مقدمه
شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- در عصر حاضر اقتصاد جهاني از حوزه انرژي به حوزه فناوري اطلاعات تغيير مسير داده است و در اين تغيير انتظار براي ظهور طبقه جديد قدرت، كه سردمدار آن شبكه هاي اجتماعي مي باشد به واقعيت نزديك مي شود. و اين روند با گذشت حتي يك روز شاهد رشد و پيشرفت مي باشد. و گواه آن آمار خيره كننده، هر روز بيش از 320 ميليون توئيت مي باشد، براي بررسي اين موضوع ابتدا بايستي تاريخچه اي از اينترنت و روابط عمومي را بدانيم.

 پيدايش اينترنت و روابط عمومي
پيدايش اينترنت به دهه 1960 ميلـادي باز مي گردد؛ زماني كه روس ها به صورت كاملا موفق، توانستند موشك خود موسوم به اسپونيك را آزمايش كنند. در مقابل آمريكايي ها براي مقابله با اين طرح به دنبال راهكاري بودند كه نتيجه آن موسسه پروژه‌هاي تحقيقي پيشرفته “ARPA” بود كه هدف از تاسيس آن پيدا كردن روشي بود كه بتوان از طريق خطوط تلفني، كامپيوترها را به هم مرتبط نمود. در اصل شبكه‌اي بسازند كه در آن داده‌ها به صورت اتوماتيك بين مبدا و مقصد حتي در صورت از بين رفتن بخشي از مسيرها جابه‌جا و منتقل شوند.

پيدايش روابط عمومي نيز به تاريخ پيدايش بشر و ارتباطات بين افراد بر مي گردد اما اولين زمان و مكان رسمي پيدايش واحد و يا سازمان روابط عمومي به ۱۹۰۰ ميلادي در بوستون امريكا بر مي گردد كه اداره تبليغات بوستون آمريكا به عنوان اولين مركز روابط عمومي در جهان تأسيس گرديد .

در ايران نيز، در بحث روابط عمومي حدود سال 1332 شمسي وزارت نفت اولين واحد روابط عمومي در ايران را پايه گذاري نمود و اينترنت نيز از حدود سال 1371 با ورود در برخي سازمان ها و دانشگاه ها در ايران پايه گذاري گرديد. با وجود اينكه پيدايش روابط عمومي در ايران بيش از 60 سال مي گذرد اما اينترنت جوان عمري در حدود 25 سال در ايران دارد. و متاسفانه بايستي اعتراف كرد اينترنت جوان بسيار بهتر، سريعتر و هوشمندانه تر از روابط عمومي پير و كهنه كار عمل مي كند. و به نظر بايستي روابط عمومي ها كه قدمتي قديمي تر از اينترنت دارند، براي پيشرفت و شكوفايي خود از اينترنت و مخصوصا شبكه هاي اجتماعي استفاده درست و بهينه اي نمايد.
مقدمه پيدايش شبكه هاي اجتماعي

در سال ۱۹۹۷ نخستين سايت شبكه اجتماعي اينترنتي به آدرس SixDegrees.com راه‌اندازي شد. البته اين سايت در آن زمان موفق نشد و بعد از سه سال متوقف شد.

بعد از آن، انفجار تجارت در وب سايت‌هاي اجتماعي در سال ۲۰۰۲ باعث به وجود آمدن شبكه‌هاي اجتماعي فرنداستر، اوركات و لينكداين شد و باعث شكوفايي قارچ گونه وب سايت‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي در اينترنت شد.

در سال ۲۰۰۴، سايت هاي شبكه اجتماعي فرنداستر با ۷ ميليون كاربر و ماي اسپيس با ۲ ميليون كاربر صاحب بيشترين كاربران در اين حوزه بودند. در همين سال سايت شبكه اجتماعي فيس بوك توسط مارك زوكربرگ در خوابگاه دانشگاه هارواد راه اندازي شد.

و اين روند هر روز سريعتر و با خلاقيت هاي بيشتر و امكانات پيشرفته تر تا به امروز در حال ارائه هستند.

بر همين اساس فيس بوك تا سال 2015 بيش از 2 ميليارد كاربر داشته، تنسنت كيوكيو تا سال 2014 بيش از 1 ميليارد كاربر داشته، واتس آپ تا سال 2015 حدود 700 ميليون كاربر و گوگل پلاس تا سال 2013 بيش از 1 ميليارد كاربر داشته است و كاربران اينترنت در جهان به 3.4 ميليارد نفر رسيده است.

از نكات قابل توجه همخواني و همسويي شبكه هاي اجتماعي با تلفن هاي همراه مي باشد كه باعث راحتي، دسترسي آسان و ... شده است و در سال جاري ميلادي در حدود 3 ميليارد تلفن همراه به فروش رفته، با توجه با اعداد فوق و راحتي و دسترسي آسان تلفن همراه اهميت استفاده از شبكه هاي اجتماعي در روابط عمومي چندين برابر مي گردد.

چگونه از شبكه هاي اجتماعي براي روابط عمومي استفاده بهينه نمائيم؟
براي اين امر ابتدا بايستي به اهم فعاليت هاي روابط عمومي گريزي زده و اهميت شبكه هاي اجتماعي را در آن بررسي نمائيم.
وظيفه تبليغي: يكي از پايه ها و اركان مهم در واحد روابط عمومي تبليغات است كه اين كار به شكل هاي گوناگون مانند چاپ انواع بروشور، بيلبورد، تبليغات رسانه اي و تبليغات سايبري خلاصه مي گردد. نا گفته پيداست كه هزينه هاي قديمي تبليغات مانند چاپ و يا تبليغات محيطي بسيار گران و حجم مخاطب نسبت به هزينه بسيار پائين است، همين جا اولين اهميت شبكه هاي اجتماعي مشخص مي گردد، هزينه پائين، دسترسي بالا و آسان شبكه هاي اجتماعي، كه قابل قياس با موارد قديمي نيست. و دسترسي آسان مخاطب به مطالب دلخواه خود از اهميت استفاده از شبكه هاي اجتماعي در روابط عمومي مي باشد.

