شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- مقامات ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز از ممنوع شدن فروش آيفون و جمع آوري گوشي‌هاي هوشمند اپل از بازار ايران در پي اجراي طرح رجيستري موبايل در كشور خبر داده بودند، بازتاب و تبعات اين موضوع تنها محدود به سطح رسانه‌هاي داخلي و شبكه اجتماعي نشد. اكنون رسانه‌هاي خارجي نيز اين موضوع را مورد توجه قرار داده و با ديد انتقادي به آن نگاه كرده‌اند.

به گزارش «تابناك»، موضوع ممنوعيت فروش آيفون در ايران پس از اجرايي شدن طرح رجيستري موبايل در كشور از سوي ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز به عنوان متولي اصلي طرح، طي چند روز گذشته منجر به بحث و جدل‌هاي فراواني شده است.

بر اين اساس كه عباس نخعي، مدير كل دفتر مبارزه با قاچاق كالاي هدف ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز گفته بود، اگر تا روز اجراي طرح رجيستري، اپل اقدام به ثبت نمايندگي رسمي در كشور نكند، قطعاً همه گوشي‌هاي تلفن همراه اين برند جمع‌آوري خواهند شد و به هيچ عنوان قابليت رجيستر شدن را نخواهند داشت.

نخعي تأكيد كرده بود كه ابلاغ جمع‌آوري گوشي‌هاي تلفن همراه اين برند از بازار داده شده است. امروز نيز سخنگوي ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز اعلام كرد، با اجرا شدن طرح رجيستري موبايل از ابتداي مرداد، تمام گوشي‌هاي آيفوني كه به تازگي قرار است وارد بازار مصرف شود، به دليل نداشتن نمايندگي رسمي در كشور قابل استفاده نخواهد بود.
استفاده از آيفون هم اكنون نيز غير قانوني است!

قاسم خورشيدي اعلام كرد، ۲۸ ارديبهشت امسال دو ماه به وزارت ارتباطات زمان داده شد كه اين طرح نهايي و اجرا شود و سپس قرار شد، پايلوت طرح رجيستري از ابتداي مرداد ماه آغاز و عمليات اصلي آن تا يكي دو ماه بعد انجام شود.

خورشيدي گفت: بر اساس قانون امور صنفي و حمايت از مصرف كنندگان، هر كالاي وارداتي كه در كشور توزيع مي‌شود، بايد شبكه و زنجيره خدمات پس از فروش داشته باشد كه تلفن آيفون مربوط به شركت اپل نمايندگي رسمي در كشور ندارد و سرويس دهي به اين برند حتي اكنون نيز مغاير با قانون است.

وي نيز تأكيد كرده است: با آغاز به كار عمليات رجيستري موبايل، به گوشي‌هاي تلفن همراه آيفوني كه جديد وارد مدار مصرف مي‌شود، سرويس دهي نخواهد شد، مگر اينكه نمايندگي اين برند در ايران تأسيس شود، البته ما منع قانوني براي ارايه نمايندگي به اين برند را نداريم، مگر اينكه سياست‌هاي وزارت صنعت در اين زمينه چيز ديگري باشد.

بازتاب تصميم مسئولان ايراني در رسانه‌هاي خارجي
اين موضوع و تصميمات مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق كالا در نوع خود جالب توجه بوده و تعجب بسياري از كاربران و مشتريان گوشي‌هاي هوشمند را برانگيخته است؛ اما بازتاب اين كار تنها محدود به افكار عمومي داخل نيز نمي‌شود.

روزنامه Japan Times براي اولين بار اين موضوع را در سطح رسانه‌هاي خارجي مطرح كرد كه دولت در ايران در پي اجراي طرح رجيستري تصميم به ممنوعيت فروش گوشي‌هاي آيفون گرفته است. در حالي كه اين نشريه به موضوع طرح رجيستري اشاره كرده، به شكلي جالب توجه تناقض اساسي موجود در اين تصميم مسئولان ايراني را ذكر كرده و گفته است: با اين همه، اين ممنوعيت خدمات رساني و فروش عطف به ما سبق نشده و مشمول گوشي‌هاي آيفون كه پيش از اين در ايران فروخته شده، «چه به شكل قانوني يا قاچاق» نمي‌شود.

