اينترنت (به انگليسي: Internet) (مخفف interconnected networks شبكه‌هاي به هم پيوسته) را بايد بزرگ‌ترين سامانه‌اي دانست كه تاكنون به دست انسان طرّاحي، مهندسي و اجرا شده است. ريشهٔ اين شبكهٔ عظيم جهاني به دههٔ ۱۹۶۰ بازمي‌گردد كه سازمان‌هاي نظامي ايالات متّحدهٔ آمريكا براي انجام پروژه‌هاي تحقيقاتي براي ساخت شبكه‌اي مستحكم، توزيع شده و باتحمل خطا سرمايه‌گذاري نمودند.
اين پژوهش به همراه دوره‌اي از سرمايه‌گذاري شخصي بنياد ملي علوم آمريكا براي ايجاد يك ستون فقرات اينترنت جديد، سبب شد تا مشاركت‌هاي جهاني آغاز گردد و از اواسط دههٔ ۱۹۹۰، اينترنت به صورت يك شبكهٔ همگاني و جهان‌شمول در بيايد. وابسته شدن تمامي فعّاليت‌هاي بشر به اينترنت در مقياسي بسيار عظيم و در زماني چنين كوتاه، حكايت از آغاز يك دوران تاريخيِ نوين در عرصه‌هاي گوناگون علوم، فناوري، و به خصوص در نحوه تفكّر انسان دارد. شواهد زيادي در دست است كه از آنچه اينترنت براي بشر خواهد ساخت و خواهد كرد، تنها مقدار بسيار اندكي به واقعيت درآمده است.
اينترنت سامانه‌اي جهاني از شبكه‌هاي رايانه‌اي به هم پيوسته است كه از پروتكلِ «مجموعه پروتكل اينترنت» براي ارتباط با يكديگر استفاده مي‌كنند. به عبارت ديگر اينترنت، شبكهٔ شبكه‌ها است كه از ميليون‌ها شبكه خصوصي، عمومي، دانشگاهي، تجاري و دولتي در اندازه‌هاي محلي و كوچك تا جهاني و بسيار بزرگ تشكيل شده است كه با آرايه وسيعي از فناوري‌هاي الكترونيكي و نوري به هم متصل شده‌اند.
اينترنت در برگيرنده منابع اطلاعاتي و خدمات گسترده‌اي است كه برجسته‌ترين آنها وب جهان‌گستر و رايانامه هستند. سازمان‌ها، مراكز علمي و تحقيقاتي و موسسات متعدد، نيازمند دستيابي به شبكه اينترنت براي ايجاد يك وبگاه، دستيابي از راه دور وي‌پي‌ان، انجام تحقيقات و يا استفاده از سيستم رايانامه، هستند. بسياري از رسانه‌هاي ارتباطي سنتي مانند تلفن و تلويزيون نيز با استفاده از اينترنت تغيير شكل داده‌اند و يا دوباره تعريف شده‌اند و خدماتي جديد همچون صدا روي پروتكل اينترنت و تلويزيون پروتكل اينترنت ظهور كردند. انتشار روزنامه نيز به صورت وبگاه، خوراك وب و وب‌نوشت تغيير شكل داده‌است. اينترنت اشكال جديدي از تعامل بين انسان‌ها را از طريق پيام‌رساني فوري، تالار گفتگو و شبكه‌هاي اجتماعي به وجود آورده‌است.
در اينترنت هيچ نظارت مركزي چه بر امور فنّي و چه بر سياست‌هاي دسترسي و استفاده وجود ندارد. هر شبكه تشكيل دهنده اينترنت، استانداردهاي خود را تدوين مي‌كند. تنها استثنا در اين مورد دو فضاي نام اصلي اينترنت، نشاني پروتكل اينترنت و سامانه نام دامنه است كه توسط سازماني به نام آيكان مديريت مي‌شوند. وظيفه پي بندي و استاندارد سازي پروتكل‌هاي هسته‌اي اينترنت، IPv4 و IPv6 بر عهده گروه ويژه مهندسي اينترنت است كه سازماني بين‌المللي و غيرانتفاعي است و هر فردي مي‌تواند در وظايفشان با آن مشاركت كند.
