و ماشينها تهيه شدهاند. در اينجا به عنوان نمونه مقالهاي از روزنامه گاردين آمده است كه تقريبا يك سال قبل و براي اولين بار توسط يك چتبوت و با كمك يادگيري ماشيني نوشته شده است (05:00) البته تكنولوژي هوش مصنوعي و يادگيري ماشيني فقط براي اين كار نيستند بلكه كاربردهاي زيادي در توليد تصاوير و ويديوهاي جعلي كه بهشدت باوركردني و واقعي به نظر ميرسند نيز دارند. اين موضوع از آنجا اهميت بيشتري پيدا ميكند كه ما در دوران همهگيري كوويد-19 با حجم گستردهاي از خبرهاي جعلي و اطلاعات نادرست درباره ويروس كرونا روبرو شديم و همچنين با انواع تئوريهاي توطئه در اين باره مواجه شديم و با چيزهاي مختلفي در ارتباط با خبرهاي جعلي برخورد كرديم كه براي خيليها اين حجم گسترده از خبرهاي جعلي و اطلاعات غلط شگفتآور بود و اين نشانهاي بود از اين واقعيت كه تكنولوژي همانطور كه ميتواند چيزهاي خوبي را به ارمغان بياورد و خوبيها را گسترش و سرعت دهد به همان اندازه ميتواند به گسترش چيزهاي بد هم كمك كند. به هر حال من معتقدم كه خبر خوب در اينجا اين است كه ما امروزه در حال استفاده از تكنولوژي براي بهتر كردن كسبوكارمان و بخشهاي ديگر زندگيمان هستيم و ميكوشيم تا تكنولوژي را براي انجام كارهاي بهتر و بهتر كار كردن و رسيدن به اهدافمان و كشف حقيقت به خدمت بگيريم و اين، حقيقت و واقعيت است كه در اينجا به درد ما ميخورد...
كوويد-19 و مسئوليت اجتماعي شركتها
دانيل سيلبرهورن
مشاور ارشد روابطعمومي در فليشمن هيلارد
كرونا پيامدهاي شگرف و گستردهاي بهدنبال داشته است و بسياري از قواعد بازي را تغيير داده است و اين موضوع در مورد مسئوليت اجتماعي شركتها هم صدق ميكند. در كتاب "بزنگاههاي تاريخ" به زمانها و رويدادهايي اشاره شده است كه تاثيرات تعيين كنندهاي بر زندگي بشر در طول تاريخ داشتهاند و تاريخ بشر را تعريف كردهاند.
سال 2020 و بحران كرونا به سه دليل يكي از لحظات تاريخي براي مسئوليت اجتماعي شركتها محسوب ميشود. اول اينكه در اين بحران جهاني، شركتهاي مسئوليتپذير توانستند به شكلهاي گوناگون و خلاقانه صدايشان را به گوش مردم و جامعه برسانند و اين يك اقدام ضروري و اجتنابناپذير بود و باعث شد تا توجه تمام بخشهاي جامعه به موضوع مسئوليت اجتماعي جلب شود و الان زمان مناسبي براي نشان دادن رقابتپذيري واقعي و درست است.
دوم اينكه در دوران همهگيري بيش از هر زمان ديگري در درون و بيرون سازمانها و در ابعاد جهاني به موضوع مسئوليت اجتماعي پرداخته شد و در نتيجه بسياري از سازمانها و شركتها مجبور شدند تا نگاه و توجه بيشتر و دقيقتري به جامعهشان داشته باشند و اين آزمون مهم براي CSR محسوب ميشود.
سوم هم اينكه كرونا يك بار ديگر باعث شد تا جايگاه شركتها و سازمانهاي مسئوليتپذير در قبال جامعه مستحكمتر گردد و در نتيجه شركتهاي مسئوليتپذير در دوران بعد از كرونا آينده روشنتري داشته باشند بهطوري كه مسئوليتپذيري اجتماعي بهتر و بيشتر به معنا وضعيت كاري و رقابتي بهتر خواهد بود. در واقع مسئوليتپذيرتر بودن شركتها در برابر جامعه يعني توانايي بيشتر آنها براي مقابله با بحرانها در دوران پساكرونا.
