شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- عذرخواهي كردن، ابراز پشيماني از كار اشتباهي است كه در حق كسي انجام داده ايم. پذيرش اشتباه، درخواست بخشش و عذرخواهي كردن يكي از آن كارهايي است تقريبا براي بعضي غير ممكن است. اما شما با خواندن ادامه مطلب، از پس اين موضوع بر خواهيد آمد.
1
دقيقا مشخص كنيد كه كجاي كار شما اشتباه بوده است.
آيا حرفي زده ايد كه نبايد مي زديد؟ آيا احساسات ديگران را جريحه دار كرده ايد؟ آيا زير قول خود زده ايد؟ آيا اين دلخوري اخيرا اتفاق افتاده است يا خيلي وقت پيش؟ اينها نمونه سوالاتي است كه از پيش بايد از خود بپرسيد در غير اين صورت نمي توانيد به طور مؤثري عذر خواهي كنيد و دلخوري پيش آمده را رفع كنيد.
اگر فكر نمي كنيد كه كار اشتباهي انجام داده ايد، با ابراز تاسف و ناراحتي خود نسبت به احساسي كه شايد ناخواسته، سهواً يا از روي سؤ تفاهم ايجاد شده است، دلخوري پيش آمده را رفع كنيد. فرض كنيد كه اين اشتباه ناخواسته اتفاق افتاده است. اساس عذرخواهي معمولا بر پايه اين موضوع شكل مي گيرد كه شما نمي دانستيد يا فكرش را نمي كرديد كه آنچه گفته ايد يا انجام داده ايد روي يك شخص بخصوص تاثير ناخوشايندي گذاشته باشد.
شايد كاري كه انجام داده ايد حتي از روي خير خواهي بوده است اما ممكن است تاثير مثبت كاري كه انجام داده ايد نسبت به تاثير منفي كه در واقعيت روي شخص يا اشخاص اطراف شما گذاشته است ناچيز بوده باشد. به هر حال، اگر طرف مقابل همچنان معتقد باشد كه كار شما كاملا اشتباه بوده است و شما نيز از سوي ديگر، نپذيريد كه شايد قسمتي از كاري كه انجام داده ايد اشتباه بوده است، هيچگاه به تفاهم و درك متقابل نخواهيد رسيد و دلخوري ايجاد شده نيز رفع نخواهد شد.
اين موضوع را درك كنيد كه اگر رفتار شما باعث رنجش و دلخوري شخصي شده باشد، چه حق با شما باشد و چه نباشد، ربطي به اين موضوع ندارد. موضوع اصلي رنجش خاطر فردي است كه چه خواسته و چه ناخواسته به دليل رفتار شما رخ داده است. آيا اگر ناخواسته دستتان به فنجان چايي بخورد و چاي روي شخص ديگري بريزد، شانه هايتان را بالا مي اندازيد و به راه خود ادامه مي دهيد؟ حتي اگر شخصي شما را هل داده باشد نيز، شما مسئول ريخته شدن چاي روي آن فرد هستيد و عذر خواهي كمترين كاري است كه شرط ادب حكم مي كند بايد انجام دهيد.
2
مسئوليت كامل را به عهده بگيريد.
بي آنكه تقصير را به گردن كسي، چيزي يا شرايط موجود بيندازيد، اشتباه خود را تمام و كمال بپذيريد و هرچه سريعتر اشتباهي كه مرتكب شده ايد را بي وقفه و صميمانه قبول كنيد.
به اين باور برسيد كه هيچ بهانه اي قابل قبول نيست. پس بيخود با مطرح كردن بهانه هاي واهي وضع را بدتر نكنيد. عذرخواهي با شايد و بايد، عذرخواهي واقعي نخواهد بود. مسئوليت تمام آنچه كه انجام داده ايد را به عهده بگيريد.
حتي اگر شرايط و اشخاص ديگري نيز در اين اتفاق دخيل بوده اند، شما نمي توانيد به جاي آنها عذرخواهي كنيد؛ شما تنها مي توانيد به جاي خودتان عذرخواهي كنيد.
عذرخواهي نصف و نيمه بيشتر شبيه به يك توهين است؛ چون شما با اين كار اين پيام را منتقل مي كنيد كه درد و رنج فرد مقابل را چندان درست و موجه نمي دانيد.
3
زمان مناسبي را براي عذرخواهي پيدا كنيد.
گاهي بهترين زمان، بلافاصله بعد از انجام اشتباه است؛ گاهي بهتر است كمي صبر كنيد. نيش يك حرف تند و زننده با يك عذرخواهي سريع مي تواند بلافاصله آرام شود اما ديگر رنجش ها ممكن است فرد رنجيده خاطر پيش از آنكه حتي بخواهد جمله بعدي شما را بشنود، براي آرام شدن به زمان بيشتري احتياج داشته باشد. به هر حال، هرچه سريع تر به خاطر اشتباهتان عذرخواهي كنيد، احتمال بيشتري وجود دارد كه به عنوان يك خطا و اشتباه تلقي شود تا يك عيب يا ويزگي ناخوشايند شخصيتي. و هرچه ديرتر اين كار را انجام دهيد، جبران خطا و بهبود رابطه سخت تر مي شود.