واژه‌شناسي
در زبان انگليسي واژهٔ Internet هنگامي كه به شبكه جهاني مبتني بر پروتكل IP اطلاق مي‌گردد، با حرف بزرگ در اول كلمه، نوشته مي‌شود.
در رسانه‌ها فرهنگ عامه، گاه با اينترنت به صورت يك مقوله عمومي و مرسوم برخورد كرده و آن را با حرف تعريف و به صورت حروف كوچك مي‌نگارند (the internet). در برخي منابع بزرگ نوشتن حرف اول را به دليل اسم بودن آن جايز مي‌دانند نه براي صفت بودن اين واژه.
واژهٔ لاتين the Internet چنانچه به شبكهٔ جهاني اينترنت اشاره كند، اسم خاص است و حرف اوّلش با حروف بزرگ آغاز مي‌شود. اگر حرف اوّل آن كوچك باشد مي‌تواند به عنوان شكل كوچك شده كلمه Internetwork برداشت شود كه به معني ميان شبكه است. واژه «ابر» نيز به صورت استعاري، به ويژه در ادبيات رايانش ابري و نرم‌افزار به عنوان سرويس، براي اشاره به اينترنت به كار مي‌رود.
اينترنت در برابر وب
غالباً در گفتگوهاي روزمره از دو واژهٔ «وب» و «اينترنت»، به اشتباه، بدون تمايز زيادي استفاده مي‌شود، اما اين دو واژه معاني متفاوتي دارند. اينترنت يك سامانه ارتباطي جهاني براي داده هاست، زيرساخت‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري است كه رايانه‌ها در سراسر جهان به يكديگر متصل مي‌سازد. در مقابل، وب يكي از خدماتي (سرويس) است كه بر روي اينترنت ارائه مي‌شود و براي ارتباط از شبكه اينترنت بهره مي‌جويد. وب مجموعه‌اي از نوشته‌هاي به هم پيوسته (web page) است كه به كمك ابرپيوندها و نشاني وب (URL) به يكديگر پيوند خورده‌اند.
وب شامل سرويس‌هاي ديگر مانند رايانامه، انتقال فايل (پروتكل اف‌تي‌پي)، گروه خبري و بازي آنلاين است.
خدمات(سرويس)هاي ياد شده بر روي شبكه‌هاي مستقل و جدا از اينترنت نيز در دسترس هستند. وب به عنوان لايه‌اي در بالاي اينترنت قرار گرفته و سطح بالاتري نسبت به آن قرار دارد.
وبگاه هاي پربازديدتر در هر كشور براي حفظ يكنواختي تجربه كاربري نياز به زيرساخت هاي فني خاصي خواهند داشت و عدم وجود برخي زيرساخت ها يا تقاضا براي برخي خدمات وجود برخي زيرساخت هاي اينترنتي را كمتر مي كند. به بيان ديگر اينترنت و وب با يكديدگر رابطه برساختي متقابل دارند.
كاربردها و كاركردهاي اينترنت
اينترنت داراي كاركردهاي عمده زير است:
الف) اطلاعات: اينترنت يك منبع عظيم اطلاعات و داده است و تقريباً مي توان ادعا كرد امروزه هر آن چه را كه كاربران به آن نياز دارند در اينترنت موجود است. علاوه بر آن خود نيز مي توانند مستندات و مدارك مورد علاقه را در اين شبكه، پياده سازي و بارگذاري نمايند.
همچنين اينترنت اين امكان را در اختيار سازمان ها قرار مي دهد تا با استفاده از داده هاي خاص، فرصت هاي جديدي خلق نمايند. به عنوان مثال، وب كاوي يكي از اين فرصت ها است كه به سازمان ها در يافتن محتواي عميق و كشف مستندات گروهي با تم مشترك كمك مي كند.
