شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- در حالي كه ركود اقتصادي سراسر جهان را فرا گرفته است و هر روز اخبار مختلف در مورد اخراج كارمندان به گوش ميرسد، مركز تحقيقاتي «پيو ريسرچ» بر اساس آخرين بررسيهاي خود اعلام كرد كاهش نيروهاي كاري در روزنامههاي سراسر جهان طي يك سال گذشته فراتر از انتظار بوده و رسانههاي خبري ديجيتال نيز شرايط مشابهي را تجربه كردهاند.
طبق آخرين آمار منتشر شده، در فاصله زماني ژانويه 2017 تا آوريل 2018 ميلادي 36درصد بزرگترين روزنامههاي جهان و 23 درصد خبرگزاريهاي ديجيتالي بزرگي كه بيشترين ترافيك آنلاين را به خود اختصاص دادهاند بخشي از كارمندان خود را اخراج كردهاند. در اين ميان گفته ميشود آن دسته از روزنامههايي كه بيشترين تيراژ را داشتند نيز بالاترين ميزان اخراج روزنامهنگاران را هم به خود اختصاص دادهاند. اين بررسي به نوعي پايين بودن امنيت شغلي روزنامهنگاران را به وضوح نشان ميدهد.
امنيت شغلي روزنامهنگاري
بررسي جديد مركز تحقيقاتي «پيو ريسرچ» نشان داد شركتهاي بزرگي كه روزنامههاي صاحبنام و پرتيراژ را در زيرمجموعه خود قرار دادهاند و از جمله آنها ميتوان به شركت «نيوز كورپ» اشاره كرد، در يك سال گذشته بيشترين ميزان اخراج روزنامهنگاران در جهان را به خود اختصاص دادند و مهمترين دليل آنها براي اعمال چنين تصميمهايي كاهش هزينههاي سازماني بود.
اين مركز تحقيقاتي براي آنكه نتايج مستند و قابل اعتمادي را به دست آورد ميزان اخراج روزنامهنگاران در 110 روزنامه و 35 خبرگزاري بزرگ را تحليل كرد. تمام روزنامههايي كه در اين بررسي حضور داشتند، به استثناي «وال استريت ژورنال» كه از دوشنبه تا جمعه منتشر ميشود، در شنبه هر هفته دست كم 50 هزار نسخه تيراژ داشتند. در بخش خبرگزاريها هم گفته شد كه تمام سايتهاي مورد بررسي دست كم ماهانه 10 ميليون بازديدكننده مجزا داشتند كه در خانواده خبرگزاريهاي بزرگ جهان طبقهبندي شدند.
براساس نتايج حاصل از اين بررسي كه 16 ماه بهطول انجاميد مشخص شد 36 درصد روزنامهها گزارش رسمي مربوط به اخراج كارمندان خود را ثبت كردند و در اين ميان نيمي از مراكز مذكور بيش از يك بار چنين اتفاقي را تجربه كردند. روزنامههاي بزرگي كه تيراژ روزانه بيشتر از 250 هزار نسخه دارند بيشتر از روزنامههاي كوچك در معرض اخراج كارمندان قرار گرفتند و بررسيها مشخص كرد از 16 روزنامه بزرگي كه تيراژ بالاي 250 هزار نسخه داشتند، 9 مورد با اخراج گسترده كارمندان خود مواجه شدند.
در مقايسه با اين اتفاق، از 44 روزنامه حاضر در اين بررسي كه تيراژ روزانه آنها بين 100 تا 250 هزار نسخه بود 16 مركز كارمندان خود را اخراج كردند و در مقابل، در بين 50 روزنامهاي كه تيراژ روزانه آنها بين 50 تا 100 هزار نسخه محاسبه شد تنها 15 مورد تصميم به اخراج روزنامهنگاران گرفتند.