همهگيري كوويد-19، يك چالش جدي و يك لحظه تعيين كننده براي مسئوليتپذيري شركتها و سازمانها بود چرا كه آنچه يك شركت امروز انجام ميدهد داراي اثرات بسيار زيادي بر اعتبار و آبروي آن و كسبوكارش در آينده خواهد بود.
با اين همه هستند شركتهايي كه بيتوجه به اخلاقيات فقط در جستجوي كسب سود و منفعت غيراخلاقي هستند و در آنها وسوسه بهدست آوردن نتايج و منافع كوتاه مدت باعث افتادن آنها در منجلاب سودجويي و بيمسئوليتي ميشود. با اين همه شاهد آن هستيم كه خوشبختانه شركتهايي وجود دارند كه با جديت تمام در برابر اقدامات غيراخلاقي مقاومت ميكنند و اسير وسوسه منفعتطلبي نميشوند و همين شركتها هستند كه بهطور فعال در زمينه مسئوليت اجتماعي شركتي دست به عمل ميزنند.
اين همهگيري موجب شده تا پيوندي عميق بين شركتها و سهامدارانشان بهوجود بيايد و همين مساله است كه براي مسئوليتپذيري اجتماعي شركتها سرنوشتساز و تعيين كننده است. ما با شركتهاي زيادي در گذشته مواجه بوديم كه بهطور كامل به مسئوليتهاي اجتماعيشان عمل كردهاند و همين مساله موجب شده تا جوي آكنده از اعتماد و خوشنامي در مورد اين شركتها بهوجود آيد.
بر همين اساس هم هست كه شركتهايي كه در طي بحران كنوني در زمينه مسئوليتپذيري اجتماعيشان فعالتر و موفقتر بودهاند در دوران پساكرونا بهتر و بيشتر خواهند توانست بر چالشهاي آينده غلبه كنند.
به هر حال، هنوز هم فاصله زيادي وجود دارد بين آنچه مردم از شركتها انتظار انجام آن را دارند و آنچه شركتها در عمل انجامش ميدهند. يكي از دستاوردها و پيامدهاي بحران همهگيري كوويد-19 اين بوده كه نگاهها و توجه عمومي جامعه به عملكرد شركتها در حوزههايي مانند مسئوليت اجتماعي و همچنين مسايل اجتماعي و زيست محيطي و حاكميتي در مقايسه با دوران قبل از ظهور كرونا بيشتر و دقيقتر شده است و باز هم بايد گفت كه به همين دليل است كه الان لحظهاي سرنوشتساز و تعيينكننده براي مسئوليت اجتماعي محسوب ميشود.
مسئوليت جامعه حرفهاي روابطعمومي در مقابله با همهگيري كوويد-19
پروفسور دين كراكبرگ، APRT، استاد PRSA در دانشگاه كالوريناي شمالي، شارلوت آمريكا
هدف نهايي و غايي روابطعمومي عبارت است از حفاظت از مردم در برابر كوويد-19 با رعايت اصل اعتماد و اين اعتماد مفهومي است كه فقط زماني ميتواند بهوجود آيد كه بر پايه اعتبار و صحت شكل گرفته باشد و اعتبار و صحت هم بر ستون شفافيت استوار شده است.
والنتين و من هم بر اين اعتقاديم كه فعالان روابطعمومي ميبايستي كانون اعتمادسازي براي سازمانها باشد چه اين سازمانها دولتها باشند، چه سازمانهاي جامعه مدني و چه شركتها. با اين حال، بايد بر اين موضوع تاكيد كرد و هشدار داد كه اعتماد تنها در صورتي بهوجود ميآيد كه تداوم داشته باشد و حفظ شود بهطوري كه اعتماد به يك سازمان زماني ايجاد ميشود عمل و رفتار آن سازمان بهشكل معقولي قابل پيشبيني و مورد انتظار باشد و بر مبناي رفتار و ارتباطات گذشته آن سازمان يا عامل شكل گرفته باشد. متقابلا در صورت خيانت هيچ اعتمادي نميتواند وجود داشته باشد.
باز هم والنتين و من چنين نتيجهگيري كردهايم كه فعالان روابطعمومي براي حفظ و ارتقاي اعتماد و اطمينان پيدا كردن نسبت بهوجود اعتماد ميبايستي نه فقط بهصورت استراتژيك و راهبردي بلكه به شكلي فرااستراتژيك فكر كنند.