4
يك متن عذرخواهي تهيه كنيد.
اگر برايتان سخت است كه كلمات مناسب را براي عذرخواهي به زبان بياوريد، مي توانيد احساسات خود را روي كاغذ بنويسيد. مي توانيد اين متن عذرخواهي را به صورت نامه توسط شخص سومي به دست فرد رنجيده خاطر برسانيد يا به عنوان يك يادداشت راهنما خودتان شخصا كلمات مناسب را براي عذرخواهي بيان كنيد. كمي وقت بگذرايد و دقيقا مشخص كنيد كه چرا عذرخواهي كردن برايتان سخت است و در آينده براي اطمينان از اينكه اشتباه خود را دوباره تكرار نكنيد، چه مي كنيد.
اگر با نوشتن احساس راحتي نمي كنيد، صداي خود را ضبط كنيد. اين روش نه تنها به شما كمك مي كند كه جملات خود را هنگام عذرخواهي رو در رو فراموش نكنيد، بلكه مي توانيد يك كپي از آن را همراه خود داشته باشيد و در صورتي كه در هنگام عذرخواهي دشواري به وجود آمد و نتوانستيد احساس واقعي خود را ابراز كنيد، اين كپي را به آنها بدهيد.
عذرخواهي از طريق تماس تلفني، ايميل يا صداي ضبط شده ممكن است اينطور تلقي شود كه تلاش و صداقت كافي براي عذرخواهي وجود ندارد. درصورت امكان، شخصا براي عذرخواهي اقدام كنيد.
5
از جايي شروع كنيد كه اوضاع خراب شده بود.
عذرخواهي را با مشخص كردن گناه و اشتباهي كه موجب رنجش خاطر هاي پيش آمده شده است، آغاز كنيد. تمامي جزئيات حادثه و آنچه واقعا رخ داده است را بازگو كنيد تا فرد ديگر دقيقا بداند شما در چه موردي داريد عذرخواهي مي كنيد.
اين نكته را در نظر داشته باشيد كه هنگام عذرخواهي نبايد از كلمات "اگر" يا "اما" استفاده كنيد. ("من متاسفم اما..." يعني "من متاسف نيستم")
از عباراتي مثل "من متاسفم كه تو اينجوري احساس مي كني" يا "من متاسفم كه به تو برخورده" استفاده نكنيد. براي كاري كه كرده ايد متاسف باشيد! عبارات اينچنيني اينطور به نظر ميرسند كه شما داريد آنها را براي داشتن حسي كه نبايد، مقصر مي دانيد و سرزنش مي كنيد و خب اين به هيچ وجه شبيه يك عذرخواهي واقعي نيست. احساسات و ناراحتي هاي آنها را با پذيرش اشتباهات خود و قبول مسئوليت، تائيد كنيد.
6
بگوييد: ببخشيد.
از يك بيان واضح، شفاف و مستقيم استفاده كنيد. به گفتارهاي كه در زير آمده است، توجه كنيد. تفاوت بسياري بين آنها وجود دارد. گفتار اول تصديق مي كند كه شما مي دانيد اشتباهي مرتكب شده ايد و مسئوليت كامل آن را به عهده مي گيريد. گفتارهاي بعدي كه در ابتداي آنها كلمه "نا مناسب" نوشته شده است، مسئوليتي را به عهده نمي گيرند و مشخص نمي كنند كه شما واقعا باور داريد كه كار اشتباهي انجام داده ايد. اين نوع گفتار ها بر اين موضوع دلالت دارند كه شما حتي از خطاهايي كه انجام داده ايد نيز آگاهي نداريد و تمامي سرزنش ها را متوجه شخص ديگري مي كنيد.