اينترنت، حجم وسيعي از اطلاعات را در اختيار كاربران قرار مي دهد. دسترسي به اطلاعات سازمان ها، شركت ها، كتابخانه ها، موزه ها، مديريت شهري، بيمارستان ها، وضعيت آب و هوا و غيره از جمله اطلاعاتي است كه براي كاربران قابل دسترسي است.
امروزه بسياري از داده هاي سازماني و خدمات از طريق اينترنت ارايه مي شود و ارايه آموزش، سرگرمي ها و تجارت و جستجوي منابع و اطلاعات مورد نياز از قابليت هاي اينترنت محسوب مي شود.
هرچند حجم اطلاعات ارايه شده در اينترنت بسيار زياد است اما دسترسي به اطلاعات مورد نياز از طريق موتورهاي جستجو و فهرست هاي راهنما آسان تر شده است و به وسيله ياهو و گوگل و فهرست هاي راهنما مي توان اطلاعات مربوط را به دست آورد.
علاوه بر آن، براي يافتن اطلاعات مورد علاقه كاربران، خودكار نمودن فعاليت ها به وسيله نرم افزارها يكي از مفيدترين روش ها مي باشد. با استفاده از نرم افزارهاي كارگزار هوشمند و ساير برنامه هاي رايانه اي مي توان به دانش مورد نظر دست يافت.
همچنين از طريق اينترانت ها اطلاعات زيادي قابل دسترسي است. «اينترانت ها قابليت هاي «ارتباطات» و «همكاري» را نيز فراهم مي سازند. اين سيستم ها با اتصال به اينترنت، سازمان ها را قادر به انجام فعاليت هاي تجاري الكترونيكي مي نمايند. اينترانت ها كار گروهي را تقويت و تسهيل نموده و مشاركت دانش را در سطح سازمان آسان مي نمايند... اينترانت ها تغييرات سازماني و رويه هاي مربوطه را تغيير داده و به مهندسي مجدد سازمان ها كمك هاي شايان توجهي مي نمايند.» (تورين، مك لن و وترب، ص 166)
نوع ديگر زيربناي ارتباطات چند سازماني عبارت است از اكسترانت ها. اين تكنولوژي دستيابي محدود به اينترانت هاي شركت هاي شريك و ارتباطات سازماني بين آنها را ميسر مي سازد. اكسترانت ها كاربردهاي جديد تجارت الكترونيكي مانند روش هاي «تجارت به تجارت» و «تجارت به مشتري»را به سادگي ممكن مي سازند.»
استفاده از «پل هاي ارتباطي جمعي» يكي ديگر از راه هاي فايق آمدن بر پراكندگي و حجم سنگين اطلاعات در سطوح مختلف سازماني و غيرسازماني است. كوناديس (1990) پل هاي ارتباط جمعي را دستيابي فردي يك نقطه اي به اطلاعات كليدي و اساسي داخل يا خارج از سازمان از طريق مرورگر وب تعريف نموده است. استفاده از «ياهو» و «گوگل» - كه به دروازه ورود به اينترنت معروفند- و ساير تكنيك هاي جستجوي پيشرفته و فهرست نمودن، پل هاي پيوسته و مشترك دسترسي تك نقطه اي و انفرادي به اطلاعات سازمان مانند اينترانت ها و اكسترانت ها و استفاده از پل هاي فاميلي و همبسته و همكار كه «دسترسي تك نقطه اي و انفرادي را براي سازمان ها با يك گروه يا انجمن خاص مقدور» مي سازند از جمله اين پل هاي ارتباطي هستند.
ب) ارتباطات: اينترنت، پل هاي ارتباطي سازمان ها و شركت هاي دولتي و خصوصي با مخاطبان/ مشتريان است. اين پل هاي ارتباطي در اينترنت با هزينه هاي بسيار پايين براي بسياري از روابط عمومي هاي سازمان هاي دولتي قابل دسترس است. دامنه اين اطلاعات و خدمات بسيار گسترده است و شامل پست الكترونيكي، گروه هاي خبري، گفتگوي دسته جمعي و غيره نيز مي گردد.