آمار رسمي منتشر شده حاكي از آن است كه اخراج روزنامهنگاران در مراكز خبري بزرگ بسيار شايع شده است و بخصوص اين بررسي 16 ماهه نشان ميدهد روزنامهنگاران بيش از هر زمان ديگر امنيت شغلي خود را از دست دادهاند. بين سالهاي 2014 تا 2017 ميلادي تعداد افرادي كه در تحريريه روزنامهها مشغول به فعاليت بودند كاهش 15 درصدي را تجربه كردند و البته خبرگزاريهاي آنلاين موفق شدند در مقياس كمتر اخراج كارمندان بخش تحريريه را تجربه كنند.
دستمزد ماهانه روزنامهنگاري
بررسي جديد مشخص كرد در بخش تحريريه روزنامهها دو برابر بيشتر از ديگر سازمانها و بخشهاي كاري افراد فارغالتحصيل شده از دانشگاهها مشغول به كار هستند. با اين وجود، اين افراد كمترين ميزان حقوق را نسبت به ديگر صنايع دريافت ميكنند و ميانگين دستمزد آنها چندان قابل ملاحظه نيست.
مركز «پيو ريسرچ» در گزارش جديد خود توضيح داد 79 درصد افراد شاغل در تحريريه روزنامهها، خبرگزاريها و شبكههاي خبري از جمله خبرنگاران، سردبيران، ويراستاران، عكاسان و فيلمبرداران دست كم يك مدرك دانشگاهي مرتبط با شغل خود را در اختيار دارند. در مقابل، در بين افرادي كه در ديگر صنايع و مشاغل مشغول به فعاليت هستند اين رقم 36 درصد گزارش شده است.در بخش پرداخت حقوق هم تفاوتهايي در اين زمينه وجود داشته است.
بهعنوان مثال آن دسته از روزنامهنگاراني كه تحصيلات دانشگاهي دارند دستمزد بالاتري نسبت به ديگر همكاران خود دريافت ميكنند و البته ميانگين درآمد آنها نسبت به افراد شاغل در ديگر صنايع كه تحصيلات آكادميك دارند پايينتر محاسبه ميشود. بر اساس بررسي جديد مشخص شد ميانگين درآمد سالانه شاغلان در تحريريههاي امريكا كه از سواد دانشگاهي برخوردار هستند 51 هزار دلار است و در مقابل، آن دسته از افرادي كه با مدرك دانشگاهي در ديگر مشاغل مشغول به كار هستند ميانگين درآمد سالانه 59 هزار دلاري را از آن خود كردهاند.
يكي از دلايلي كه باعث شده است ميانگين درآمد روزنامهنگاران نسبت به ديگر مشاغل پايينتر باشد اين است كه تحصيلات آنها در رشتههاي انساني بوده است و كارمندان با اين تخصصها معمولاً درآمد كمتري دارند. بر اساس مطالعه جديد مشخص شد 77 درصد روزنامهنگاراني كه سواد آكادميك دارند در يكي از رشتههاي انساني تحصيل كردهاند و اين رقم نسبت به افرادي كه با مدرك رشتههاي انساني در ديگر مشاغل مشغول به كار هستند سه برابر بيشتر است.
همچنين مشخص شده است از هر 10 كارمند تحريريه روزنامه كه مدرك دانشگاهي دارد سه نفر بهصورت تخصصي در زمينه روزنامهنگاري تحصيل كردهاند. از ديگر رشتههاي مرسوم كه در اين فضا مشغول به كار هستند ميتوان به 13 درصد افراد با مدرك روابط عمومي، 11درصد با مدرك زبان و ادبيات و 7 درصد با سواد رسانههاي جمعي اشاره كرد. در مجموع ميتوان گفت روزنامهنگاران نه تنها امنيت شغلي كمتري نسبت به ديگر مشاغل دارند، بلكه ميانگين دستمزد آنها هم پايين است و اين مسأله از بزرگترين نگرانيها براي آنها محسوب ميشود./ ايران