مناسب: "من متاسفم، اشتباه از من بود"
نا مناسب: "من متاسفم اگر كه اشتباه كردم"
نا مناسب: "متاسفم كه بهت برخورد"
نا مناسب: "من براي هر چيزي كه باعث رنجش خاطر تو شد، متاسفم"
مثال مناسب: "آقاي مدير، من واقعا متاسفم كه دير كردم. ميدونم شيفت كاري من 10 دقيقه پيش شروع شده و اميدوارم اين موضوع باعث مشكلي نشده باشه"
مثال مناسب: "عزيزم، من واقعا متاسفام كه روز تولدت رو فراموش كردم؛ مي دونم هيچ عذر و بهونه اي هم قبول نيست. اميدوارم احساس نكرده باشي كه من تو رو ناديده گرفتم. لطفا اجازه بده همين الان همه چيو درست كنم"
مثال نامناسب: "متاسفم كه گلدونتون رو شكستم، حسابي اعصابم به هم ريخته بود و بايد عصبانيتم رو سر يه چيزي خالي مي كردم"
به ياد داشته باشيد كه يك عذر خواهي خشك و خالي همه چيز را به حالت اول بر نمي گرداند. بعضي افراد فقط ياد گرفته اند كه هر كار اشتباهي كه دوست دارند انجام دهند و بعد هم بگويند: ببخشيد!. اين كار تنها روشي براي سلب مسئوليت است. در عوض بايد خالصانه نشان دهيد كه عميقا متاسف هستيد و در گام بعدي نيز اشتباه خود را "جبران" كنيد.
7
جبران كنيد.
در مورد اين موضوع فكر كنيد كه اساساً چرا مرتكب اشتباه و رنجش ديگري شده ايد. آيا بيخيالي بيش از حد باعث شده، دير به قرار ملاقات خود برسيد يا كلا آن را فراموش كنيد؟ آيا بدون فكر و بدون سنجيدن تمام جوانب موضوع، واكنش زود هنگامي از خود نشان داده ايد و حرف نا به جايي زده ايد؟ آيا دليلش اين بوده است كه از سر خستگي يا ناراضي بودن از زندگي، ناخواسته عصبانيت خود را سر ديگري خالي كرده ايد؟ دليل اصلي و عامل پنهان پشت ماجرا را پيدا كنيد و براي شخص مقابل توضيح دهيد (نه از روي بهانه و توجيه اشتباه، بلكه براي توضيح حقيقت ماجرا). به آنها بگوييد كه براي جبران اشتباه قصد داريد چه كاري انجام دهيد، به طوري كه در آينده دوباره مرتكب آن اشتباه نشويد.
"من اخيرا اونقدر تحت فشار كاري بودم كه باعث شد بهت توهين كنم و اونقدر خودخواه بودم كه كه فشار كاري بيرون از خونه رو سر تو خالي كردم. از فردا X ساعت در هفته كمتر كار مي كنم تا سرحال تر باشم و بتونيم اوقات بيشتر و شادتري با همديگه داشته باشيم."
"من كمتر حرف ميزدم و از تو فاصله گرفته بودم چون همش مي ترسيدم به خاطر اينكه كارمو از دست دادم مي خواي منو سرزنش كني. كلافه بودم و خب اينجوري هم درست نيست. تو كه گناهي نكردي؛ از فردا ميرم چند جا دنبال كار مي گردم."
8
عذرخواهي خود را با قدرداني به پايان برسانيد.
تحسين و قدرشناسي خود را بابت نقش مهمي كه در زندگي شما بازي ميكنند، با صداقت هرچه تمام تر ابراز كنيد. روي اين موضوع تاكيد كنيد كه به هيچ وجه نمي خواهيد اين رابطه را به خطر بيندازيد يا به آن آسيبي وارد كنيد. اين بهترين زماني است كه مي توانيد كوتاه و مختصر در مورد آنچه كه در طول مدت رابطه خود با اين فرد به دست آورده ايد و هر دو براي ساختنش زحمت كشيده ايد، تقدير كنيد و به آنهايي كه برايتان در زندگي ارزشمند هستند با تمام وجود بگوييد كه دوستشان داريد. برايشان توضيح دهيد كه زندگيتان بدون اعتماد و وجود آنها كامل نخواهد بود.
9
درخواست بخشش كنيد.
از آنها بخواهيد تا شانس ديگري به شما بدهند تا بتوانيد اشتباه خود را جبران كنيد. به آنها بگوييد كه دوست داريد به آنها نشان دهيد از اشتباه خود درس گرفته ايد و تمام تلاش خود را مي كنيد كه تغيير كنيد و انسان بهتري شويد. يك درخواست واضح و مستقيم براي بخشش به آنها بدهيد و منتظر جواب بمانيد.
10
صبر داشته باشيد.
اگر عذرخواهي شما مورد قبول واقع نشد، از آنها به خاطر شنيدن حرفهايتان تشكر كنيد و در آشتي را براي آينده باز بگذاريد. (براي مثال: "من درك ميكنم كه تو هنوز در مورد موضوع پيش اومده ناراحت هستي و به خاطر فرصتي كه براي عذرخواهي به من دادي ازت ممنونم. لطفا هروقت نظرت عوض شد، حتما با من تماس بگير.") گاهي افراد مي خواهند كه شما ببخشند اما براي آرام شدن به زمان احتياج دارند. اگر آنقدر خوش شانس بوديد كه عذرخواهي شما مورد قبول قرار گرفت:
در مقابل وسوسه توجيه اشتباه در پايان پذرفته شدن عذرخواهي مقاومت كنيد. در عوق از پيش برنامه مناسبي براي رفع دلخوري و كدورت ها در ذهن آماده داشته باشيد. براي مثال مي توانيد براي خوردن شام به يك رستوران برويد.
