شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)-|| استفاده صحيح و به‌موقع از تجربه‌ها و دانش ديگران به‌ويژه كساني كه از روي تعهد و دلسوزي آماده مشورت و مشاوره دادن هستند، بسيار مفيد است.
اين موضوع در آموزه‌هاي ديني، اخلاقي و فرهنگي ما مسلمانان و ايرانيان بسيار موردتوجه است و در اين‌باره گفته‌اند: كساني كه از مشورت ديگران بهره‌مند مي‌شوند، گويي با عقل و خرد آنان شريك شده‌اند.
در جوامع توسعه‌يافته وجود اتاق‌هاي فكر و نقش بي‌بديل آنها در تصميم‌سازي‌هاي مهم كشور غيرقابل‌اغماض و غيرقابل‌انكار است. اتاق‌هاي فكر يك بخش پژوهشي هستند كه در زمينه سياست‌ها و موضوع‌ها براي سازمان‌ها و نهادها ايده و نظر فراهم مي‌كنند. اين اتاق‌ها از نظريه‌پردازان، خبرگان و نخبگان تشكيل مي‌شوند؛ كساني كه در حوزه‌هاي تخصصي داراي دانايي و توانايي خاص هستند. اتاق‌هاي فكر، تشكيلاتي هستند كه مسئوليت پژوهش در زمينه مشكلات و مسائل تعريف شده را عهده‌دار مي‌شوند و با استفاده از ظرفيت‌هاي خبرگان مطلع به دنبال ارائه راه‌حل‌هاي منطقي براي حل مسائل و يافتن گزينه‌هاي مناسب به منظور رشد و تعالي هستند. امروزه در كشورهاي رشديافته ارجاع دادن مسائل و موضوع‌هاي مبتلا به بنگاه‌هاي اقتصادي، براي تحقيق و پژوهش به شركت‌ها و مراكز پژوهشي امري رايج و بسيار مرسوم است.
اتاق‌هاي فكر به‌عنوان بازوي فكري سازمان‌ها و نهادها در فضايي به دور از هيجانات و احساسات از ظرفيت‌هاي بالقوه و بالفعل جامعه به‌منظور ارائه راه‌حل‌هاي مناسب براي رفع و دفع مشكلات بهره مي‌برند.
علاوه بر نقش اتاق‌هاي فكر در جوامع توسعه‌يافته، نقش مشاوران در قالب افراد و اشخاص متخصص به جهت مشورت دادن به مديران سازمان‌ها و بنگاه‌ها بسيار چشمگير و اثر‌گذار است.
مديران اجرايي به جهت درگيري‌هاي گوناگون و متنوع در حوزه اجرا، كمتر فرصت فكر كردن و ايده‌پردازي پيدا مي‌كنند، از اين‌رو از ضروريات توفيق هر مديري است كه در كنار خود از قوه فكري و تجربي مشاور امين بهره ببرد. مشاوران در فراق بال بيشتري مي‌توانند با بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي جامعه ارائه طريق كنند.
طبيعي است هر جامعه‌اي كه مشكلات بيشتري داشته باشد نياز بيشتري به اتاق فكر و مشاورين دارد. آيا در كشور عزيز ما مديران سازمان‌ها و بنگاه‌هاي اقتصادي اعتقادي به داشتن اتاق فكر و مشاوران دارند؟
اگر جواب مثبت است، آيا به اندازه كافي از اين مشاوران بهره‌برداري مي‌شود؟ نگارنده بر اين نظر است كه برخي از مديران اعتقادي به استفاده از مشاوران ندارند. آنهايي كه اندك اعتقادي دارند هم درست از اين ظرفيت‌ها استفاده نمي‌كنند. اين موضوع به‌قدري لوث شده است كه وقتي گفته مي‌شود فلان شخص مشاور است يعني بيكار است. عده‌اي از مديران هم براي زيبا جلوه دادن پيشخوان مديريتي‌شان به ايجاد اتاق فكر يا مشاوران پرداخته‌اند ولي نه اين اتاق‌هاي فكر و مشورتي به معناي واقعي اتاق فكرند! و نه آن مدير از اينها استفاده مي‌كنند.
ويژگي‌ها و رفتار بيشتر مديران ايراني ويژگي كساني است كه خود را عقل كل مي‌دانند و در وجودشان هيچ نيازي به مشورت گرفتن احساس نمي‌كنند. يكي از عارضه‌هاي اين نوع منش و رفتار، پيدا كردن خوي استبدادي مديران است.
اين نوع مديران در حل معضلات و مشكلات خويش عاجز و درمانده هستند و نمي‌توانند كار خويش را با مطلوبيت به پيش ببرند. فرافكني و انداختن توپ مشكلات در زمين ديگران از ويژگي‌هاي اين مديران است.
بازگويي خاطره‌اي از نگارنده براي تبيين بهتر نقش مشاوران خالي از لطف نيست. نگارنده در زمان داشتن رياست اتاق بازرگاني اصفهان در نشستي كه به ميزباني استاندار وقت اصفهان و به مناسبت حضور مهاتير محمد رئيس‌جمهوري كشور مالزي برپا شده بود، افتخار حضور داشت. از آقاي مهاتير محمد پرسيدم كه آيا ايشان هم در امور كشورداري مشاور دارد و آيا از آنان استفاده مي‌كند؟
ايشان گفتند علاوه‌بر مشاوران وطني از نظرتعدادي مشاور خارجي به‌ويژه مشاوران اروپايي بهره مي‌برد و بابت دريافت اين مشورت‌ها هزينه‌هاي قابل‌توجهي هم پرداخت مي‌كند. اين موضوع براي دوستاني كه دور ميز ناهار بودند هم باعث تعجب و هم قابل‌توجه شد؛ تعجب از اينكه چگونه يك رئيس‌جمهوري از مشاوران خارجي استفاده مي‌كند و توجه به اينكه توفيق آقاي مهاتير محمد استفاده صحيح از مشاوران امين است.
در كشورهاي حوزه خليج‌فارس هم استفاده از مشاوران خارجي مشاهده مي‌شود.
نگارنده در فعاليت‌هاي اقتصادي و مديريتي خويش بارها از نظر مشورتي مشاوران آلماني استفاده كرده و در اين امر توفيق‌هاي قابل‌توجهي هم به‌دست آمده است.
نتيجه‌گيري
نقش اتاق‌هاي فكر و مشاوران در تصميم‌سازي‌ها، نزد مديران در كشورهاي توسعه‌يافته بي‌بدليل و تعيين‌كننده است. جاي خالي اين نوع اتاق‌ها و مشاوران نزد مديران كشور بسيار عيان است. بدون استفاده از فكر، تجربه و دانش خبرگان و نخبگان به‌عنوان مشاوران، حل معضلات و مشكلات در حوزه مديريتي مديران غيرممكن است.
منبع: صمت