در اينجا فرااستراتژيك يعني اينكه هدف نهايي و غايي فعالان روابطعمومي بايد يك چيز باشد و آن ايجاد اعتماد است كه شرط لازم و در واقع مهمترين چيز در روابط سازمانها با عموم مردم و كليت جامعه محسوب ميشود. خوب ميرسيم به اينكه فعالان حوزه روابطعمومي چه بايد انجام دهند؟ اول از همه اينكه اگرچه خيلي سخت به نظر ميرسد اما همه شما بايد در مورد كوويد-19 و انشعابها و گوناگونيهاي آن آگاه باشيد و دانشتان را نسبت به اين ويروس افزايش دهيد و اين كار را بهخاطر دانشتان، بهخاطر كشورتان و بهخاطر جهان انجام دهيد و هر روز سعي كنيد تا چيزهاي بيشتري در مورد اين همهگيري يباموزيد و بدانيد.
علاوه بر اين سعي كنيد تا به دانشتان مشاوره هاي لازم را بدهيد تا بتوانند تصميمات درستي را در قبال همهگيري و براي مقابله درست با آن اتخاذ كنند و در نتيجه بتوانند راه حل هاي مناسبي را براي حل مشكل كوويد-19 بيابند. درضمن بكوشيد تا وارد فعاليتهاي داوطلبانه شويد و با سازمانهايي كه به طور مستقيم در حال مبارزه با همهگيري هستند همكاري كنيد و به ياد داشته باشيد كه اين همهگيري يك مساله و معضل جهاني است و همه ما در قبال مبارزه با اين مساله دينفع و مسئول هستيم و وظيفه همه ماست كه بهصورت داوطلبانه به مقابله با اين ويروس برخيزيم.
حقيقت- چالش ارتباطات كوويدي
ريچارد لينينگ
رييس سابق انجمن بينالمللي روابطعمومي
هنجارهاي جديدي كه ما با آنها سر و كار داريم چيزهايي متفاوت خواهند بود البته نه فقط به خاطر وقوع همهگيري كه اتفاق افتاده و بسياري از الگوهاي ارتباطي را دگرگون ساخته است و بر سرعت اين تحولات در جوامع افزوده است و در حال تبديل شدن به يك روند است.
تغييرات هميشه در ابتدا در درون جامعه اتفاق ميافتد. البته در اين تحول در جامعه، بعد از يك دوره دور هم جمع شدن و انسجام اوليه، روند جدايي ادامه پيدا خواهد كرد. تاكيد اصلي در انقلاب بيداري بر اجتناب از رفتارها و اعمال گذشته است و به رسميت شناختن و پذيرفتن اين موضوع كه رفتارهاي گذشته بايستي تغيير يابند. امروز ديگر زمان آسيب ديدن و متاثر شدن از همهگيري گذشته است.
افراد هميشه براي پيدا كردن پاسخ سوالاتشان به كساني رجوع ميكنند كه مورد اعتمادشان هستند و اگر چنين افرادي وجود نداشته باشند آنها براي پيدا كردن پاسخ سوالاتشان به سراغ ديگران خواهند رفت و همين مساله درها را به روي اطلاعات نادرست باز ميكند و به دنبال اين باز شدن درهاست كه يك سري پيامدهاي منفي بهوجود خواهد آمد.
نكته دوم در اينجا اين است كه ما بايد اين تغيير را بهخوبي بشناسيم و آن را بپذيريم و در ادامه فكري براي تقويت همبستگي اجتماعيمان بكنيم چرا كه واقعيت اين است كه همبستگي اجتماعي در دوران همهگيري بهشدت آسيب ديده و سقوط كرده است.
ما بايد از انقلاب بيداري حمايت كنيم چون كه همه ما به كنار گذاشتن الگوهاي گذشته و طرحي نو در انداختن نياز مبرم داريم و بايد رفتارهاي گذشته خود را تغيير دهيم و بهجاي رفتارهاي بدمان در گذشته يك سري رفتارهاي خوب را جايگزين كنيم تا احساس قرباني شدن و آسيب ديدن را در افراد از ميان برداريم.
نكته سوم اينكه ما بايستي بدانيم كه تخصص و متخصصان و رهبران بايستي همچنان منشا اثر باشند.