به خاطر داشته باشيد كه پذيرش عذر خواهي شما به معناي بخشش كامل شما نيست. اين موضوع ممكن است براي التيام زخم هاي وارد شده و اعتماد دوباره، به كمي يا شايد هم مدت طولاني زمان نياز داشته باشد. اگر اين شخص واقعا براي شما مهم است، ارزشش را دارد كه زمان و فضاي كافي را براي بهبود رابطه در نظر بگيريد. انتظار نداشته باشيد كه همه چيز بلافاصله به حالت نرمال برگردد. همچنين اجازه ندهيد كه اين موضوع به اندازه يك عمر كش پيدا كند. همانطور كه شما بايد راه و رسم عذر خواهي را ياد بگيريد، آنها نيز بايد چگونگي بخشش را ياد بگيرند.
11
به عهد خود پايبند بمانيد.
بايد سر حرف خود بايستيد و ثابت كنيد كه واقعا تغيير كرده ايد و سعي در جبران اشتباه خود داريد. در غير اين صورت، عذرخواهي شما معنايش را از دست خواهد داد و اعتماد در فرا سوي يك نقطه بي بازگشت، محو خواهد شد.
نكته ها:
اگر برايتان امكان دارد فرد رنجيده خاطر را به كناري بكشيد و در تنهايي از او عذرخواهي كنيد. با اين كار احتمال تاثير اطرافيان بر تصميم وي را كاهش مي دهيد و همچنين براي عذرخواهي تحت فشار كمتري خواهيد بود.
هنگام عذرخواهي به زبان بدن يا Body language خود توجه كنيد. دست هاي مشت كرده يا در هم گره خورده، چهره برافروخته و اشاره دست، نمونه هايي هستند كه شخص مقابل را در حالت تدافعي قرار مي دهند.
يك عذرخواهي احتمالا به عذرخواهي ديگري نيز ختم خواهد شد. اول اينكه خود شما شايد لازم باشد در مورد دلايل موثر ديگري در همان قضيه عذرخواهي كنيد و ديگر اينكه شايد شخص مقابل نيز خودش را در دلخوري پيش آمده مقصر بداند و بخواهد متقابلا از شما عذرخواهيكند. براي هر دو از پيش آمادگي داشته باشيد.
مدام از شخص مقابل نپرسيد كه آيا از دست شما عصباني است. اين كار باعث مي شود كه تمركز شخص دوباره به اشتباه شما معطوف شود و همچنين شما را بي طاقت و خودخواه بداند.
گاهي يك تلاش براي عذرخواهي و جبران اشتباه، به يك بحث و جدال دوباره بدل مي شود. دقت كنيد كه هنگام عذرخواهي دوباره بحثي را پيش نكشيد و زخم هاي كهنه را باز نكنيد.
هنگام عذرخواهي نبايد عصبي به نظر برسيد و در كلام شما نبايد شك و اجباري ديده شود. درعوض بايد با روي باز و با كمال صداقت عذرخواهي كنيد.
انتظار نداشته باشيد كه طرف مقابل به خاطر عذرخواهي شما از شما تشكر كند يا پاداشي به شما بدهد. اين شما نيستيد كه داريد لطف ميكنيد، بلكه شخص مقابل است كه با بخشش خود دارد به شما لطف مي كند.
هنگام بخشيده شدن زياد قافل گير نشويد و شك نداشته باشيد. همانطور كه آنها حرف شما را براي عذرخواهي پذيرفته اند، شما نيز حرف آنها را قبول كنيد.
درمورد اينكه چقدر احساس بدي داريد صحبت نكنيد. موضوع جلسه عذرخواهي، در مورد بخشيده شدن شما براي رهايي از احساس گناه، عذاب وجدان، ترس از رانده شدن و احساس تنهايي نيست. تمام موضوع در مورد رنجش خاطر فرد مقابل است. حتي اگر فرايند بخشيده شدن شما طولاني شود، باز هم بايد اين موضوع را به ياد داشته باشيد.
اينگونه فرض نكنيد كه طرف مقابل با طولاني كردن زمان بخشش دارد شما را تنبيه مي كند؛ به اين فكر كنيد كه اين موضوع شايد نشانه اي باشد از يك كينه ابدي! اگر جملاتي شنيديد مانند "هرگز تو را نمي بخشم" يا "اين قضيه براي هميشه دوستي ما را تغيير خواهد داد"، به نداي دروني خود گوش كنيد و ببينيد آيا اميدي براي ادامه اين رابطه وجود دارد يا نه.
منبع: https://ingooneh.com