شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- با دكتر حسن بشير، استاد دانشگاه امام صادق (ع) و دبير علمي پانزدهمين كنفرانس بين المللي روابط عمومي ايران در مورد اين كنفرانس، اهداف و موضوع هاي آن به گفتگو نشستيم كه حاصل آن چنين مي باشد:

آقاي دكتر، كنفرانس امسال با كنفرانس هاي قبلي چه تفاوتي دارد؟
 كميته علمي كنفرانس هاي بين المللي روابط عمومي هميشه در تلاش بوده است كه حوزه روابط عمومي از جنبه هاي نظري، كاربردي و اجرايي در سطح كشور رشد و توسعه دهد. تا كنون با برگزاري پانزده كنفرانس مي توان ادعا كرد كه اين كنفرانس در اين زمينه به موفقيت هاي زيادي دست يافته است. ارائه سخنراني هاي متعدد از استادان و پژوهشگران برجسته كشور، توليد مقالات علمي و تخصصي، انتشار مقالات مزبور در قالب كتاب كنفرانس، برگزاري كارگاه هاي تخصصي، راه اندازي جشنواره هاي گوناگون و غيره تنها بخشي از اقداماتي است كه در اين رابطه انجام گرفته اند.

 اگر اين حجم از كار را براي پانزده سال در نظر بگيريم، وسعت، تعدد و تنوع آنها را مي توانيم بخوبي حدس بزنيم. كنفرانس و به ويژه كميته علمي آن در اين زمينه افتخار دارد كه توانسته است كه انسجام علمي و عملي ميان كليه اعضاي خانواده بزرگ روابط عمومي ها در سطح كشور ايجاد نمايد كه اين مساله حائز اهميت زياد است.

با چنين حركت وسيع علمي و عملي در حوزه روابط عمومي مي توان الان ادعا كرد كه يك «جريان گفتماني» وسيعي در اين رابطه ايجاد شده است كه محصول كليه زحماتي است كه در سراسر كشور صورت گرفته و كنفرانس در آن نقش مهمي را ايفا كرده است.

در چهاردهمين كنفرانس در سال گذشته به موضوع «نوآوري و خلاقيت در روابط عمومي» پرداخته شد و در سال جاري موضوع كنفرانس «برنامه ريزي بر پايه سناريو» است. بديهي است كه برنامه ريزي در همه زمينه ها نيازمند خلاقيت است. بدون خلاقيت و توجه به نوآوري نمي توان به برنامه ريزي دقيق و همه جانبه دست يافت.

 آقاي دكتر چرا سناريونگاري براي روابط عمومي ها حائز اهميت مي باشند؟
سناريونگاري در حقيقت نوعي نظريه پردازي است و نظريه پردازي در هر امر زمينه ساز تحول و رشد است. البته اين نظريه پردازي نيازمند توجه به اقدامات روشمند است. بنابراين، در اين رابطه بايد روابط عمومي ها از روش هاي علمي براي اين تحول و رشد استفاده كنند. با بكارگيري روشهاي علمي، نظريه هاي به دست آمده مي توانند از روايي و پايايي لازم برخوردار باشند. سناريونگاري نيز نيازمند روش مناسب است. بدون روش مناسب و علمي نمي توان به طراحي سناريو اقدام كرد. نظريه پردازي با بكارگيري روشهاي علمي مي تواند به نتايج درست و كارآمد برسد. به همين شكل سناريونگاري مي تواند همين نقش را داشته باشد. از طرف ديگر، روش و نظريه تقويت كننده و تسهيل كننده عمليات مربوط به سناريونگاري است.