خلاصه كلام اينكه واكنش و پاسخ ما بايد تركيبي باشد از نشان دادن فهم، همدردي و اعتبار. نكته مهم و كليدي در اين ميان اين است كه ما بايد حقيقت را بهطور كامل و بدون هيچ محدوديتي بيان كنيم و صدايي باشيم براي جهان.
كوويد-19: درسهايي براي ارتباطات بحران
برنامهريزي پيشبيني
ژاكلين پارسل
استاد دانشگاه - عضو هيات ايپرا و رئيس بخش انگلستان و ايرلند- مدير اجرايي جاسبر الاينس لندن
ما بايد يك برنامه مشخص داشته باشيم چرا كه اگر ما از قبل برنامهاي براي پيشبيني و مقابله با بحرانها داشته باشيم قادر خواهيم بود تا در زمان وقوع بحران آن برنامه را مو بهمو و بهطور كامل دنبال كنيم.
يكي از ابعاد كليدي روابطعمومي اين است كه بتواند چيزهايي را پيشبيني كند كه نامشخص و ناشناخته هستند و علاوه بر آن براي همان چيزهاي ناشناخته برنامهريزي كند.
در اينجا شما بايد از قدرت تصور و تخيل خود استفاده كنيد و به آينده بنگريد و احتمالاتي را كه ممكن است براي مشتريانتان، موكلينتان، كشورتان و يا حتي خانوادهتان اتفاق بيفتند پيشبيني كنيد و پس از آن در مورد نحوه برخورد با اين احتمالات برنامهريزي كنيد و برنامههاي پشتيبان مربوط به آن را نيز طراحي كنيد.
اما سوال اصلي اينجاست كه ما براي بهتر شدن چه بايد كنيم كه پاسخ آن ميتواند اين باشد: اقدام جدي و گام برداشتن براي برنامهريزي پيشبيني.
بهطور كلي، براي برنامهريزي پيشبيني شما بايد بتوانيد با تسهيلگران بينالمللي و ماهر كار كنيد كه براي شركت يا سازمان شما ناشناخته هستند و اين يك فاكتور بسيار مهم است چرا كه در اين حالت آنها هدفمندتر عمل خواهند كرد. چرا كه شما را بهخوبي نميشناسند و بههمين دليل هم هست كه ميتوانند با ذهني بازتر و بدون پيشقضاوتهاي معمول اقدام به پيشبيني آنچه ممكن است براي شما اتفاق بيفتد خواهند كرد.
اين تسهيلگران بايد داراي ذهنيتي بينالمللي و جهاني و رقابتي باشند و هم از نظر تئوري قوي باشند و هم از نظر عملي و كاربردي. آنها همچنين بايد در زمينه يادگيري عميق خيلي خوب و كامل باشند بهطوري كه بايد بتوانند يك دوره آموزشي پنج روزه را در زمينه برنامهريزيي بر اساس ندانستهها و يا برنامهريزي پيشبيني برگزار كنند و پس از آن نيز يك سري پيشنهادات و يافتههاي برآمده از اين دوره را در اختيار شما قرار دهند و اين كار بايد چهار بار در طول سال انجام شوند.
اينها فقط تعدادي از سوالاتي هستند كه بايستي در زمينه برنامهريزي پيشبيني پرسيده شوند:
اگر فلان اتفاق بيفتد، چه خواهد شد؟ در اين صورت ما چه خواهيم كرد؟
ما چگونه خود را با شرايط جديد مطابقت خواهيم داد؟ ما چه خواهيم گفت؟
و چه انتخابهايي خواهيم كرد؟ و چرا ما آن انتخابها را انجام ميدهيم اما چيزهايي ديگر را انتخاب نميكنيم؟
ما يك سري حرفها را چگونه خواهيم زد؟ چگونه ميتوانيم به سرعت خودمان را با وضعيت پيشآمده تطبيق دهيم؟
و اينكه ما چه موقع براي برنامه پيشبيني آماده خواهيم بود؟
ما چطور ميتوانيم زندگيها را نجات دهيم و آبرو و اعتبارمان را حفظ كنيم؟
و چگونه ميتوانيم اشتباهات و خطاهايمان را سريعا جبران كنيم؟
اينها فقط بخشي از 150 سوالي است كه ما ميتوانيم در اينجا مطرح كنيم كه بهشكلي سيستماتيك بايد پرسيده شوند و براي برنامهريزي پيشبيني بايستي با دقت به آنها پاسخ داده شود و سوال اصلي من از خيليها اين است كه آيا شما قبل از همهگيري كوويد-19 اصلا برنامهريزي پيشبيني داشتهايد؟
من بايد به شما بگويم كه متاسفانه هيچ كس به اين سوال پاسخ مثبت نداده است و اين يك تراژدي تلخ و فاجعهآميز است.