با اين توضيح ارتباطات، فرآيندي است كه از طريق آن اطلاعات و پيام ها بين افراد رد و بدل مي شود. اغلب در روابط عمومي، ارتباطات به عنوان ارتباطات درون سازماني و برون سازماني تلقي مي شوند.
چند موضوع در ارتباطات آشكار است: نخست اين كه فرآيند ارتباطات بر انتقال اهداف استراتژيك سازمان متمركز است و روابط ميان كاركنان با سازمان و مخاطبان و ساير ذي نفعان را ارتقا مي بخشد. دوم اين كه تلاش هاي ارتباطي به سازمان كمك مي كند تا از طريق مبادله اطلاعات در انجام كارها مشاركت نموده و همديگر را درك كنند. ارتباطات ضعيف، سازمان و مديريت را ضعيف مي كند و به همين دليل سازمان ها و مديران سعي مي كنند به طور موثر و كارآمد با ديگران در داخل و خارج سازمان ارتباط برقرار كنند. اكثر مديران بيش از 90 درصد از وقت خود را صرف ارتباطات مي كنند و در فرآيندهاي مديريتي لحاظ كردن مهارت هاي ارتباطي در انتخاب يك مدير، عامل بسيار موثري است.
اينترنت يكي از مهم ترين ابزار پشتيباني كننده «ارتباطات تعاملي» است. ارتباطات تعاملي را مي توان در ارتباط با ديگر عملكردهاي سنتي درك نمود. بنابر مقدار، نوع و هدف يك سازمان، عملكردهاي تعاملي و ارتباطي مي تواند متفاوت باشد. اين عملكردها مي تواند شامل ايجاد ارتباط، تبليغ، اطلاع رساني و ايجاد هويت و اعتبار شود.
عمومي ترين برنامه ها و ابزارهاي استفاده شده براي تسهيل ارتباطات تعاملي، تلفن هاي اينترنتي، راديوهاي اينترنتي، كنفرانس هاي ويديويي، تلويزيون و غيره هستند. طبق گفته تورين، مك لن و وترب (1386)، چندين عامل شاخص نوع تكنولوژي اطلاعات را كه مي توان با استفاده از آنها ارتباطات بين كاربران را سرعت بخشيد تعيين مي كنند:
· تعداد ذينفعان: تعداد افرادي كه اطلاعات را ارسال يا دريافت مي كنند كه تعداد آنها از دو تا هزاران نفر بالغ مي گردد.
· طبيعت منابع و مقاصد: منابع و مقاصد اطلاعات شامل انسان، پايگاه هاي داده، حسگرها و غيره مي باشند.
· جايگاه: فرستندگان و گيرندگان پيام مي توانند در يك اتاق يا اتاق هاي گوناگون در يك محل يا مناطق مختلف باشند.
· زمان: پيام ها مي توانند در زمان خاص فرستاده شده و تقريبا به صورت هم زمان دريافت گردند. در چنين مواردي، ارتباطات را همگام يا همزمان نامند. تلفن، همايش ها و كنفرانس هاي از راه دور و مذاكرات چهره به چهره نمونه هايي از ارتباطات همگام يا همزمان هستند. از طرف ديگر ارتباطات غيرهمزمان مربوط به ارتباطاتي هستند كه دريافت كننده پيام را مدتي بعد از زمان فرستادن آن دريافت مي كند.
· رسانه ها: ارتباطات مي تواند يك رسانه اي يا چند رسانه اي باشد. امروزه تكنولوژي اطلاعات چندين رسانه را دربرمي گيرد. اين رسانه ها عبارتند از: متون، صدا، گرافيك، تصاوير و نقاشي متحرك. تركيب و استفاده چندين نوع رسانه جهت ارتباطات، اثربخشي يك پيام را افزايش داده، آموزش را تسريع نموده و حل مساله را آسان مي نمايد. كار با چندرسانه يكي از ويژگي هاي ارتباطات امروزين است.
