تصميم سريع گرفتن، شرط مهمي براي بقا بوده است براي همين مغز بشر در حين خطاهاي شتابزده، تحول يافته است. ما همواره چوبِ پيش فرض هاي غلطِ شعورمان را مي خوريم. شايد هرگز نمي توانيم اين خطاها را به كنترل كامل در آوريم ولي دانستن آنها شايد از درجه تخريب‌شان بكاهد.

۱ – ناتواني در جلوگيري از ضرر بيشتر – Sunk Cost Fallacy
مثل دانشجويي كه سالها زمان و پول، صرف تحصيل در رشته ايي كرده ولي پي برده است نه تنها علاقه ايي به آن ندارد بلكه از آن متنفر است. ولي همچنان ادامه مي دهد چون هزينه زيادي پرداخته است. گاهي افراد به رستوراني گران مي روند و متوجه شدند غذاي شان چرب و شور و بدمزه است ولي چون پولش را بايد بپردازند تا آخرين لقمه آن را مي خورند.

۲ – قضاوت عجولانه يا Anchoring
برنده جايزه نوبل، روانشناس امريكايي Daniel Kahneman و Amos Tversky براي نشان دادن اين خطاي ذاتي بشر، دست به يك تحقيق تجربي زدند تا نشان دهند چگونه ذهن خطاكار بشر بر اساس دريافت اطلاعات اوليه، بدون دقت لازم، به طور خودكار، افكارش را سمت و سو مي دهد.

آنها يك چرخ « شانسي» كه اعدادِ صفر تا صد بر روي آن نوشته شده بود ساختند ولي طوري تنظيم شده كه فقط بر روي دو عدد ۱۰ و ۶۵ مي ايستاد. آنها سپس، از شركت كنندگان كه نمي دانستند چرخ شانسي هميشه فقط بر روي يكي از دو عدد ثابت مي ايستد سئوالاتي را پرسيدند.

محقققين از شركت كنندگان در سنجش پرسيدند نظرشان در باره تعداد كشورهاي افريقايي چيست؟ بعد از آنها پرسيدند آيا « تعداد كشورهاي افريقايي سازمان ملل بيشتر از عددي است كه با گردش چرخ شانسي به دست آورده اند يا كمتر؟»

همه شركت كنندگاني كه عددِ گردونه براي شان بر روي ۱۰ ايستاد حدس ناخودآگاه ( و خطاكارانه) شان اين بود كه كشورهاي افريقايي حدود ۲۵ عضو سازمان ملل را تشكيل مي دهند و همه كساني كه به عدد ۶۵ در چرخ شانسي دست يافتند تعداد كشورهاي افريقايي را ۴۵ تخمين زده اند.

۳ – براي من اتفاق نخواهد افتاد – Optimism Bias
افراد به طور غريزي فكر مي كنند كه اتفاق بد نصيب آنها نخواهد شد. همه افرادي كه به منطقه جنگي اعزام مي شوند با آنكه شانس خطر را بيشتر مي دانند ولي فكر مي كنند خودشان در معرض ريسك كمتري خواهند بود. درست مثل همه هزاران راننده ايي كه هر روز در تمام كشورهاي دنيا جانشان را در تصادفات از دست مي دهند.

همين خطاي هميشگي است كه سيگاري ها را با منطق بسيار فردي كه در حقيقت جهلي خوشبينانه است وا مي دارد كه به كشيدن سيگار با وجود خطرات حتمي ابتلا به سرطان و بسياري عادت ها كه سلامتشان را به خطر مي اندازد.

www.forbes.com