شبكه اطلاع رساني روابط‌عمومي ايران (شارا)-|| ويروس كرونا اخيرا يكساله شده است تا خاطره جمعي مردم دنيا از مبارزه با ويروسي سمج و مرگبار، روزهاي كامل يك تقويم را مرور كند. يك سال خبر مرگ و بيماري آنقدر همه را كلافه و نااميد كرده است كه حالا با انتشار خبر كشف واكسني كه بيش از ۹۰ درصد مفيد و تاثيرگذار بوده، هيجان و اميدواري زيادي را به جامعه جهاني تزريق كند. همين موضوع باعث شده است كه در روزهاي اخير اطلاعات ضد و نقيضي در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شود و بسياري از كاربران گمراه شوند.
با اين اوصاف شركت‌هاي بزرگ تكنولوژي تصميم گرفته‌اند با كمك دولت‌ها با انتشار اطلاعات غلط و ادعاهاي نادرست درباره واكسن كرونا مبارزه كنند. در همين راستا شركت‌هاي فيس بوك، توييتر و گوگل با دولت‌هاي انگلستان و كانادا متحد شده‌اند تا با هر نوع اطلاعات نادرست و تئوري‌هاي توطئه و تباني درباره واكسن‌هاي كرونا، مبارزه كنند.
اين كارگروه جديد توسط بنياد خيريه انگليسي Full Fact كه در حوزه كنترل درستي اطلاعات فعاليت مي‌كند، ايجاد شده است. هدف اين كارگروه ايجاد استانداردهاي سازگار با پلت‌فرم‌هاي مختلف براي مقابله با انتشار اطلاعات غلط است و همچنين تعريف روش‌هاي موثر براي آنكه سازمان‌ها و نهادها را در برابر اشتباهات و شكست‌هايشان ملزم به پاسخگويي نگه دارند. «ويل موي» مدير اجرايي بنياد Full Fact در اين مورد مي‌گويد: «اطلاعات اشتباه و انتشار آنها در چنين شرايطي مي‌تواند به مرگ افراد و در نهايت نابودي جامعه منجر شود. اين موضوعي است كه همه ما در برابر آن مسوول هستيم و به همين دليل بايد به محض اطلاع يا مشاهده چنين مواردي، با آنها مقابله كنيم.
همه‌گيري ويروس كرونا در جهان و موج ادعاها و اطلاعات نادرستي كه در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي به سرعت در حال انتشار است، نشان از ترس و نگراني شديد مردم درباره بيماري كوويد-۱۹ دارد و همين موضوع نياز به جمع‌آوري داده‌هاي درست را بيشتر و بيشتر مي‌كند. هر واكسن كرونا كه كشف و اثرگذاري آن تاييد هم بشود، در بهترين حالت چند ماه تا توليد انبوه و استفاده عمومي، فاصله دارد. با اين حال اطلاعات غلط و نادرست مي‌تواند اعتماد عمومي را نسبت به داروها و روش‌هاي درمان فعلي خدشه‌دار كند و اين موضوع در شرايط فعلي كه اين ويروس در جهان همه‌گير شده و بسياري را مبتلا و نيازمند درمان كرده است، اهميت دوچندان دارد.»
علاوه بر سه شركت بزرگ فيس بوك، توييتر و گوگل، دپارتمان ديجيتال دولت انگلستان، دفتر شوراي سلطنتي فرهنگ، رسانه و ورزش دولت كانادا، نهادهاي كنترل درستي اطلاعات در دولت‌هاي آفريقاي جنوبي، هندوستان، آرژانتين و اسپانيا، موسسه مطالعات روزنامه‌نگاري رويترز و بنياد غيردولتي فعال در حوزه روزنامه‌نگاري First Draft هم در اين كارگروه عضو بوده و با يكديگر همكاري مي‌كنند. حمايت‌هاي مالي اوليه براي فعاليت اين كارگروه از سوي فيس بوك بوده و قرار است اين شركت به بنياد Full Fact كمك كند تا پيش‌نويس اوليه طرح‌هاي عملياتي اين كارگروه را در ماه ژانويه سال جديد ميلادي آماده كند. جالب آنجاست كه فيس بوك و Full Fact تاريخ مشتركي در همكاري با يكديگر هم دارند؛ Full Fact اولين شريك انگليسي فيس بوك براي كنترل درستي داده‌ها در طرح مبارزه با انتشار اطلاعات نادرست بوده است.
«كرن گولدشلاگر» رئيس بخش همكاري‌هاي فيس‌بوك در اين مورد مي‌گويد: «همكاري براي مبارزه با انتشار اطلاعات نادرست و غلط واقعا اهميت زيادي دارد؛ مخصوصا در مورد انتشار محتواي نادرست درباره همه‌گيري بيماري كوويد-۱۹ در حال حاضر. از نظر ما همكاري با بيش از ۸۰ نهاد مستقل جهاني در زمينه كنترل درستي اطلاعات براي مقابله با انتشار اطلاعات نادرست به ۶۰ زبان مختلف، ارزش بسيار زيادي دارد.
