شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)، تبليغات بستري مناسب و مؤثر براي ترويج يك نوع سبك زندگي خاص به شمار مي‌رود، زيرا اين ابزار بصري به راحتي مي‌تواند سبكي از رفتار، تفكر، روابط انساني، تغذيه و پوشش را در سطح جامعه رواج دهد. امروزه براي بسياري از مخاطبان صدا و سيما اين امر غير‌قابل انكار است كه اغلب تبليغات صدا و سيما در راستاي تبليغ يك وسيله يا ماده خوراكي حياتي نيست و اغلب آگهي‌هاي راديويي و تلويزيوني جنبه تجملاتي دارد كه متأسفانه گاهي رنگ و بوي تبليغات با فرهنگ غربي را هم به خود مي‌گيرد. مجموعه ضوابط توليد آگهي‌هاي راديويي و تلويزيوني در باب تجمل‌گرايي و مصرف بيش از نياز و اسراف عبارت‌اند از:
اصل 23- آگهي نبايد مروج تجمل گرايي باشد.
اصل 24- آگهي نبايد به‌گونه‌اي طراحي و ساخته شود كه در آن مردم به مصرف بيش از نياز و اسراف در استفاده از امكانات تشويق شوند.
اصل 25- تعيين جايزه براي تشويق مخاطبان آگهي به خريد و مصرف بي‌رويه مجاز نيست.
«زندگي تجملاتي نبايد به‌هيچ‌وجه ترويج شود، بلكه بايد تخريب شود و نقطه منفي به‌حساب بيايد. چرا بيخود تجمل‌گرايي رواج پيدا كند؟ اگر يك نفر دلش مي‌خواهد متجمل باشد، ما چرا بايد آن را ترويج كنيم؟توجه كنيد كه ما به فقير بايد عزت‌نفس و حس مناعت بدهيم و به غني بايد كمك به فقير را بياموزيم.به‌هرحال در كل زندگي جامعه، بايد از زندگي اشرافي و تجملاتي الگوسازي نكنيم.» بيانات مقام معظم رهبري در ديدار مسئولان سازمان صدا و سيما (83/9/11)
در يك آگهي كه يك روغن خوراكي تبليغ مي‌شود، براي يك خانواده چهار نفره چهار، پنج مدل غذاي پرهزينه روي ميز غذا چيده مي‌شود و اين يعني «تبليغ تجمل‌گرايي».براي تبليغ يك ماده خوراكي به مخاطب اين مهم تذكر داده مي‌شود كه «يكي نخر چند تا بخر»، تبليغ مصرف‌زدگي. متأسفانه از اين نوع پيام‌هاي بازرگاني در ميان تبليغات صدا و سيما كم نيست.
گاهي در يك آگهي تبليغاتي باور ديني مخاطب زير سوال مي‌رود
در يكي از برنامه‌هاي مذهبي يكي از كارشناسان برنامه در اعتراض به يك پيام تبليغاتي كه «هيچكس تنها نيست» به اين امر اشاره كرد كه در اين پيام اين باوري كه خدا حاضر و ناظر است در ذهن مخاطب زير سوال مي‌رود. متأسفانه در اين باره نيز در مورد آگهي‌هاي راديويي و تلويزيوني دقت لازم صورت نمي‌گيرد.
بخش عمده‌اي از يك تبليغ متأثر از مبلغ آن است
البته در اين ميان چگونگي تبليغ نيز بسيار مهم است و بخش عمده‌اي از يك تبليغ متأثر از مبلغ آن است.چندي پيش تعدادي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به حضور زنان در برنامه‌هاي تبليغاتي صدا و سيما اعتراض داشتند، البته اين ايراد هرگز حضور اجتماعي زن را زير سوال نمي‌برد، بلكه آنچه مورد اهميت است، چگونگي حضور زن در جامعه اسلامي است.
از آنجا كه قوانين جمهوري اسلامي ايران نيز براساس دين اسلام تدوين و تنظيم شده، بدون‌شك اين مهم در آن لحاظ شده است و بنا بر اهميت اين مسئله اصول 56 تا 62 مجموعه ضوابط توليد آگهي‌هاي راديويي و تلويزيوني به چگونگي حضور زن در آگهي‌هاي تبليغاتي پرداخته است:
• اصل 56- زن در نظام مقدس اسلامي از موقعيت ويژه‌اي برخوردار است و قوانين و احكام مقدس اسلام براي زن جايگاه رفيعي را قائل است، بنابراين استفاده از حضور خانم‌ها در آگهي‌هاي راديو - تلويزيوني مستلزم اعمال دقت‌هاي خاصي است و بايد جايگاه زن مسلمان و شئون او مدنظر باشد.
• اصل 57- حضور خانم‌ها و دختر خانم‌ها در آگهي‌هاي راديو - تلويزيوني در صورت اقتضاي موضوع مورد آگهي بدون آرايش و با رعايت كامل حجاب اسلامي امكان‌پذير است.
• اصل 58- حضور خانم‌ها در آگهي‌هايي كه وضعيت كالا و مصارف آن با نقش خانم‌ها بستگي نداشته باشد، مجاز نيست.
• اصل 59- آگهي‌هاي راديو - تلويزيوني نبايد تداعي‌كننده اين امر باشد كه اشتغال و تلاش زن ايراني محدود به امور منزل است و در عرصه‌هاي علمي و فرهنگي حضور ندارد و به‌طور كلي زن مسلمان ايراني نبايد تحقير شود.
• اصل 60- آگهي نبايد تداعي‌كننده ترجيح بين جنس مذكر و مونث باشد.
• اصل 61- در آگهي‌هايي كه در آن خانواده حضور دارند نبايد نقش يكي از اعضا اعم از زن شوهر و فرزندان دختر يا پسر تحقير شود.
• اصل 62- آگهي‌ها نبايد تداعي‌كننده اين فكر باشد كه زن‌ها از مردها ناتوان‌ترند و نقش هر كدام بايد كامل و بي‌نقص مشخص شود.
حال قضاوت با شما كه چقدر در آگهي‌هاي راديويي و تلويزيوني اين اصول رعايت مي‌شود و چقدر جايگاه متعالي زن مسلمان مورد توجه قرار مي‌گيرد؟
منبع: فرصت امروز