ج) همكاري: اينترنت، همكاري هاي گروهي و فعاليت هاي دسته جمعي بين افراد و سازمان ها را فراهم مي سازد تا به اهداف مشترك برسند.
«تشريك مساعي مي تواند به صورت الكترونيكي و به وسيله چندين تكنولوژي پشتيباني شود» (اسميت و راسيت، 1998). در جهان امروز كار گروهي در تجارت الكترونيك و شركت هاي مجازي و چندمليتي از اهميت ويژه اي برخوردار است.
اينترنت، اينترانت ها و اكسترانت ها داراي پتانسيل هاي عظيم براي مشاركت، همكاري، تشريك مساعي، تعاملات و تراكنش هاي بلادرنگ و هم زمان هستند.
به طور كلي اينترنت داراي مزايا و كاربردهاي زير است:
· دسترسي كاربران به اخبار و اطلاعات مورد نياز
· كمك به كاربران در يافتن اطلاعات ضروري همچون خدمات اضطراري، سازمان هاي هميار و اطلاعات مربوط به حوادث غيرمترقبه و بلاياي ناگهاني
· كمك به خانواده ها و افراد بازمانده پس از حوادث و اطلاع رساني
· دسترسي كاربران به منابع آموزشي و پژوهشي
· تجارت الكترونيكي
· دولت الكترونيكي و ارايه خدمات به شهروندان
· پشتيباني از تصميمات سازماني
· مبادلات الكترونيكي
· مديريت دانش، داده كاوي و وب كاوي
· پشتيباني از پاسخ هاي سازماني در برابر فشارهاي تجاري عمده.
اينترنت اشيا
عبارت اينترنت اشيا يا اينترنت چيزها (Internet of Things/IoT) اولين بار در سال ۱۹۹۹ توسط كوين اشتون ابداع شد كه منظورش جهاني بود كه در آن هر چيزي، از جمله اشيا، براي خود هويت ديجيتال داشته باشند و به رايانه هاي مركزي كه به آنها متصلند، اجازه دهند كه آنها را سازماندهي و مديريت كنند. شايد اين ايده در زمان خود كمي عجيب به نظر مي رسد، اما همانطور كه مي دانيد در حال حاضر همه مردم دنيا بوسيله دستگاه هاي متصل به اينترنت به هم متصل و با هم در ارتباطند و روز به روز اين دستگاه هاي متصل در حال افزايش شده و بسياري از آنها در كنترل هيچ شخصي نيست و به همين سبب فضايي در حال شكل گرفتن است كه در ان تمام اشيا/ دستگاه ها به اينترنت متصلند كه مي توان به آن اينترنت اشيا گفت. اين حالت را كوين كلي در كتاب قوانين نوين اقتصادي در عصر شبكه‌هاي خود در سال 1998 با اشاره به نودهاي كوچك هوشمند (مانند حسگرها) كه به شبكه جهاني اينترنت وصل هستند، توصيف كرد. البته مفهوم امروزي اينترنت اشيا كه امروزه مورد استفاده قرار مي گيرد شامل اتصال هر موجودي اعم از انسان، حيوان يا اشياء به اينترنت مي شود كه به نوعي قابليت ارسال داده ها از طريق شبكه اي ارتباطي را داشته باشند – البته بوسيله دستگاهي كه قابليت دريافت اطلاعات از آن موجود و ارسال آن به يك دستگاه مركزي(پردازنده يا مركز داده) را داشته باشد.
