شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)، فرحناز دهقي- دانشگاه هاروارد دعوت از تركي فيصل براي حضور در يك همايش را پس گرفت.
در خاندان آل سعود، ورزش تبديل به ماشين تبليغات و روابط عمومي و يكي از مهم‌ترين عرصه‌هاي مانور نظريه‌پردازان روابط عمومي‌شان شده است، اين را دنبال كردن رد پاي اين كشور در عرصه سرمايه‌گذاري‌هايش به وضوح نشان مي‌دهد.
اولين بار در نوامبر سال 2016، پس از روي كار آمدن محمد بن سلمان در قامت وليعهد تازه، حكومت آل سعود تصميم گرفت سرمايه‌گذاري‌اش را روي زيرساخت‌هاي ورزشي افزايش دهد. برهمين اساس، يك بنياد توسعه ورزشي ايجاد شد كه وظيفه‌اش شناسايي باشگاه‌هاي ورزشي و تقويت دامنه فعاليت آنها در سراسر كشور بود. هدف از ساخت اين بنياد، ايجاد امكانات تازه، مشاركت در خصوصي‌سازي باشگاه‌هاي ورزشي و تلاش براي افزايش رويدادهاي ورزشي در خاك عربستان بود. بر همين اساس، برآوردها نشان مي‌داد اگر اين پروژه با موفقيت به پيش مي‌رفت، 40 هزار شغل جديد در اين كشور ايجاد مي‌شد. آل سعود پس از قتل خاشقجي نيز جدا از مسائل اقتصادي به اين پروژه، به‌عنوان پروژه‌اي نگاه كرد كه مي‌تواند بخشي از انزواي اين كشور را كه با پرونده قتل يادشده روند رو به رشدي داشته، برطرف كند.
رؤياي بر باد رفته
اما پرونده قتل جمال خاشقجي كه در سراسر جهان پيچيد و انگشت اتهام‌ها را به‌سمت شخص محمد بن سلمان گرفت، اين پروژه و اهداف اوليه و ثانويه آن را در موقعيت خطرناكي قرار داد. فوتبال كه يكي از محبوب‌ترين ورزش‌ها در قلمروي نفت‌خيز آل سعود است، بلافاصله پس از رسوايي خاشقجي، از اين حادثه تأثير پذيرفت. هفته پيش سازمان عفو بين‌الملل از آث ميلان و يونتوس دو تيم باشگاهي طراز اول ايتاليا خواست در بازي سوپرجام كه قرار است در ماه ژانويه در عربستان سعودي برگزار شود، شركت نكنند.
ه‌گزارش فرانس 24، آلن هوگارث از سازمان عفو بين‌الملل انگليس خطاب به‌خبرنگاران گفت: «حتي پيش از قتل هولناك جمال خاشقجي هم عربستان سعودي كارنامه فاجعه‌باري در زمينه حقوق بشر داشت. باشگاه‌هاي بزرگ مانند يونتوس و آث ميلان لازم است بدانند حضور آنها در رويدادهاي ورزشي در كشوري كه از «ورزشي‌شويي» براي تطهير عملكردش استفاده مي‌كند، چه عواقبي دارد.» او در ادامه از اين باشگاه‌ها خواسته قبل از راهي شدن، دو بار فكر كنند و نشانه‌هايي را كه اين سفر به حاميانشان و فعالان شجاعي كه براي حقوق بشر مي‌جنگند، خواهد فرستاد بازنگري كنند.
اين حقوقدان توسكاني از مقام‌هاي فوتبال ايتاليا خواسته تا مطمئن شوند كه «ابزار مشروعيت بخشيدن به سياست‌هاي ضدانساني عربستان سعودي نمي‌شوند و با عدم حضور خود از ارزش‌ها و حقوق انساني حمايت كنند.» با اين حال به احتمال فراوان، مقام‌هاي آل سعود تمام تلاش خود را خواهند كرد كه با تطميع و وعده دادن هم كه شده موانع حضور ستاره‌هاي ورزشي در كشورشان را از بين ببرند.
كريم زيدان روزنامه‌نگار ورزشي عربستاني درباره خيز اين كشور براي ورود به عرصه‌هاي ورزشي نوشته است: «پيش از اين عربستان سعودي توجه كمي به عرصه ورزش و توسعه زيرساخت‌هاي ورزشي داشت و در آن مشاركت چنداني نمي‌كرد. حتي در رويدادهاي بزرگ مانند المپيك هم تمايل چنداني براي حضور نداشت. اما با روي كار آمدن محمد بن سلمان، ورزش تبديل به يكي از ماشين‌هاي روابط عمومي‌اش شد.»
روزنامه نيويورك‌تايمز نيز در گزارشي با نام «عربستان بازيكن كليدي فوتبال» نوشت: «در فوتبال، تمام راه‌ها به عربستان سعودي ختم مي‌شود. عربستان سعودي طي ماه‌هاي اخير تمام تلاش خود را براي افزايش نفوذش در فيفا به گرفته است. بن سلمان تلاش كرد اقتصاد كشورش را از تكيه صرف به نفت رها كند و در بخش‌هاي ديگر از جمله ورزش نيز سرمايه‌گذاري كند.