كوويد-19، كسبوكارها چگونه بحران را كنترل ميكنند
پروفسور سعيد خزائي
رييس انجمن آيندهنگري ايران
جهان معاصر را مي توان عصر ناپايداريهاي پياپي، آشوبناكي و عدم قطعيت ناميد.
شايد پاندمي كويد-19 نقطه آغازين دوراني باشد كه در آن ناپايداري، عدم قطعيت، پيچيدگي و ابهام اساسيترين ويژگيهاي ساختاري محيط سازمان و كسبوكار باشد. تغييرات اقليمي، شيوع بيماريهاي مهلك جهانگير، تغييرات گسلنده فناوري و دورههاي پياپي تورم و ركود فضاي مديريت بنگاه، سازمان و كسبوكار را بهشدت متاثر ساخته است.
در دوران تغييرات زيست بوم سازمان و كسبوكار دشواري اصلي سرشت بحرانها و آشوبناكي آن نيست، بلكه تلاش براي همزيستي يا چيرگي بر اين بحرانها با بهرهگيري در روشها و رويكردهاي سنتي است.
سازمانها و كسبوكار ها نيازمند روشهاي نوآيندي هستند كه در پرتو آن بتوانند به شيوهاي شتابان و كارآمد در راه شناسايي پيشرانهاي تغيير بكوشند و از سوي ديگر با توسل به ابزارها و تكنيكهاي نوين براي بقا و توسعه خود، اقدام كنند.
دستيابي به اين قابليتهاي توانمندساز نيازمند درك پيشدستانه تحولات، برآورد پيامدهاي تغيير، سازگاري و خلق آينده مطلوب است.
روشهايي مانند ًنشانكهاي ضعيف ً كليد ورود به دنياي كشف پيش هنگام آينده است. مديران و كارشناسان در اين دوره نيازمند بهرهگيري از روشهاي ًحل مساله ً و ًآيندهنگاري كسبوكار ً هستند.
در اين مجال خواهيم كوشيد تا مهارتهاي ضروري براي بقا و توسعه در عصر ناپايداري را مرور كرده و شيوههاي نگرش به دنياي نوشونده را در بوته نقد و آزمون قرار دهيم.
مقابله با نشر اطلاعات نادرست كوويد-19
راهكارهايي براي روابط عموميها و كاربران رسانهها اجتماعي
حسين امامي
عضو هيات مديره انجمن متخصصان روابطعمومي و
مدرس دانشگاه و مشاور روابطعمومي و رسانههاي اجتماعي
اينفودمي، اصطلاحي است كه براي اطلاعات نادرست همهگيري ويروس كوويد-19 بهكار ميبرند. اطلاعاتي غلط و گمراه كننده كه به سرعت در رسانههاي اجتماعي گسترش مييابد. ميتوان وظايف متعددي را براي مقابله با اينفودمي و نشر اطلاعات نادرست كوويد-19 در نظر گرفت. از دولتها و مالكان رسانههاي اجتماعي گرفته تا ارتقاي سواد رسانهاي كاربران اين رسانهها و مردم.
در اين مقاله تمركز اصلي بر روابطعموميها و كاربران رسانههاي اجتماعي است و تكنيكها و راهكارهاي لازم براي مقابله با نشر اطلاعات نادرست ارائه ميشود. گرچه انتظار از جامعه روابطعمومي، گسترش مسئوليتپذيري آنها در مبارزه با اينفودمي كروناست ولي بايد اذعان داشت كه مبارزه با اطلاعات نادرست يك مسئوليت همگاني است.
در اين سخنراني بيان ميشود چگونه كاربران رسانههاي اجتماعي ميتوانند به مخاطبان خود كمك كنند كه كدام اطلاعات واقعي و كداميك جعلي است.
همچنين روابطعموميها چگونه و بهسادگي ميتوانند در داخل سازمان، كاركنان خود را در برابر اطلاعات نادرست ايمن سازند و از طريق بهكارگيري فناوريهاي نوين ارتباطي به ارتقاي سواد سلامت آنها، خانوادههايشان و نهايتا در جامعه كمك كنند.