اهميت سناريونگاري براي روابط عمومي را مي توان در چند محور خلاصه كرد:
(1) تبيين سناريو براي سازمان به معناي برنامه ريزي براي فعاليت هاي فرايندي آن در طول زمان است.
(2) سناريونگاري مي تواند زمينه سازي تقويت نظريه هاي بكارگرفته شده را ايجاد كند.
(3) سناريونگاري در حقيقت طراحي آينده نگري را عملياتي مي كند. به عبارت ديگر، سناريونگاري كشف راههاي ممكن براي تحقق نظريه ها و ديدگاه هاي مختلف در مورد آينده سازمان است.
(4) سناريونگاري، تقويت و غني كننده طراحي روشهاي مختلف اجرايي براي تحول و رشد سازمان است.
(5) سناريونگاري، زمينه خلاقيت و نوآوري را براي كليه اعضاي روابط عمومي ها براي موفقيت هاي سازمان را هموار مي كند.

 آقاي دكتر، چگونه سناريونگاري مي تواند بر تصميم گيري سازمان تاثيرگذار باشد؟
 سناريونگاري در حقيقت يعني طراحي نگرش هاي مختلف براي آينده سازي است. آينده بدون طراحي نگرش ها و سناريو هاي مختلف كه مي توانند در شرايط و موقعيت مختلف تحقق پيدا كنند نمي تواند ساخته شود. ما مجبوريم كه بخشي از آينده خودمان كه در اختيار ما است طراحي كنيم و اين كار بدون سناريونويسي و سناريونگاري امكان پذير نيست. تصميم گيري بدون داشتن گزينه هاي مختلف به عنوان راه حل براي مشكلات امكان پذير نيست.

 اگر گزينه هاي مختلف وجود نداشته باشند در حقيقت تصميم گيري در اين وضعيت يعني افتادن در دام راهي است كه بدون برنامه ريزي و شناخت كافي به وجود آمده و بر سازمان تحميل شده است. تصميم گيري نيازمند شناخت راههاي گوناگون براي حل مشكلات است. با انتخاب و اجراي راه مورد مطالعه، تصميم گيري معنا مي يابد. اين كار بدون طراحي سناريوهاي مختلف امكان پذير نيست.

براي مديريت استراتژيك سناريونگاري چه اندازه مي تواند اهميت داشته باشد؟
 مديريت استراتژيك يعني شناخت راههاي ممكن و موثر براي حل مشكلات كه در زمان مناسب با بكارگيري بهترين راه، ابزارهاي ممكن و بدون هزينه اضافي به نتايج قطعي، مفيد و موثر دست يابد. بنابراين، اگر سازمان معتقد به مديريت استراتژيك باشد بايد از سناريونگاري براي طراحي راههاي ممكن كه به راه حل منجر مي شوند استفاده كند. مديريت استراتژيك، همانگونه كه گفته شد يعني شناخت راههاي ممكن موفقيت و انتخاب بهترين راه است. لذا بايد راههاي ممكن را شناخت. اين تلاش به معناي اين نيست كه حتما سناريونگاري راه مناسب را براي سازمان تعيين مي كند.

سناريونگاري، نقشه راههاي متعدد را ترسيم مي كند. مديريت استراتژيك بر مبناي شناخت شرايط و موقعيت هاي مختلف بايد تصميم گيري مناسب را داشته باشد و راه مناسب را در آن موقعيت و شرايط انتخاب كند. در حقيقت قصد اصلي برنامه ريزي بر پايه سناريو، اتخاذ تصميم هايي استراتژيك است كه براي "همه آينده هاي ممكن" به اندازه كافي خردمندانه و پابرجا باشند.

 اصول اجرايي برنامه ريزي بر پايه سناريو در روابط عمومي كدام اند؟
 اصول متعددي در اين زمينه وجود دارند كه مي توان آنها را به عنوان عوامل موثر اجرايي براي برنامه ريزي بر پايه سناريو در روابط عمومي در نظر گرفت. همه اين اصول يك اصول ثابت و تعيين شده نيستند. بسياري از اصول در اين زمينه را مي توان وابسته به سازمان و نگاه مديريتي آن دانست. لذا در اين زمينه بايد دقت كرد كه برخي از اين اصول مي توانند همگاني و ثابت تلقي شوند و برخي ديگر بايد بر پايه شرايط و موقعيت سازمان در نظر گرفته شوند. مديريت استراتژيك در اين رابطه اهميت خودش را بازنمايي مي كند. در اينجا فقط به 5 اصل مهم در اين رابطه اشاره مي شود.

