شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)-|| جمعي از استادان دانشگاه هاي علوم پزشكي در نامه‌اي به رئيس كميته روابط‌عمومي قرارگاه مقابله با كرونا ويروس نسبت به عواقب انتشار برخي اخباري كه ممكن است پشتوانه كافي و مناسب علمي نداشته باشند هشدار دادند.
به گزارش ضارا، در متن اين نامه خطاب به دكتر جهانپور- رئيس مركز روابط عمومي و اطلاع رساني و رئيس كميته روابط عمومي قرارگاه مقابله با كروناويروس آمده است: گاهي مشاهده مي‌شود كه اخبار تهيه شده به جاي اين كه از نهادهاي رسمي و معتبر صادر شده باشند، منتج از شايعاتي در فضاي مجازي بوده و باعث ايجاد نگراني بي مورد در مردم و روي آوردن آن‌ها به روش‌هاي نامناسب براي پيشگيري و به تبع آن، غفلت از روش هاي مناسب مي‌شود. اين امر همچنين باعث مي‌شود برخي امكانات و وسايلي كه صرفا در موارد خاصي بايد استفاده شوند، كمياب شده و از دسترس افرادي كه واقعا به آن‌ها نياز دارند خارج شود .
براي مثال در خبري كه از بخش خبري شبكه سه سيما مورخ جمعه شب هشتم فروردين ماه پخش شد، با استناد به مطالعه‌اي كه مرجع آن به غلط سازمان جهاني بهداشت ذكر شد، اشاره شد كه "اين ويروس تا هشت ساعت در هواي محلي كه افراد سرفه يا عطسه كرده‌اند باقي مي‌ماند. در ادامه گفته شد پزشكان متخصص تاكيد مي كنند به هيچ عنوان نبايد بدون ماسك از منزل خارج شويد."» در مورد اين خبر بايد به چند نكته توجه داشت. منبع اين خبر، مطلبي است كه در سايت خبري CNBC تحت عنوان خبر " WHO considers after study shows coronavirus can survive for medical staff‘airborne precautions’ in air " منتشر شده است. در اين خصوص نكات زير را متذكر مي‌شويم:
۱ - خبر مذكور هرگز توسط سازمان جهاني بهداشت منتشر نشده و اين سازمان درگاه‌هاي رسمي براي انتشار راهنماهاي بهداشتي خود را دارد اين سازمان علاوه بر مستنداتي كه در زير به آن ها اشاره خواهد شد و صفحه پرسش و پاسخي كه در آن صراحتا انتقال هوابرد را مردود دانسته، با عنايت به ابهامات پيش آمده، مجددا دبير كل سازمان جهاني بهداشت به همراه كارشناس عالي خود در برنامه زنده اينستاگرامي كه سه شنبه ۵ فروردين ماه برگزار شد و همچنين در نشست مطبوعاتي بامداد ۹ فروردين خود، انتقال اين ويروس از طريق هوا را مردود اعلام كرده است. پزشكان متخصص مورد اشاره در خبر مذكور چه افرادي هستند و چگونه از طرف سازمان جهاني بهداشت مطلبي عكس آنچه خود سازمان منتشر كرده را بيان مي‌كنند؟
۲ - به دليل حساسيت بالاي اين موضوع، همكاران ما در مركز تحقيقات آلودگي هواي پژوهشكده محيط زيست، گروه مهندسي بهداشت محيط و گروه ويروس شناسي دانشكده بهداشت) مرجع رسمي تاييد موارد مثبت آلودگي به ويروس( دانشگاه علوم پزشكي تهران كه همگي در بالاترين سطح علمي كشور هستند، طي مطالعه‌اي تحقيقاتي مصوب دانشگاه علوم پزشكي تهران، نمونه‌هاي متعددي از هواي اتاق‌هاي محل بستري بيماران مبتلا به كوويد - ۱۹ گرفته‌اند. نتايج اين مطالعه كه نشان دهنده منفي بودن همه نمونه‌هاست، براي انتشار به يكي از معتبرترين مجلات علمي بهداشتي دنيا ارسال شده و مي‌تواند به عنوان مدعاي ديگري دال بر رد انتقال هوابرد ويروس باشد.
۳ - در همان خبر شبكه CNBC به نقل از دكتر Kerkhove Van Maria رييس اداره بيماري‌هاي نوپديد و مشترك انسان و دام سازمان جهاني بهداشت ذكر شده كه كادر درماني حين انجام فرايندهايي كه توليد ذرات معلق (آئروسل) مي‌كنند، به دليل اينكه ممكن است اين ذرات مدت كمي طولاني‌تري در هوا باقي بمانند، اهميت دارد حين انجام اين فرايندها احتياط بيشتري بخرج دهند.
در ادامه نامه آمده است: منظور از اين احتياطات اضافه، كه در راهنماي منتشر شده در تاريخ ۲۷ فوريه اين سازمان هم تحت عنوان Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease ۲۰۱۹ ۲۱۹)-(COVID قيد شده بوده، آن است كه اين دسته از پرسنل بايد از ماسك‌هاي اصطلاحا N۹۵ استفاده كنند در حاليكه ساير كادر درماني چنانچه از همان ماسك هاي معمولي (جراحي) استفاده كنند كافي خواهد بود. اين راهنما كه در تاريخ ۱۹ مارس تحت عنوان Rational use of personal protective equipment (PPE) for coronavirus disease (COVID-۱۹): interim guidance, ۱۹ ۳March ۲۰۲۰ و پس از انتشار گزارش‌هاي پراكنده دال بر احتمال ضعيف وجود ويروس در هوا منتشر شده، همان توصيه‌ها را بدون هيچگونه كم و كاستي تكرار كرده است. لازم به توضيح است راهنماي مورد اشاره بعد از ترجمه توسط گروهي از متخصصين دانشگاه علوم پزشكي تهران به صورت الكترونيك منتشر و در اختيار عموم مردم قرار گرفته است.
۴- لازم به ذكر است نتيجه هيچ تحقيقي، تا زماني كه توسط متخصصين مستقل مربوطه توسط نهادهايي مثل سازمان جهاني بهداشت، كه بالاترين نهاد مستقل علمي بهداشتي است مورد ارزيابي و جمع بندي قرار نگيرند، نمي‌توانند به عنوان سندي براي استفاده توسط عموم و حتي متخصصان مورد استناد قرار گيرند. با توجه به اينكه رشته تخصصي اينجانبان زمينه‌هاي مختلف طراحي، مطالعه، اجرا و نقد مطالعات علمي پزشكي و بهداشتي است، اذعان مي‌داريم در مرور نقادانه اين مطالعات و جمع‌بندي نتيجه همه مطالعاتي كه تا هر لحظه خاص انجام شده، سازمان جهاني بهداشت دقيق ترين دستورالعمل‌ها را به روزآوري نموده و منتشر مي‌كند.
۵ - مركز مديريت بيماري‌هاي امريكا نيز طي منابع متعددي موضوع هوابرد بودن انتقال اين ويروس را منتفي دانسته است لذا به دلايل پيش گفته و به منظور پرهيز از ايجاد هراس بي مورد و انجام رفتارهاي غير بهداشتي و خطرناك توسط مردم، خواهشمنديم دستور فرماييد در اسرع وقت نسبت به اصلاح خبر مذكور اقدام لازم صورت پذيرد و ازاين به بعد قبل از انتشار چنين خبرهايي از كميته روابط عمومي قرارگاه مقابله با كرونا ويروس استعلام بعمل آورند.»