بررسي تاثيرات مثبت و منفي كرونا در فضاي مجازي ايران
حميد ضياييپرور، دكتراي علوم ارتباطات اجتماعي
از زمان شروع رسمي ورود كرونا به ايران يعني 30 بهمن 1398 كه خبر رسمي فوت دو بيمار بر اثر ابتلا به ويروس كرونا در قم منتشر شد تا كنون كه حدود يك سال از شيوع اين ويروس مرگبار در ايران ميگذرد، بستر فضاي مجازي كشور شاهد فراز و نشيبهاي متعددي بوده است. بهگونهاي كه ميتوان گفت رويكرد مردم و دولت به اين فضا، بيشتر از گذشته و به نحو چشمگيري افزايش داشته است.
طي اين مدت، وابستگي ايرانيها و به تبع آن سازمانها، دستگاهها و دانشگاههاي ايران به فضاي مجازي نيز عميق و وسيعتر شد. بهگونهاي كه مثلا سيستم آموزش وپرورش كشور وابسته به پلتفرمي اجتماعي به نام شاد بر بستر تلفن همراه شد و دانشگاههاي راهي جز تداوم آموزشها به صورت آنلاين با سيستمهاي نرم افزاري نيافتند.
در مجموع اين ويروس باعث شده تا تاثيرات منفي و مثبت فراواني بر وضعيت فضاي مجازي ايران و تجربه زيست اجتماعي مردم ايران در اين فضا داشته باشد.
برخي تاثيرات مثبت كرونا بر وضعيت فضاي مجازي ايران عبارتند از: تقويت راهكار دوركاري از طريق فضاي مجازي در دولت و دستگاههاي دولتي و شركتهاي بخش خصوصي، ايجاد زمينه قوي براي همكاري نيروهاي متخصص با شركتها و پروژههاي بينالمللي، توجه بيشتر دولت به پلتفرمها و پيامرسانهاي داخلي، ايجاد مشاغل متعدد ناشي از توسعه دوركاري از طريق ويدئو كنفرانس (كسبوكارهاي مرتبط با موبايل و كامپيوتر و دوربين و فروش پهناي باند)، استفاده و توسعه حداكثري پلتفرمهاي VOD، توجه به سامانههاي آموزش از راه دور در دانشگاهها و مراكز آموزشي از مدرسه تا دانشگاه، تقويت فعاليت سامانههاي فروش ديجيتال كتاب در كشور، ارايه خدمات آنلاين و تورهاي مجازي توسط نمايشگاهها، اماكن ميراثي و تاريخي و فرهنگي و گردشگري، ايجاد سبك زندگي جديد اجتماعي مبتني بر فناوريهاي اطلاعاتي.
برخي تاثيرات منفي كرونا بر وضعيت فضاي مجازي ايران عبارتند از: وابستگي شديدتر كاربران ايراني به پلتفرمها و پيامرسانهاي خارجي، تحميل هزينههاي مضاعف بهخاطر فيلتر بودن پيامرسانها و رسانههاي اجتماعي اصلي جهاني در ايران، توسعه اخبار جعلي از طريق فضاي مجازي، نبود پيوست رسانهاي كرونا، ضعف سامانههاي ملي مرتبط با كرونا در بستر فضاي مجازي، ضعف عملكرد كميته اطلاعرساني ستاد كرونا در فضاي مجازي.
مسئوليت اجتماعي روابط عمومي در عصر كرونا
(راهبردها و كاربردها)
احمد يحيايي ايله اي (مدرس و مشاور روابط عمومي)
آسيب شناسي مسئوليت اجتماعي در ايران نشان مي دهد كه مسئوليت اجتماعي تاكنون به عنوان امري اولويت دار، برنامه محور و فراگير مورد توجه قرار نگرفته است. زيرا راهبردها و كاربردهاي مسئوليت اجتماعي به درستي آموزش داده نشده است و درك درست و دقيقي از آن در بين مديران و كارگزاران اجرايي آن به وجود نيامده است.
