شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)، بازي‌هاي المپيك تابستاني 2016 در ريودوژانيرو در ميان نگراني‌هاي محيط‌زيستي و سلامتي از ويروس زيكا تا آب‌هاي آلوده در حال برگزاري است. برزيل، كه ميزبان جام جهاني 2014 نيز بود؛ از ركود عميق و بحران سياسي رنج مي‌برد. براي ايده‌هايي در مورد چگونگي بهبود برگزاري المپيك در آينده، با كريس دمپسي يكي از اعضاي گروهي كه با پيشنهاد بوستون براي ميزباني بازي‌هاي تابستاني 2024 مخالفت كرد، به گفت‌وگو نشستيم. مشاور سابق Bain & Company استدلال مي‌كند كه سرريز هزينه‌هاي عملياتي، نياز بازي‌هاي المپيك براي تغيير مدل كسب‌وكارش را برجسته‌تر مي‌سازد.
در اواخر دهه 1800 ميلادي پير دي كوبرتن شيفته كاوش‌هاي باستاني در المپيا در كشور يونان شد. در اين هنگام بود كه ايده احياي روح رقابت‌هاي باستاني به ذهن او خطور كرد و آنها را وارد دنياي مدرن كرد. اولين مسابقات المپيك مدرن در سال 1896 در كشور يونان برگزار شد. اما مدل كسب‌وكار كوبرتن چه بود؟
مدل كسب‌وكار او در واقع بر مبناي نمايشگاه جهاني1 به‌عنوان ابتكار ديگر قرن 19ام بود. ايده او تجربه اين رخدادها براي طيف وسيعي از افراد بود؛ در واقع بايد آنها را از شهرها و قاره‌هاي مختلف گرد هم جمع مي‌كرديد و اگر شما بخواهيد سال‌هاي متمادي آنها را در يك مكان جمع كنيد، اين امر به‌طور بالقوه براي اكثر افراد نياز به مسافرت‌هاي طولاني خواهد داشت. بنابراين به گفته پير دي كوبرتن، المپيك بايد درست مانند نمايشگاه جهاني جابه‌جا شود.
او حركتي را شروع كرد و به ايجاد آنچه اكنون يك رخداد بسيار بزرگ چند ميليارد دلاري و يك برند شگفت‌انگيز بين‌المللي است، كمك شاياني كرد. مدل كسب‌وكار او در اين موفقيت تا چه حد سهيم بود؟
شما بايد به پير دي كوبرتن اعتبار لازم براي جسارت در بيان ديدگاهش و براي آنچه او توانسته بود به‌دست آورد را بدهيد، اما حتي در اولين مسابقات المپيك شما همان نوع از سرريز هزينه‌ها و مخارج را مي‌ديديد كه امروزه شاهد آن هستيد. المپيك آتن در سال 1986 هزينه‌هاي گزاف بسياري داشت. پادشاه يونان از پير دي كوبرتن خواست تا هر چهار سال اين مسابقات را برگزار كند. آنها پيش‌تر زيرساخت‌ها را آماده كرده بودند، اما كوبرتن متعهد شد تا مدل چرخشي را اجرا كند. سرانجام بازي‌ها تبديل به چيزي شدند كه شهرها آنها را براي رقابت آغاز كردند. آنها واقعا به دنبال فرصتي بودند تا به باقي جهان نشان دهند كه آنها نيز مي‌توانند چنين رخداد بين‌المللي و در مقياس وسيع را ميزباني كنند.
مدل كسب‌وكار در مقياس بزرگ يك مدل فرانشيز2 است. كميته بين‌المللي المپيك يك سازمان نسبتا كوچك است. كاري كه اين كميته به‌طور موثر انجام مي‌دهد فروش حقوق به بخش‌هاي مختلف است: منظور حقوق براي ميزباني، پخش خبر و براي حمايت از بازي‌ها است. براي اينكه اين مدل موفقيت‌آميز باشد نياز به داشتن تقاضا در هر كدام از اين بخش‌ها دارد. در جنبه حمايتي و اسپانسري و در جنبه تلويزيوني تقاضاي شديد و مداومي وجود دارد. شما با سوالاتي از طرف شهر ميزبان مواجه مي‌شويد در مورد اينكه آيا اين المپيك ارزش آن را دارد كه در شهرشان برگزار شود يا خير.