وظيفه ارتباطاتي: از ديگر وظايف روابط عمومي ها ارتباط با افراد مختلف منجمله اصحاب رسانه، مشتريان، مخاطبان خاص و غيره هستند. در روش هاي قديمي با ارسال فكس، پيامك و يا نامه اين ارتباط انجام مي گرفت و با گسترش اينترنت جاي خود را به ايميل داد، اما با وجود شبكه هاي اجتماعي تحت موبايل اين ارتباطات تسهيل و تسريع شده و جايگاهاي قبلي را از بين برده است در اين مورد نيز مي توان ديد كه اين شبكه ها به چه حدي در روابط عمومي حائز اهميت هستند. و باعث افزايش سرعت كار در موارد ارتباطي هستند. و ارسال اخبار و مطالب به رسانه ها و يا مخاطبين خود شده اند و اكثر شركت هاي بزرگ داراي كانال مخصوص به خود هستند.

وظيفه افكار سنجي: يكي از مهم ترين وظايف روابط عمومي ها انجام افكار سنجي مي باشد. از آنجايي كه نياز به افكار سنجي در پيشرفت كار، آناليز فعاليت هاي صورت گرفته و پيدا كردن مشكلات كار بسيار حائز اهميت است يكي از بهترين مكان ها شبكه هاي اجتماعي است، زيرا در اين شبكه ها افراد چون به راحتي قابل شناسايي نمي باشند بنابراين واقعي تر به بيان مسائل مي پردازند، از سويي ارتباط با انها كم هزينه تر و راحت تر از روش هاي قديمي مثل مصاحبه و يا فرم پر كردن است. از سوي با توجه به كامنت ها و اظهار نظر هاي كه در شبكه هاي اجتماعي مي گردد، رصد و سنجش افكار عمومي از اين طريق بسيار راحت تر و دقيق تر است.

وظيفه انتشارات: امروزه بسياري از شركت هاي بزرگ براي راهنماي مخاطبان و يا آموزش و ساير موارد ديگر نياز به چاپ انواع بروشور، كاتالوگ و غيره دارند كه اين كار هزينه زياد و در مقابل تعداد كمي را شامل مي شود. از سوي با استفاده از شبكه هاي اجتماعي مي توان هزينه هاي انتشارات را كاهش و در مقابل به تعداد افراد بيشتري اطلاع رساني نمود اين امر نتها باعث كاهش هزينه هاي شركت مي گردد بلكه باعث افزايش كارايي و بازخورد بيشتر مي گردد. از نكات قابل توجه در اين زمينه نيز مي توان به انتشار ديجيتالي روزنامه هاي بزرگ جهان اشاره كرد كه در فضاي اينترنت و شبكه هاي مجازي انتشار يافته و ديگر نسخه چاپي از آن وجود ندارد.

وظيفه پژوهش: از جمله اهداف مهم سازمان ها پژوهش پيرامون محصولات و يا خدمات ارائه شده خود و بررسي و پژوهش پيرامون آن مي باشد، تا روند شناسايي مشكلات سريعتر و بهبود خدمات و يا توسعه محصولات سريعتر انجام گيرد. اما هميشه براي پژوهش نياز به مطالعه و تحقيق از ميان افراد يك جامعه هدف مشخص است كه پيدا كردن فيزيكي آن كاري سخت و زمان بر است اما با وجود شبكه هاي اجتماعي كه پيرامون موضوعي خاص تشكيل گرديده دسترسي به اين جامعه هدف آسان و انجام تحقيق و مطالعه از آن نيز راحت تر است.

وظيفه آموزش: اهميت و ارزش شبكه هاي آموزش در بحث آموزش بقدري شفاف و واضح است كه شايد پرداختن به آن نيازي نباشد، اما شما در نظر آورريد هزينه ها و زمان و شرايط حضور در كلاسهاي واقعي را نسبت به كلاس هاي مجازي كه تا به چه حد در حال تغيير و دگرگوني است

علاوه بر موارد فوق ساير موارد مانند ديپلماسي شبكه هاي اجتماعي، شبكه هاي اجتماعي و اقتصاد مقاومتي، شبكه هاي اجتماعي و جنگ رواني كه از اهميت فوق العاده اي برخوردار است و شبكه هاي اجتماعي و حفظ محيط زيست اشاره كرد كه جاي هر يك از آنها در مقاله اي جدا نيز، كم مي باشد.

چشم انداز آينده
در پايان پيشنهاد مي گردد با توجه به اهميت و ارزش شبكه هاي اجتماعي براي سازمان ها، نهادها و شركت هاي بزرگ كه در واحد روابط عمومي فردي براي ارتباط با رسانه در نظر گرفته مي شود، و مسئوليت ارتباط با رسانه ها به عهده اين فرد مي باشد، تغيير پيدا كرده و به جاي ارتباط با رسانه ها به ارتباط با شبكه هاي اجتماعي و رسانه ها تغيير اسم داده و حتي در حالت مطلوب و ايده آل واحد شبكه هاي اجتماعي در اين سازمان ها فعال گردد.
 

منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)