شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : رييس انجمن متخصصان روابط عمومي/ مسئولان چرا نمي‌توانند به مطالبات و انتقادات پاسخ دهند؟
یکشنبه، 29 تیر 1399 - 15:03 کد خبر:43848
امروزه با رشد و گسترش شبكه‌هاي اجتماعي، استفاده از اين شبكه‌ها به جزء جدايي‌ناپذير زندگي بسياري از ما تبديل شده است. در واقع كمتر كسي پيدا مي‌شود كه در گوشي موبايل يا كامپيوتر شخصي خود يكي از شبكه‌هاي اجتماعي را نداشته باشد و آن را پيگيري نكند. اما يكي از موضوعاتي كه در خصوص شبكه‌هاي اجتماعي مطرح است، نقش آنها در اعتمادآفريني يا اعتمادزدايي است.
شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)-|| «حسين امامي» مدرس دانشگاه و پژوهشگر رسانه‌هاي نوين مي‌گويد: نهادهاي دولتي به دليل ممنوعيت استفاده حداكثري از شبكه هاي اجتماعي، امكان حضور پررنگ و واكنش سريع به شايعات و اخبار جعلي را ندارند. فيلترينگ باعث شده مسئولان پاسخ مطالبات و انتقاداتي را كه مردم مثلا در تلگرام مطرح مي كنند در سايت يا پلتفرم ديگري كه كمترين بازديدكننده و مخاطب را دارد منتشر كند. اين يك خلاء ارتباطي جدي است.
امروزه با رشد و گسترش شبكه‌هاي اجتماعي، استفاده از اين شبكه‌ها به جزء جدايي‌ناپذير زندگي بسياري از ما تبديل شده است. در واقع كمتر كسي پيدا مي‌شود كه در گوشي موبايل يا كامپيوتر شخصي خود يكي از شبكه‌هاي اجتماعي را نداشته باشد و آن را پيگيري نكند. اما يكي از موضوعاتي كه در خصوص شبكه‌هاي اجتماعي مطرح است، نقش آنها در اعتمادآفريني يا اعتمادزدايي است.
كساني كه صاحبان فكر، انديشه يا گردانندگان اصلي يك شبكه اجتماعي به شمار مي‌آيند به راحتي مي‌توانند زمينه جذب افراد يا روي‌گرداني ديگران را با پيام‌ها و محتواهايي كه در آن شبكه توليد مي‌كنند، ايجاد كنند. در صورتي كه مطالب آنها از صحت لازم برخوردار باشد بر طرفداران آنها افزوده شده و در غير اين صورت شايد افراد جذب شبكه‌هاي اجتماعي ديگر شوند. بنابراين بحث اعتمادآفريني يكي از موضوعات مهمي است كه همواره عاملان اصلي شبكه‌هاي اجتماعي بايد به آنها توجه داشته باشند.
در اين زمينه، پژوهشگر ايرنا با حسين امامي، مدرس ارتباطات و پژوهشگر رسانه‌هاي نوين به گفت‌وگو پرداخته كه شرح اين گفت‌وگو را در ذيل مي‌خوانيم:
نقش محتواي شبكه‌هاي مجازي در ايجاد اعتماد و يا تخريب آن
امامي در خصوص نقش شبكه‌هاي مجازي در اعتمادسازي يا تخريب آن گفت: اينكه شبكه‌هاي اجتماعي باعث ايجاد يا تخريب اعتماد مي‌شوند، اشتباه است. چون نمي‌توانيم محيط يا فقط پلتفرم را عامل آن بدانيم. بنابراين بايد از دومنظر ايجاد اعتماد و يا تخريب اعتماد را مورد بررسي قرار داد. يكي از منظر محتوا و ديگري از منظر شبكه سازي. مهمترين اصل اينكه توجه و تمركز ما بايد بر «محتوا» باشد. مثلا به خبرهايي كه در رسانه هاي اجتماعي بازنشر مي‌شوند اعتماد كنيم يا خير؟ پژوهش‌ها نشان داده مردم به اينكه "چه كسي خبر را بازنشركرده" است نگاه مي‌كنند و با توجه به سابقه و پيش زمينه‌اي كه از فرد در ذهن شان دارند به مطلب يا خبر بازنشري او اعتماد مي‌كنند و سپس در مرحله دوم برايشان منبع اصلي خبر اهميت پيدا مي‌كند. البته اين يك پژوهشي است كه در خارج انجام شده و لازم است كه در ايران هم اين رفتار كاربران سنجيده شود.
وقتي به شخصي كه هميشه محتواي صحيح و غير قابل تكذيبي در گروهي يا كانالي ارسال مي‌كند اعتماد پيدا مي‌كنيم، هر مطلب بازنشري و ارسالي از طرف او برايمان حجت مي‌شود. ديگر كاري نداريم او اين مطلب را براي اينكه در جريان شايعه‌اي كه در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌چرخد محض اطلاع فرستاده!