اما او انگيزه مهم‌تري هم از اين داشت؛ او طي اين دوران مي‌خواست جلوه ديپلماسي خود را با پوشش ورزش و بويژه فوتبال خوشايندتر كند و به‌دنبال قبولاندن اين به جهان بود كه عربستان تغيير كرده و در مسير تبديل شدن به‌كشوري مدرن است.» اما سرباز كردن دمل چركين نقض حقوق بشر و تكه‌تكه كردن روزنامه‌نگار منتقد خود تمامي اين رؤياها را نقش بر آب كرد و جهان را عليه او متحد كرد. در چنين شرايطي درخواست‌ها براي لغو رويدادهاي ورزشي در اين كشور رفته‌رفته بيشتر مي‌شود. اين بحث‌ها به تنيس نيز راه پيدا كرده است.
رافائل نادال و نواك جوكوويچ دو تنيسور فوق ستاره نتوانستند از سؤال‌ها در مسابقه هفته پيش در پاريس فرار كنند. اين دو تنيسور سطح يك جهان قرار است در 22 دسامبر در جده با يكديگر بازي كنند. اين قرارداد كه مدت‌ها پيش ميان نمايندگان اين دو ورزشكار و مقام‌هاي ورزشي عربستان بسته شد، اكنون آنها را در موقعيت سختي قرار داده است. از يك سو درخواست‌ها براي عدم شركت آنها در عربستان زياد است و از سوي ديگر اگر به اين كشور نروند و در اين مسابقات شركت نكنند، بايد غرامت سنگيني بپردازند.
نادال در پاريس به خبرنگاران گفت: «البته كه از وضعيت آگاه هستم. اما من تعهدي داده‌ام كه به موجب آن بايد در اين كشور بازي كنم. من فكر مي‌كنم قتل روزنامه‌نگاران وحشتناك است. مي‌دانم آنجا اتفاق بدي روي داده است. به همين خاطر تمام توجه و حواسم معطوف به اين است كه ببينم چطور اين وضعيت حل مي‌شود و اميدوارم هرچه زودتر همه‌چيز روشن شود.»
فهرست طولاني تحريمي‌هاي آل سعود
در پي طولاني‌تر شدن فهرست سازمان‌ها و گروه‌هاي حقوق بشري‌اي كه عربستان را به‌دليل جنايت‌هايش تحريم كرده‌اند، دانشگاه هاروارد تازه‌ترين مورد آن است. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، اين دانشگاه طراز اول جهاني، سخنراني تركي الفيصل سفير پيشين سعودي در واشنگتن و رئيس پيشين دستگاه اطلاعات و امنيت عربستان را لغو كرد. اين سخنراني قرار بود همين هفته در مركز علوم و امور بين‌الملل دانشكده جان اف كندي دانشگاه هاروارد برگزار شود اما بنا به گفته خود الفيصل مقام‌هاي دانشگاه با او تماس گرفتند و اين سخنراني را لغو كردند.
افشاي جزئيات جديد از قتل خاشقجي
درحالي كه به‌نظر مي‌رسد چرخ‌دنده‌هاي ماشين تبليغاتي تازه آل سعود به سختي حركت مي‌كند، روزنامه صباح تركيه، پس از گذشت بيش از يك ماه از قتل خاشقجي، جزئيات آن را فاش كرد. به‌گزارش اين روزنامه، ماهر المطرب، صلاح الطبيقي و ذعار غالب الحربي سه ناظري بودند كه تلاش مي‌كردند رد پايي از اين جنايت باقي گذاشته نشود و اين‌گونه به‌نظر برسد كه خاشقجي گم شده است. اين سه نفر پس از آنكه جسد خاشقجي را در كنسولگري تكه تكه كردند، قطعات را در چمدان‌هايي گذاشتند و به منزل كنسول عربستان منتقل كردند.
بر همين اساس گمانه‌زني مي‌شود كه شايد جسد خاشقجي به عربستان فرستاده و در آنجا سر به نيست شده است. اما پيش از اين، مشاور رجب طيب اردوغان رئيس‌جمهوري تركيه، اعلام كرده بود جسد خاشقجي بعد از به‌قتل رسيدنش «در اسيد ذوب شد.» روزنامه وال‌استريت ژورنال نيز گزارش داد كه سعود القحطاني، مشاور رسانه‌اي دربار پادشاهي و از افراد نزديك به محمد بن‌سلمان، رئيس تيم ترور بوده است. از سوي ديگر، به گزارش الجزيره، يك منبع امنيتي تركيه به اين خبرگزاري گفته است، قاتلان خاشقجي پس از قتل او شروع به تلاش براي يافتن تلفن همراهش كردند اما غافل از اينكه اين تلفن دست نامزد او بوده است.
برهمين اساس منابع اطلاعاتي تركيه معتقدند اين تلفن همراه مي‌تواند حاوي اطلاعات مهمي باشد كه عربستان سعودي مصرانه در پي به دست آوردنش بوده است.