اينترنت اشيا در حوزه هاي متعدد و گسترده اي كاربرد دارد اما يكي از ساده‌ترين و قابل درك‌ترين نمونه هايي كه مي توان مثال زد، دستگاه هاي تهويه مطبوع واقع در يك فضا مانند منزل شما مي شود. نمونه اي از اين دستگاه كه ساخته شده است ترموستات نست(Thermostat Nest) است. اين دستگاه نوعي ترموستات كامل هوشمند است كه مي‌تواند زمان خواب و كليه عادات شما را ياد بگيرد و زماني كه شما خواب هستيد دما را با توجه به دمايي كه شما دوست داريد تنظيم كند، در اين حالت شما ديگر لازم نيست نگران گرم يا سرد شدن محيط زندگي تان در طول شب باشيد. نمونه ديگر شركت اسمارت تينگز است كه توسط سامسونگ خريداري شده است. اين شركت حسگرهاي مختلفي را براي ايجاد خانه هوشمند در اختيار شما قرار مي‌دهد. با استفاده از اين حسگرها مي‌توانيد متوجه شويد چه شخصي وارد منزل شده يا از آن خارج مي شود. همچنين اين حسگرها حتي قابليت اين را دارند كه در صورت چكه‌كردن آب نيز گزارشي مربوط به نشتي سيستم آب به شما بدهند.
با گسترش و ارتقاي ابزارهاي موجود در اين اكوسيستم، به عنوان مثال دستبند هوشمند مخصوص فعاليت‌هاي بدني شما مي‌تواند به محض خوابيدن شما، تلويزيون و چراغ‌ها را خاموش كند و يا حتي پيش از سوارشدن بر خودرو در زماني مشخص، بهترين مسير براي رسيدن شما به مقصد توسط خودرو انتخاب و در صورت ديررسيدن به محل قرار، پيامكي به شخص مقابل ارسال شود.
از لحاظ فني نيز بسياري از اپراتورهاي بزرگ دنيا در حال تست يا راه اندازي آزمايشي فناوري نسل پنجم(5G) هستند كه بستر ارتباطي براي ارتباط اشيا در دنياي اينترنت اشياست كه پيش بيني مي شود كه اين فناوري ارتباطي و بسياري از كاربردهاي اينترنت اشيا تا سال 2020 ميلادي محقق شوند.
استارت
نيل بلومنتال، موسس و مديرعامل كمپاني واربي پاركر (Warby Parker) استارت آپ را اين چنين تعريف مي‌كند: استارت آپ يك كمپاني نوپا است كه راه‌حلي نوين را براي يك مساله ارائه مي‌كند؛ در حالي كه تضميني براي موفقيت كمپاني از طريق راه حل ارائه شده وجود ندارد.
آدورا چئونگ، موسس و مديرعامل كمپاني هوم‌جوي (Homejoy) كه يكي از استارت‌آپ‌هاي مطرح ايالات متحده در سال ۲۰۱۳ بوده، در تعريف استارت آپ اين مفهوم را با عنوان پنجره ذهن رو به آينده خوانده است.
براساس تعريف مرين- وبستر استارت آپ به اين معني است: عمل يا مجموعه‌اي از كارها به منظور يك حركت جديد و يك شركت يا كسب و كار نوپا.
فرهنگ واژگان انگليسي آمريكن هريتيج نيز استارت آپ را تعريف كرده است: يك كسب و كار يا تعهدي كه به تازگي آغاز به فعاليت كرده است.
ويكي پديا نيز استارت آپ را يك تجارت نوپا در قالب يك كمپاني، شراكت يا سازمان موقت تعريف مي‌كند كه در پي ايجاد و راه‌اندازي يك مدل تجاري جديد در زمينه خاصي است. ويكي پديا نيز نوآوري را به عنوان شاخصه اصلي استارت آپ عنوان كرده و به اين نكته اشاره كرده كه در باور عمومي، استارت‌آپ‌ها معمولا ماهيتي مرتبط با فناوري دارند؛ اما اين موضوع هميشه صحت ندارد.
اين دايره‌المعارف اينترنتي درونمايه استارت آپ را در جاه طلبي، نوآوري و تلاش براي رشد در سطح جهاني تعريف كرده است.
با يك گشت و گذار ساده در اينترنت مي‌توان نمونه‌هاي موفق استارت آپ‌هاي ايراني را نيز مشاهده كرد. توسعه يك ايده و راه‌اندازي يك استارت آپ پيش از داشتن ايده و ابزار، نيازمند خودباوري است.