ما از اين تلاش‌ها براي گرد هم آوردن شركت‌هاي تكنولوژي، نهادها و موسسات كنترل درستي داده‌ها، محققان و دولت‌هاي بيشتر استقبال مي‌كنيم تا به اين ترتيب بتوان به بحث و تبادل نظر در اين باره پرداخت و استراتژي‌هاي جديد در اين زمينه را مورد بررسي قرار داد تا به اين ترتيب بتوانيم با همكاري يكديگر روش‌هاي موثرتري را براي ادامه اين مبارزه در ماه‌ها و سال‌هاي آينده هم پيدا كنيم.»
انتشار اطلاعات غلط و ادعاهاي نادرست درباره واكسن بيماري‌ها سال‌هاي سال يكي از چالش‌هاي پيش روي شبكه‌هاي اجتماعي بوده است؛ چالش‌هايي كه حتي به زمان‌هاي گذشته و پيش از معرفي واكسن احتمالا موثر بيماري كوويد-۱۹ كه خبر آن اخيرا منتشر شد- برمي‌گردد. تا سال‌ها فيس‌بوك به شكلي آزادانه اجازه انتشار اطلاعات مربوط به واكسن‌هاي مختلف مربوط به بيماري‌ها را مي‌داد؛ حتي با وجود پيشگامي بنيان‌گذار آن «مارك زاكربرگ» براي اهداي كمك ۳ ميليارد دلاري براي درمان بيماري‌هاي مختلف. در مارس ۲۰۱۹ اين جريان به تدريج فروكش كرد و به اين ترتيب انتشار آگهي‌ها و تبليغات ضد واكسيناسيون و واكسن‌هاي معتبر، ممنوع شدند.
اين اتفاق حتي انتشار اطلاعات نادرست درباره واكسن‌ها را هم در برگرفت؛ تا جايي كه در ماه اكتبر سال جاري ميلادي اين اقدام‌ها فراتر رفتند و جلوي انتشار تمام تبليغات و آگهي‌هاي مربوط به واكسن‌ها را گرفتند. هرچند بعضي كارشناسان اين اقدامات را با اهداف سياسي خاصي همسو مي‌دانند، اما در نهايت اين كارها از انتشار بسياري از اطلاعات نادرست و غلط جلوگيري كردند.
با تمام اينها، همچنان گروه‌هاي مختلفي با اين ممانعت از انتشار اخبار و آگهي‌هاي مربوط به واكسن‌ها مخالف هستند. در واقع نمي‌توان به شكلي دقيق و صريح انتشار اطلاعات غلط را ممنوع كرد، هر چند مي‌توانند از سوي نهادها و بنيادهاي فعال در زمينه كنترل درستي اطلاعات مرور و بررسي بشوند. يوتيوب هم به تازگي اقدامات سختگيرانه‌اي را در مبارزه با انتشار اطلاعات نادرست به كار گرفته است.
در ماه اكتبر گذشته و درست يك هفته پيش از تغيير سياست‌هاي فيس بوك، سايت محبوب به اشتراك‌گذاري ويدئوي گوگل هم اعلام كرد از انتشار اطلاعات نادرست به خصوص درباره واكسن‌هاي كوويد-۱۹ جلوگيري خواهد كرد. با به‌كارگيري اين سياست جديد ويدئوهايي كه شامل اطلاعات غلط درباره واكسن كوويد-۱۹ هستند كه ممكن است به مرگ افراد منجر شوند يا ادعاهايي درباره روش‌هاي احتمالي درمان اين بيماري مي‌كنند، اجازه انتشار ندارند.
جديدترين اقدامات در اين زمينه بعد از آن انجام شده است كه حزب كارگر انگلستان خواستار تحريم‌هايي عليه شركت‌هاي فعال در حوزه شبكه‌هاي اجتماعي شد كه اجازه انتشار محتواي خطرناك و نادرست درباره واكسن‌ها را به كاربران‌شان مي‌دهند. بعضي از اعضاي حزب كارگر در نامه‌اي به «اوليور دودن» دبير فرهنگي اين حزب درباره انتشار اطلاعات نادرستي كه در حال حاضر يا روزهاي آينده منجر به خطرات جدي براي سلامت عمومي مي‌شوند، هشدار دادند.
يكي از امضاكنندگان اين نامه مي‌گويد: «سال‌هاست كه به خوبي مي‌دانيم انتشار چنين اطلاعاتي مي‌تواند باعث تشديد مشكلات شود و اين موضوعي است كه دولت به خوبي از آن آگاه است، چون حزب كارگر درباره آن بارها هشدار داده است. حالا انتشار اين اطلاعات غلط درباره واكسن‌ها مي‌تواند تهديدي واقعي براي جان مردم باشد. حالا موضوع جان افراد است و مرگ‌وميرها مي‌توانند به دنبال انتشار اطلاعات غلط و گمراه‌كننده بيشتر و بيشتر شوند.»
منبع: دنياي اقتصاد