(1) پذيرش مديريت سازمان از اينكه براي يك مشكل راه حل هاي متعددي وجود دارد.
(2) اجازه دادن مديريت سازمان به كليه كاركنان در جهت مشاركت فكري براي طراحي سناريوهاي مختلف براي حل مشكلات
(3) تصميم گيري نبايد تنها توسط مديريت سازمان گرفته شود. تصميم گيري يك ديدگاه و حركت جمعي است كه بايد كليه اعضاي سازمان در آن نقش داشته باشند. بديهي است كه نهايتا دستور اصلي براي اجرا توسط مدير صادر مي شود.
(4) اجراي سناريو نيازمند شناخت همه جانبه امكانات، شرايط، موقعيت، امكان تحقق و درجه تاثير است. بدون توجه به همه اين عوامل نمي توان به اجراي مناسب و موثر دست يافت.
(5) ارزيابي مداوم و تغيير سناريوها و استراتژي هاي مديريتي براي شناخت آينده هاي ممكن ضامن موفقيت هاي سازمان است.

 محورهاي اصلي كنفرانس كدامند؟
 كنفرانس امسال نيز مانند همه كنفرانس هاي قبلي با حضور سخنرانان كليدي برگزار مي شود. اما محورهاي كلي تعيين شده براي كنفرانس سال جاري به شرح ذيل مي باشند:
- سناريونگاري به مثابه ابزار آينده انديشي؛ مفاهيم و موضوعات كليدي
- روابط عمومي و برنامه ريزي بر پايه سناريو
- انواع، ويژگيها و كاربردهاي برنامه ريزي بر پايه سناريو در روابط عمومي
- سناريونويسي و مديريت استراتژيك در روابط عمومي
- روشهاي جديد با استفاده از سناريوها و شبيه سازيها؛ جايگاه و نقش روابط عمومي
- آموزش در روابط عمومي: سناريوها، معيارها، منابع، خلاقيت و نوآوري
- مديرت بحران؛ برنامه ريزي سناريو - حفاظت از سازمان در برابر يك جهان نامشخص
- سناريونگاري در روابط عمومي: انقلاب اطلاعاتي، واقعيت مجازي و هوش مصنوعي
- اهداف و نتايج كوتاه مدت (OKR) در سناريونگاري با تاكيد بر روابط عمومي
- رابطه محتوا (پيام) با سناريونگاري در روابط عمومي
- رويكرد برنامه ريزي سناريو و راهنمايي هاي عملي براي آينده روابط عمومي
- نمونه هاي موردي؛ سناريونگاري در روابط عمومي

برنامه هاي ديگر كنفرانس كدام اند؟
 كنفرانس بين المللي روابط عمومي ايران برنامه ي دو روزه اي را دارد كه بشرح زير مي باشد:
ـ ارائه سخنراني هاي كليدي
- برگزاري كارگاههاي آموزشي
ـ برنامه هاي رقابتي
ـ انتشار كتاب و لوح فشرده مجموعه مقالات كنفرانس
ـ انتشار ويژه نامه كنفرانس
ـ ارايه گواهي نامه معتبر شركت در كنفرانس و گواهي مهارت حرفه اي
شركت در اين دوره ها كه با مطالعات موردي و نمونه هايي از ايران و جهان همراه است شاغلان روابط عمومي را قادر مي سازد كه بتوانند:
1. بهترين روش ها را به اشتراك بگذارند.
2. تفكر مديريتي شركت كنندگان را به چالش بكشند.
3. به اهداف و مقاصد سازمان/ شركت دست يابند.