خوشبختانه طي سالهاي اخير يكي از اتفاقات درست و دقيق در اين حوزه واگذاري مديريت مسئوليت اجتماعي به ادارات روابط عمومي است كه امكان استقرار نظام يكپارچه مديريت مسئوليت اجتماعي را ميسر مي سازد. البته بايستي اذعان شود كه اين مهم به درك مديران روابط عمومي از نقش مسئوليت اجتماعي به عنوان زيربناي خوشنامي سازماني بستگي دارد.
روابط عمومي ها بايستي آگاهي داشته باشند كه مسئوليت اجتماعي تنها يك مسئوليت شركتي نيست بلكه يك نظام يكپارچه است كه مسئوليت فردي (تك تك كاركنان)، مسئوليت بخشي (تك تك واحدهاي اداري) و مسئوليت شركت در قبال جامعه را شامل مي شود و لذا موفقيت مسئوليت اجتماعي نيازمند همگرايي و همسويي مجموعه سازمان است.
اولين قدم در نظام يكپارچه مديريت مسئوليت اجتماعي، آسيب شناسي اين مهم و شناسايي و طراحي راهبردهاي نظام يكپارچه مديريت مسئوليت اجتماعي در سازمان است. تا بتوان بر اساس آن كاربردهاي واقعي مسئوليت اجتماعي را در جامعه استقرار داد.
در اين مقاله ابتدا آسيب شناسي مسئوليت اجتماعي در ايران بررسي مي شود و بر مبناي آن راهبردهاي كلان براي مديريت يكپارچه مسئوليت اجتماعي (با اولويت بحران كرونا) ارايه مي گردد و در ادامه آن مجموعه راهكارها و اقدامات اصلاحي براي روابط عمومي ها در زمينه نقش آفريني مسئوليت اجتماعي در عصر كرونا پيشنهاد مي شود.
همچنين پيشنهاداتي ارايه خواهد شد كه چگونه روابط عمومي در حوزه رسانه هاي اجتماعي مي تواند مسئوليت اجتماعي را جايگزين بي تفاوتي اجتماعي كند.
فرصتها و تهديدهاي ارتباطي كرونا با نگاهي به ارتباطات تصويري
مريم سليمي
پژوهشگر حوزههاي ارتباطي و تصويري
ارتباطات، به عنوان يكي از مهمترين، بنياديترين و گستردهترين عرصههاي زندگي فردي و اجتماعي، در پي پاندومي كوويد-19، دستخوش تغييرات و تحولات فراگير اجباري و ناخواستهاي شده كه برخي تهديدكننده و بعضي فرصت سازند. متأثر از اين شرايط، در مورد فلسفه و شيوههاي تثبيت شده ارتباطات درون فردي، ميان فردي، اجتماعي و سازماني و همچنين، ابزارهاي ارتباطي ترديدهايي كم و بيش جدي به وجود آمده و در عمل برخي ابعاد ارتباطي محدود شدهاند و بعضي رونق يافتهاند.
مرور و بررسي سطوح متنوع تأثير متقابل كرونا و ارتباطات اين امكان را در اختيار افراد، گروهها و اجتماعات، شركتها و سازمانهاي تجاري و غير تجاري و رسانهها و روابطعموميها قرار داده و ميدهد تا به بينشي وسيعتر از وضعيت ارتباطي كنوني خود رسيده و بتوانند بر اساس پيشبينيهاي انجام شده، با درصد اطمينان بالاتري، نسبت به تدوين راهبردهاي ارتباطي و بهكارگيري تاكتيكهاي ارتباطي اقدام كنند. با توجه به اين كه ارتباطات تصويري، بخشي گسترده و پركاربرد در كليه سطوح ارتباطات به شمار ميآيد، در اين مجال، به تأثيرات متقابل كرونا و ارتباطات تصويري نيز اشاره خواهد شد.
درك اهميت ارتباطات تصويري و ابزارهاي موثر در اين خصوص ميتواند ياريگر روابطعموميها براي جلب نظر و توجه انواع مخاطبان آنها و تلاش براي تأثيرگذاري و ارتقاي كيفيت ارتباطي و تعاملي با آنها در مسير تحقق اهداف سازمانيشان باشد. بايد به خاطر داشت آنچه روابطعموميها ناشي از تجربه و خاطره تعامل مخاطبان با سازمان خود به خصوص در شرايط خاص و بحراني رقم ميزنند ميتواند در تصميمات فعلي و آتي مخاطبان و مشتريان براي تعامل يا عدم تعامل و ارتباط با سازمان موثر باشد.