به افراد بازنشر كننده مطلب بيشتر اعتماد مي كنيم تا منبع خبري
به گفته امامي، افراد مهم و معتبر از نظر مطالبشان برايمان ايجاد اعتماد مي‌كند و بعد پديدآورنده يا توليدكننده اصلي.اين افراد همان رهبران فكري يا رهبران عقايد در شبكه‌هاي اجتماعي هستند. آنها مي‌توانند باعث تغيير نگرش و تغيير رفتارها شوند. مطالب و تحليل‌هاي اين افراد هم عمدتا توسط ساير كاربران نقل قول يا بازنشر مي‌شود.
اين صاحبان فكر و انديشه عمدتا در توييتر فعالند. فضاي توييتر عمدتا فضاي توليد فكر و تحليل‌هاي كوتاه و مرجع نسبي براي ساير پيام‌هاي موبايلي است. بنابراين اكانت‌هاي ناشناخته و فيك و جعلي تاريخ مصرف دارد كه هر زماني مي‌تواند به راحتي صفحه شان بسته شود. لذا به مطالب اين اكانت‌ها مخاطبان توجه نكنند.
شبكه‌سازي‌ها مي‌تواند منجر به ايجاد سرمايه اجتماعي شود
امامي در خصوص شبكه‌سازي‌ها در ايجاد يا تقويت اعتماد كاربران گفت: در زمينه شبكه‌سازي و برقراري يا تحكيم روابط انساني در شبكه‌هاي اجتماعي اوضاع متفاوت‌تر است و راحت تر مي‌تواند منجر به ايجاد يا تقويت اعتماد عميق و گسترده و حتي منجر به تشكيل «سرمايه اجتماعي» شود. يكي از دلايل آن مدت زمان بيشتري است كه كاربران در گروه ها بحث و اظهارنظر ومشاركت مي‌كنند و اين عامل باعث شناخت بيشتر از يكديگر خواهد شد.
وي در جمع بندي اين بخش سخنان خود يادآور شد: ايجاد اعتماد از منظر محتوايي در شبكه‌هاي اجتماعي بر اساس نفرات معتبر و موثق و سپس منابع ايجاد مي‌شود و همچنين مي‌تواند انتشار مطالب جعلي و شايعات موجب تخريب اعتماد و همچنين تخريب تصوير فرد بازنشر كننده شود.
ايجاد اعتماد از منظر شبكه‌سازي نيز به مراتب قوي‌تر بوده و زماني كه كاربران براي ارائه خود و تشريح ديدگاه‌ها و تفكرات خود مي‌گذارند، موجب اعتماد بيشتر، رفاقت‌ها و صحبت‌ها و در نهايت تشكيل سرمايه اجتماعي مي‌شود.
فيلترينگ مانع اساسي براي اعتمادبخشي به نهادهاي دولتي است
امامي در پاسخ به سوال ديگر پژوهشگر ايرنا مبني بر اينكه شبكه هاي اجتماعي در اعتماد آفريني به نهادهاي دولتي چگونه مي‌توانند نقشي ايفا كنند، گفت: فيلترينگ مانع اساسي براي اعتمادبخشي به نهادهاي دولتي و اميدآفريني در بين مردم است. به دليل اينكه زماني كه خبرهاي منفي همچون بگومگوها، اختلافات دستگاه‌ها، اظهارنظرهاي التهاب آفرين و يا مطالب كذب و خلاف واقع در رسانه‌هاي اجتماعي فيلترشده منتشر مي‌شود ولي روابط عمومي نهادهاي دولتي به دليل ممنوعيت استفاده از اين برنامه‌ها، امكان حضور پررنگ و واكنش سريع به اين شايعات را ندارند. فيلترينگ باعث شده روابط عمومي دستگاه دولتي، پاسخ مطالبات و انتقاداتي را كه مردم مثلا در تلگرام مطرح مي كنند در سايت يا پلتفرم ديگري كه كمترين بازديدكننده و مخاطب را دارد منتشر كند. اين يك خلاء ارتباطي است.
فيلترينگ باعث شكاف بيشتر دولت و ملت شد
اين مدرس دانشگاه و پژوهشگر رسانه هاي نوين مي‌افزايد: فيلترينگ باعث شكاف بيشتر دولت و ملت شده است. دسترسي كساني كه به راحتي دولت و مجموعه نظام را نقد مي‌كنند به تلگرام فراهم است ولي دستگاه‌هاي دولتي با ممنوعيت قانوني حضور و فعاليت در آن مواجه‌اند.
رئيس انجمن متخصصان روابط عمومي در پايان تصريح كرد: ضرر فيلترينگ تلگرام، توييتر و يوتيوب براي نهادهاي دولتي و مجموعه حاكميت نظام بيشتر از منفعتش است و دست آنها را براي خلاف‌گويي هاي دشمنان ملت ايران بسته است. خبرهاي منفي اي كه باعث "كاهش اعتماد به نفس جامعه" و نگراني از آينده خواهد شد. بي شك دسترسي آزادانه و رفع مانع قانوني روابط عمومي دستگاه هاي دولتي و رسانه ها به رسانه‌هاي اجتماعي پرطرفدار فيلترشده، همدلي، وفاق مردم و مسئولين را افزايش مي‌دهد./ ايرنا