شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : علم شهروندي/ كمك به بهبود سواد علمي در ميان عموم مردم جامعه
دوشنبه، 5 آذر 1397 - 14:11 کد خبر:35754
علم شهروندي (citizen science) اصطلاحي است كه به مشاركت افراد غيرحرفهاي و مردم عادي در پژوهشهاي علمي اشاره دارد. اين دسته از پروژههاي علم شهروندي شامل دستهبندي يك ميليون كهكشان تا شناسايي رسوبات و لكهها بر سطح مريخ، به سرعت در حال افزايش هستند.
شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- نتايج يك مطالعه جديد نشان داد، به مقالههايي كه در پروژههاي علم شهروندي تهيه ميشوند، 4 برابر بيشتر از حد متوسط استناد ميشود.
علم شهروندي (citizen science) اصطلاحي است كه به مشاركت افراد غيرحرفهاي و مردم عادي در پژوهشهاي علمي اشاره دارد. اين دسته از پروژههاي علم شهروندي شامل دستهبندي يك ميليون كهكشان تا شناسايي رسوبات و لكهها بر سطح مريخ، به سرعت در حال افزايش هستند.
اما همواره اين سوال مطرح ميشود كه آيا اين پروژهها داراي نتايج با كيفيت بالا هستند يا خير؟ مطالعه صورت گرفته توسط استن اودنوالد (Sten Odenwald)، فضانورد ناسا نشان داد كه امكان كسب نتايج مطلوب در پروژههاي علم شهروندي وجود دارد.
اودنوالد تأكيد كرد: اين مسأله ميتواند خبر بسيار خوبي براي توسعهدهندگان پروژههاي علم شهروندي باشد و دانشمندان را تشويق كند تا به صورت جدي از روششناسي پروژه علم شهروندي را به عنوان يك ابزار ارزشمند براي تحقيق و پژوهش در نظر بگيرند.
اودنوالد در اين مطالعه، 143 مقاله منتشر شده مربوط به علوم فضا و ستارهشناسي را كه با استفاده از نتايج به دست آمده از 23 پروژه علم شهروندي تهيه شده بودند، مورد بررسي قرار داد.
نتايج به دست آمده نشان داد، ميزان استناد (citation) به مقالههايي كه با كمك هزاران داوطلب غيرمتخصص تهيه شده بودند، 4 برابر بيشتر از مقالههايي بود كه با استفاده از روشهاي مجموعه داده و تجزيه و تحليل تهيه شده بودند.
اگرچه ميزان استناد به مقالههاي تهيه شده در پروژههاي علم شهروندي نسبتا بالا است، با اين حال، مدت زمان استفاده و استناد به اين مقالهها نصف زمان استناد به مقالههاي ديگر است. مدت زمان استناد به اين مقالهها (پروژههاي علم شهروندي) در 3 سال نخست پس از انتشار به بالاترين حد خود رسيده و در مدت 8 سال نيز با كاهش قابل توجهي مواجه مي شود.
همچنين بيشتر مقالههاي تهيه شده در پروژههاي علم شهروندي در طول متوسط 6 سال عمر فعال خود، به 200 استناد ميرسند.
نتايج تحقيقات نشان ميدهند، توجه به يادگيري مشاركتي ميتواند باعث افزايش كيفيت دادهها و تجزيه و تحليلها در پروژههاي علم شهروندي شود. آكادميهاي ملي علوم، مهندسي و پزشكي آمريكا قصد دارند ميزان استفاده از پروژههاي علم شهروندي را افزايش دهند.
هدف از انجام اين پروژهها، بهبود سواد علمي در ميان عموم مردم جامعه و جمعآوري اطلاعات با كيفيت بالا عنوان شده است.
اهميت مشاركت مردم در تحقيقات علمي به حدي است كه تاريخ 14 آوريل (25 فروردين) به نام روز علم شهروندي (Citizen Science Day) نامگذاري شده است.
مترجم: معصومه سوهاني
منبع: natureindex- سيناپرس