از سوي ديگر رسانه‌هاي خارجي فعال در حوزه فناوري و ارتباطات نيز به پوشش اين موضوع پرداخته‌اند و جلو‌تر از همه وب سايت Apple Insider توجه ويژه‌اي به اين موضوع كرده است.

اين نشريه نيز با مطرح كردن موضوع رجيستري در ايران، به شكلي جالب توجه به خلا‌هاي موجود در تصميم به ممنوعيت فروش آيفون در ايران اشاره كرده است و نوشته: دولت ايران مشخص نكرده كه چگونه قرار است دستگاه‌هاي ثبت نشده را شناسايي كند؛ اما به نظر اين كار از طريق يك سيستم ارجاع دهي به ID دستگاه‌ها به همراه پايگاه داده مبارزه با قاچاق و شبكه تلفن همراه صورت خواهد گرفت.

وب سايت Apple Insider تشريح مي‌كند: در حالي كه اپل تا كنون هيچ حضور رسمي در بازار ايران نداشته، محصولات اين شركت در بازار ايران و از طريق خرده فروش‌هاي غير قانوني محبوبيت بسياري دارد. اپل نيز مانند ساير شركت‌هاي آمريكايي بر اساس قانون تحريم‌ها از مراوده اقتصادي با ايران منع شده بود و اين در حالي است كه گزارش‌ها نشان مي‌دهد از سال ۲۰۱۲ به شكلي فزاينده بازار زيرزميني محصولات اپل در ايران رايج بوده است.

اين نشريه اشاره كرده كه در سال ۲۰۱۴ اپل اقدامات را براي ايجاد يك شبكه خرده فروشي رسمي در ايران براي فروش محصولات خود صورت داد؛ اما هنوز نمايندگي رسمي اين شركت در ايران وجود ندارد.

تبعات منفي تصميم مسئولان بر بازار موبايل ايران
كاملا مشخص است كه بازتاب بين المللي ممنوعيت فروش آيفون در ايران تا چه حد مي‌تواند براي بازار كشور تبعات منفي داشته باشد. انتشار اين گونه اخبار در سطح بين المللي قطعا ريسك فعاليت شركت‌هاي مختلف در بازار فناوري و كالاي ديجيتال كشور را افزايش مي‌دهد، زيرا در جايي كه اين شركت‌ها دقيقا نمي‌دانند، در آينده دور يا نزديك قرار است با چه قوانين و تصميمات جديدي مواجه شوند، هرگز ريسك سرمايه گذاري جدي در بازار ايران را قبول نخواهند كرد.

اين امر در كنار اين مسأله مهم مطرح است كه خروج شركت‌هاي بزرگي مانند اپل از بازار ايران — در حالي كه مشكلات بر سر ايجاد نمايندگي اين شركت و ساير شركت‌هاي آمريكايي مانند مايكروسافت بسيار اساسي است — منجر به آن خواهد شد كه جاي اين محصولات با رقباي اصلي كره‌اي و چيني آن‌ها پر شود.

اين امر به معني اعطاي يك رانت نا‌خواسته به اين كشور‌ها و از بين بردن فضاي رقابت در بازار موبايل و كالاي ديجيتال كشور است. با اين همه آنچه مشخص است، اينكه تصميم مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق كالا براي اجرايي كردن اين طرح قطعي شده و بدون توجه به تبعات طرح، قرار است به زودي استفاده از هرگونه گوشي هوشمند آيفون — كه البته به گفته مقامات اين نهاد تا كنون هم غير قانوني بوده است — به كلي متوقف شود.