.jpg)
شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)، با روي كار آمدن دولت حسن روحاني و وعدههايي كه درباره دسترسي آزاد اطلاعات داده بود، گمانههايي درباره رفع فيلتر شبكههاي اجتماعي مانند توييتر و فيس‌بوك مطرح شد. با وجود اين با نزديك شدن به پايان كار دولت يازدهم، اين شبكهها با اذعان مسوولان مبني بر اينكه اختيار اين موضوع برعهده كارگروه تعيين مصاديق مجرمانه است، همچنان در فيلتر به سر ميبرند و وزير ارتباطات هم به رايزنيها با اين كارگروه اشاره ميكند. در پي تصويب قانون جرائم رايانهاي در مجلس شوراي اسلامي در سال ۱۳۸۸، كارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه بنيان نهاده شد و تعيين مبنا براي فيلترينگ يا پالايش سايتها را به عهده گرفت. اين كارگروه در حال حاضر مسووليت نظارت بر فضاي مجازي و پالايش تارنماهاي حاوي محتواي مجرمانه و رسيدگي به شكايات مردمي را به عهده دارد و كميته آن به جز وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات و شخصي كه به مسائل مربوط به فناوري آشنا باشد، شامل افراد حقيقي و حقوقي ديگري نيز ميشود.
همانطور كه وزير ارتباطات معتقد است، دسترسي آزاد به اطلاعات به اين معنا نيست كه هر آنچه در فضاي مجازي وجود دارد، بايد براي همگان آزاد باشد و به محتواي غيراخلاقي و مطالبي عليه امنيت كشور يا اعتقادات ديني هم دسترسي باشد، بلكه به اين معناست كه فعاليت سازمانهاي مختلف به‌طور يكسان در دسترس همه باشد. البته در اكثريت موارد هم انتظار مردم از رفع فيلتر دسترسي به مطالب نامناسب نيست. واعظي درباره چگونگي فيلتر شدن سايتها در فيلترينگ هوشمند نيز ميگويد: سايتهايي كه غيراخلاقي، مستهجن و ضدامنيت نظام هستند، كلا مسدود ميشوند، اما براي سايتهايي كه ۸۰ درصد مطالب علمي داشته و در كنارش صفحات نامناسبي دارند، تلاش ميكنيم درصدهاي باقيمانده را مسدود كنيم.
همانطور كه واعظي بارها در ارتباط با رفع فيلتر فيس‌بوك و توييتر توضيح داده است، دولت به‌طور جدي بر استفاده صحيح مردم از اين ابزارها تاكيد دارد. او اظهار ميكند: ما وعده داده بوديم آنچه مورد استفاده مردم قرار دارد و در آنها شرايط غيراخلاقي وجود ندارد، آزادند به فعاليت خود ادامه دهند و تا زمان ايجاد شبكههاي بومي با ايجاد محدوديت براي دسترسي مردم به شبكههاي خارجي موافق نيستيم. البته عبدالصمد خرمآبادي، دبير كارگروه تعيين مصاديق مجرمانه پيش از اين درباره استفاده از شبكهها و پيامرسانهاي خارجي اظهار كرده بود: مسوولان به جاي تقويت سرويسهاي داخلي و فراهم كردن بودجه لازم براي مركز رسانههاي ديجيتال، به دنبال اين هستند كه امكان دسترسي مردم به وي‌چت و فيس‌بوك و... فراهم شود. مسوولان كشور ما نبايد با گفتار و رفتار خود مردم را به استفاده از بسترهاي ارتباطي بيگانه تشويق كنند. وي‌چت و نرمافزارهاي مشابه آن ارتباطات صوتي، تصويري و متني برخط از طريق تلفن همراه را بين كاربران فراهم ميكنند و اين نرمافزارها در بعضي مواقع، محتواهاي مجرمانه بسياري را رد و بدل ميكنند كه كارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه وظيفه جلوگيري از انتشار محتواي مجرمانه را دارد.
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز درباره فعاليت كسبوكارهاي نوپا با تاكيد بر اينكه در ميان مسوولان مختلف اتفاق نظر در خصوص شيوه فيلترينگ وجود دارد، ميگويد: در شوراي‌عالي فضاي مجازي بر اين نكته تاكيد شده كه صحيح نيست يك كاربر تخلفي انجام دهد و به واسطه آن كل يك سايت فيلتر شود. علاوه‌بر اين در جلسات شوراي‌عالي فضاي مجازي مصوباتي در خصوص شبكه ملي اطلاعات و شبكههاي اجتماعي داشتيم كه در قالب اين مصوبات كسبوكارهاي نوپا نيز ديده شد. اكنون مركز ملي فضاي مجازي در حال فعاليت روي اين موضوع است و اين دغدغه در آن مركز نيز دنبال ميشود. در حال حاضر در برخي از اين شبكههاي اجتماعي صفحاتي منتسب به مسوولان، ازجمله رئيسجمهوري، وزراي دولت و حتي رئيس دولتهاي نهم و دهم وجود دارد كه حتي با اين فرض كه اين صفحات ازسوي خودشان يا نزديكان آنها اداره نميشود، هيچ كدام عضويت در اين شبكهها را نفي نكردهاند. همين موضوع سبب ميشود فيلتر شبكههاي اجتماعي به نوعي با چرايي مواجه شود.
آخرين اظهارات رسمي كه از وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات درباره فيلترينگ وجود دارد، مبني بر تلاش دولت براي رفع فيلتر توييتر است. او در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه با توجه به عضويت بسياري از مسوولان كشور در شبكههاي مجازي به‌خصوص توييتر آيا بنا نداريد اين شبكهها را از فيلتر خارج كنيد، گفته است: در مورد اين شبكهها كه شبكههاي اطلاعرساني محسوب ميشوند ما در دولت با رفع فيلتر آنها موافق هستيم. در اين دولت هم اين شبكهها مسدود نشدهاند. درواقع او همچنان با تاكيد بر اين موضوع كه فيلتر اين شبكهها در دولت قبل صورت گرفته است، اظهار ميكند: در همين راستا بازگشايي اين شبكهها در اختيار دولت يازدهم نيست، بلكه بر عهده كارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه است كه بايد اين مساله را در دستور جلسه خود قرار دهد و در آنجا اين بحث صورت گيرد. ما در اين مورد رايزنيهايي كردهايم اما هنوز دبيرخانه اين كارگروه اين مساله را در دستور كار خود قرار نداده است. بحث فيلترينگ و رفع فيلتر شبكههاي اجتماعي بحث امروز و ديروز نيست و حتي در مواردي شاهديم كه به عنوان وعدههاي انتخاباتي نيز از آن استفاده ميشود. محمود واعظي همواره تا امروز بر اين نكته تاكيد دارد كه شبكههاي اجتماعي در زمان دولت يازدهم فيلتر نشدهاند و همچنان از رايزنيهاي دولت با كارگروه تعيين مصاديق مجرمانه براي اين موضوع سخن ميگويد.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد - شماره 4023