شبكه اطلاع رساني روابط‌عمومي ايران (شارا)-|| چگونه يك رهبر مدبر مي‌تواند از خطرات ناشي از تفكر مقوله اي دوري كند؟ در ادامه ما يك فرآيند ۴ مرحله‌اي پيشنهاد كرده‌ايم:
۱- آگاهي را افزايش دهيد.
همه ما در قالبي مقوله‌اي مي‌انديشيم و دلايل خوبي نيز براي آن وجود دارد؛ اما ضروري است هركسي كه وظيفه تصميم‌گيري را بر عهده دارد نسبت به ساده‌سازي‌هاي بيش‌ازحد فريبنده و دگرگوني‌هايي كه تفكر مقوله اي افراد را به آن تشويق مي‌كند و همچنين نسبت به احساس درك ساده كه افراد را به آن ترغيب مي‌كند و تعصبات (جانب‌داري‌هاي) نامرئي كه ايجاد مي‌كند، آگاهي داشته باشد.
شركت‌هايي كه به بهترين وجه از اين مشكلات جلوگيري مي‌كنند، شركت‌هايي هستند كه به كاركنان خود كمك مي‌كنند تا نسبت به عدم اطمينان، تفاوت‌هاي ظريف و پيچيدگي‌ها راحت‌تر باشند. سؤالاتي مانند آيا دسته‌بندي‌ها داراي اعتبار هستند؟ آيا مفيد هستند؟ سوالاتي هستند كه بايد در هنگام عمل تصميم‌گيري دائماً پرسيده شوند.
۲- توانايي‌ها تجزيه‌وتحليل دائمي داده‌ها را توسعه دهيد.
كليد دوري از اشتباهات تصميم‌گيري ناشي از تفكر مقوله اي، تجزيه‌وتحليل دائمي و درست (خوب) است اما بسياري از شركت‌ها چگونگي انجام آن را نمي‌دانند. براي مثال هنگامي‌كه نوبت بخش‌بندي فرا مي‌رسد، آنها عمل تجزيه‌وتحليل را به شركت‌هاي متخصص مي‌سپارند اما پس‌ازآن به‌طور نادرست اطلاعاتي كه خريداري كرده‌اند را تفسير مي‌كنند. اين مشكل نسبتاً به‌آساني قابل‌حل است.
معيارهاي مناسبي در جهت ارزيابي اعتبار يك بخش تعريف‌شده كه به همراه = آموزش مي‌تواند به كار گرفته شود. هر شركتي كه از پژوهش‌هاي بخش‌بندي به‌عنوان قسمت بزرگي از مطالعات بازاريابي يا برنامه‌ريزي استراتژيك استفاده مي‌كند مي‌بايست از چنين معيارها و آموزش‌هايي استفاده كند زيرا اين معيارها فرصتي طلايي براي سازمان‌ها در جهت توسعه تخصص داخلي و بهره بردن از مزيت رقابتي فراهم مي‌سازند.
۳- به معيارهاي تصميم‌گيري رسيدگي كنيد.
بسياري از شركت‌ها تصميم مي‌گيرند كه تنها پس از عبور از آستانه دلخواه به شكل زنجيره‌وار عمل كنند. اين موضوع دو اشكال عمده دارد.
اول، ريسك را افزايش مي‌دهد. تصور كنيد كه شركتي براي تعيين موفق شدن محصول جديد مطالعه بازاريابي را انجام مي‌دهد. اگر ارزيابي‌هاي مصرف‌كننده پس از انجام مطالعه‌اي در مقياس بزرگ در آستانه‌اي از پيش تعيين‌شده قرار بگيرد، يا اگر نتايج آزمايش مقدار p كوچك‌تر از عدد جادويي ۰٫۰۵ باشد، امكان دارد توليد محصول انجام شود اما به دليل اينكه اختلاف بين رد كردن يا رد نكردن آستانه بسيار اندك است، شركت امكان دارد به‌سادگي به دليل تغييرات اندك در نمونه يا سوگيري اندكي در روش جمع‌آوري داده، از آن عبور كند.
يك اختلاف بسيار كم و ابتدايي معنادار امكان دارد سبب تصميم‌گيري بسيار متفاوتي شود. همانند دولت بلژيك كه در مورد سهام خريداري‌شده به تصميمي روي آورد كه عملاً تمام منافع را از آنها سلب مي‌كرد. در چنين شرايطي، تصميم مقياس شده‌اي در زمينه سرمايه‌داري به‌جاي تفكر دوگانه مي‌توانست بهتر باشد.
دوم، آستانه دلخواه امكان دارد مانع يادگيري شود. شركتي را در نظر بگيريد كه برنامه‌ريزي كرده است درصورتي‌كه به درآمد مشخص هدف‌گذاري شده نرسد، تغييرات سازماني انجام دهد. به‌احتمال‌زياد شما شگفت‌زده مي‌شويد كه چه تعداد از تصميمات طبق معيار go/no go گرفته مي‌شود. گاهي اين موضوع غيرقابل دوري است اما معمولاً گزينه‌هايي وجود دارد و فرصت‌هايي براي بهره بردن از مزيت رقابتي ايجاد مي‌كنند.
۴- جلسات مرتبي را براي جلوگيري از فسيل شدن، برنامه‌ريزي كنيد.
حتي اگر ۳ مرحله بالا را انجام دهيد، باز هم خطر فسيل شدن (كهنه شدن) وجود دارد. براي دوري از آن، جلسات مرتب فكري را برگزار كنيد و در آن اساسي‌ترين باورهاي خود در مورد اينكه چه اتفاقي در شركت شما در حال رخ دادن است را موشكافي كنيد. آيا هنوز مدل شما در مورد مشتريان درست است؟ آيا نيازها و تمايلات مشتريان تغيير كرده است؟
يكي از روش‌هاي نوآوري، تأمل در مؤلفه‌هاي فردي شكل‌دهنده دسته‌هاي موجود و تصور كردن عملكرد جديد براي آن‌هاست. براي مثال، خودروها افراد را از نقطه A به B منتقل مي‌كنند و پستچي‌ها نيز نامه‌ها را از نقطه A به B مي‌برند. درست است؟
خب بله، اما اگر اين‌گونه فكر كنيد شما احتمالاً از فرصت‌هاي جالبي چشم‌پوشي مي‌كنيد. آمازون اين موضوع را فهميد. هنگامي‌كه شركت در مورد كاركرد خودروها شك كرد، متوجه شد كه مي‌توان از خودروها براي دريافت بسته‌ها استفاده كرد، بنابراين در ايالات‌متحده شركت شروع به رساندن نامه‌ها به صندوق‌هاي خودروها براي مشتريان برگزيده كرد.
مشابه همين مورد، در هلند هنگامي‌كه PostNL عملكرد پستچي‌ها را بررسي كرد، روي داد؛ اين شركت متوجه شد كه آنها وقتي‌كه در مسير خود به سمت مقصد حركت مي‌كنند، به‌طور مرتب مي‌توانند از علف‌هاي هرز عكس بگيرند تا براي ارزيابي بهتر اثربخشي علف‌كش‌ها از تصاوير استفاده كنند – يك كار باارزش كه تفكر مقوله اي نمي‌گذارد هيچ‌گاه به آن توجه كند.
منبع: مجله كسب و كار هاروارد
https://weblogibc-co.com