شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- در صورتي كه مديران عالي و عناصر كليدي نتوانند وجه تمايز و تفاوت بين استراتژي و طرح ريزي استراتژيك را در سازمان خود بشناسند يا نتوانند با تمركز تلاش، پاسخ هاي سازش آفرين براي اعمال تغييرات بيابند بدون شك با مشكلات بسياري مواجه خواهند شد.

به منظور سنجش هوشمندي استراتژيك بايد به عوامل هفتگانه زير عنايت خاصي مبذول دارند:
1-  آيا مديران عالي ما با هوشياري آگاه هستند كه سازمان چه مي خواهد بشود؟ و ماهيت و طبيعت و مسير حركت براي چند سال آينده معين شده است؟
2-    آيا آن ها استراتژي ويژه سازمان خود را به خوبي مي شناسند؟
3-    آيا ساير عناصر كليدي با يكديگر نگرشي متحد و مشترك در راستاي استراتژي هاي آينده سازي دارند؟
4-  آيا استراتژي هاي شما به اندازه لازم روشن و قابل درك براي مديران عالي و عناصر كليدي هست؟ به طوري كه با سهولت و اشتياق بخواهند آماده پذيرش محتواي برنامه هاي اجرايي باشند؟
5-  آيا استراتژي متخذه از طرف شما در برگيرنده انتخاب اصلح و تحليل هاي سود آور هست؟ همه مديران براي تحقق بخشيدن اهداف سازماني داراي منابع انساني شايسته، مهارت هاي لازم و تجربيات كافي هستند؟
6-  آيا اين استراتژي تدوين شده در برگيرنده و پوشاننده تلاش هاي اثربخش براي طرح ها و برنامه هاي بلند مدت (دور برد) مي باشد؟
7-  اگر پاسخ هاي شما قانع كننده است به طور روشن و واضح اعلام كنيد طرح ها، برنامه ها و پروژه ها و قدرت بودجه اي (مالي) شما چيست؟

ندهد هوشمند روشن راي                                          
به فرومايه كارهاي خطير
بوريا باف اگر چند بافنده است                                    
كس نبودش به كارگاه حرير
(سعدي)

منظور از استراتژي چيست؟
براي روشن شدن آنچه مطرح كرديم از نظرات پرفسور مينزبرگ[2] در كتاب (پيروزي و شكست برنامه هاي استراتژيك[3]) استفاده مي كنيم (كه در سال 1994) نگاشته است) و امروز كتاب مرجع در ابتداي هزاره سوم شمرده مي شود:
1-    استراتژي، يك طرح (برنامه) است
2-    استراتژي، يك الگو و سرمشق است
3-    استراتژي، يك موضع و موقعيت است
4-    استراتژي، يك چشم انداز است.
 
طرح ريزي و برنامه ريزي چيست؟
* برنامه ريزي، آينده نگري است
* برنامه ريزي، كنترل كننده آينده است
* برنامه ريزي، تصميم گيري است.
* برنامه ريزي، در هم آميختن تصميم هاست.
* برنامه ريزي استراتژيك، فرآيند نظم آهنگ براي دست يابي به نتايج مطلوب و همسو با نگرش سيستمي در تصميم گيري مي باشد.
 
در اينجا مينزبرگ براي اينكه كاملاً اين مفاهيم را روشن و قابل درك و اجرا نمايد چهار دليل منطقي براي انجام برنامه ريزي استراتژيك ارائه مي كند:
1-    سازمان ها بايستي براي هم آهنگ سازي فعاليت ها برنامه ريزي كنند
2-    سازمان ها اجبار دارند كه برنامه ريزي نمايند تا با اطمينان خاطر به سوي آينده با حركت سازنده به پيش بروند.
3-    سازمان ها بايد برنامه ريزي استراتژيك داشته باشند تا عقلائي جلوه كنند
4-    سازمان ها براي كنترل عمليات محتاج به برنامه ريزي هستند
در سال 1999 ميلادي استراتژيست ها بيشتر روي سومين و چهارمين دليل منطقي اين دانشمند صحه گذاشته و در يك پژوهش گسترده بيش از 53% از پاسخ دهنده ها اعلام كرده اند كه تنها طرح ريزي استراتژيك كارساز و پاسخگو نيست بلكه بايد ديد در هنگام پياده كردن برنامه هاي استراتژيك چه تدابيري براي رسيدن به هدف در موعد و زمان مقرر و دستيابي به مقاصد معين امكان پذير است.
 
هدف هاي برنامه ريزي استراتژيك چيست؟
1-    افزايش اطمينان در حصول به اهداف سازماني با ايجاد و به كارگيري مكانيسمي منطقي، هدايت شده، عملياتي و قابل اجرا.
2-  تاكيد روي اهدافي كه موجبات رشد و توسعه اقتصادي شده و با روشي اقتصادي و ابزاري، قدرت كنترل عمليات را براي دست يابي به اهداف مطلوب تامين سازد
3-  به عهده گرفتن منطقي تعهداتي كه با انجام يك سري عمليات و فعاليت ها بتواند رسيدن به اهداف رشد و توسعه را تضمين نمايد
4-    پرفسور جي.گالوي[4] تعريف كاملي از هدف برنامه ريزي استراتژيكي ارائه كرده است:
برنامه استراتژيكي، دور انديشي سازمان يافته ايست كه نكات زيرين را در بر مي گيرد:
الف – تعيين هدف ها و ظرفيت هاي دور برد(بلند مدت)
ب - تفكيبك ماموريت ها و وظايف كمي و كيفي كوتاه مدت
پ – تعيين دقيق خط مشي ها و سياست هاي استراتژيكي و تاكتيكي
تدوين برنامه هاي اجرائي در شكل و قالب پروژه هاي چند گانه

[1] - (Strategic IQ)
[2] - (Mintzborg)
[3] - The rise and fall of Strategic Planning
[4] - G. Gallewey
 

منبع مرجع:  شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)