در سال 2014 شما يكي از طرفداران «نه به المپيك بوستون» براي مبارزه با پيشنهاد بوستون براي ميزباني بازي‌هاي تابستاني 2024، بوديد. در خلال يك سال، چون حمايت عمومي رو به فرسايش رفت، حمايت‌كنندگان از موضع خود عقب‌نشيني كردند. كميته المپيك ايالات متحده، به‌جاي آن لس‌آنجلس را به‌عنوان نماينده ميزبان معرفي كرد. قوي‌ترين استدلال شما در رد پيشنهاد بوستون چه بود؟
مهم‌ترين استدلال ما، نياز كميته بين‌المللي المپيك به ضمانت ماليات‌دهندگان بود. كميته بين‌المللي المپيك نياز به يك قرارداد امضا شده دارد كه شهر ميزبان و موديان مالياتي آن را براي سرريز هزينه‌ها مسوول مي‌داند. به نظر من بوستوني‌ها متوجه شدند كه اين هزينه‌ها و ريسك‌ها دور از مزايايي است كه به‌دست خواهد آمد. همان‌طور كه شهردار اين شهر گفت كه نمي‌گذارد ماليات‌هاي مردم صرف حل مشكلات داخلي كميته بين‌المللي المپيك شود.
شما معتقديد كه مدل كسب‌وكار المپيك قديمي است. منظورتان چيست؟
زماني كه كوبرتن اين بازي‌ها را در سال 1986 شروع كرد، نمي‌توانست جهاني را با تلويزيون، اينترنت و مسافرت هوايي بين‌قاره‌اي تصور كند. همه اين چيزها جهان ما را كوچك‌تر كرده‌اند و آن را براي تجربه المپيك به‌طور شخصي يا در اتاق نشيمن منزل‌تان بسيار آسان‌تر ساخته‌اند. در جهان امروز ما هرگز المپيك را به شيوه‌اي كه كوبرتن در سال 1896 انجام داد شروع نمي‌كنيم. ما در حالي به مدل قرن نوزدهم وفاداريم كه جهان از اين مدل عبور كرده است. متاسفانه افرادي كه هزينه‌هاي اين تصميم را متحمل مي‌شوند كميته بين‌المللي المپيك نيست؛ بلكه ساكنان شهر ميزبان هستند. اين دليلي است كه ما شاهد مسائل بسياري در المپيك ريو هستيم. مردم آنجا مي‌دانند كه اين مثالي از منابع عظيمي است كه به سمت مسائل نادرست سوق داده مي‌شود.
اگر كميته بين‌المللي المپيك شما را براي خلق مدل جديد كسب‌وكار استخدام كند، چه چيزي براي گفتن به آنها داريد؟
كميته بين‌المللي المپيك بايد يك مكان دائمي يا شايد شمار كوچكي از مكان‌هاي نيمه‌دائم براي ميزباني مسابقات تابستاني و زمستاني بيابد. انجام چنين كاري هنوز به كميته بين‌المللي المپيك اجازه مي‌دهد تا با هزينه‌هاي به مراتب كمتر براي ميزبانان به همان اندازه‌اي كه امروزه درآمد دارد، كسب درآمد كند. در حقيقت، اين تغيير مي‌تواند برند المپيك را تقويت كرده و به چشم‌پوشي از اخبار منفي كه در ريودو ژانيرو و پكن و سوچي شنيده‌ايم، كمك كند.
كميته بين‌المللي المپيك با ورود خودش به دنياي كسب‌وكار و قبول مسووليت براي برگزاري بازي‌ها، خودش را از يك كسب‌وكار فرانچايزينگ تغيير شكل خواهد داد. اين امر قطعا جهش بزرگي براي اين كميته خواهد بود؛ جهشي كه در نهايت منجر به نتايج بسيار بهتر نه فقط براي اين كميته بلكه براي تمام ذي‌نفعان خواهد شد.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد – شماره 3838