شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- چندي پيش خبري مبني بر تنزل جايگاه روابط عمومي در استانداري هاي كشورمنتشر شد كه در موج هاي فزآينده اخبار و وقايع رخ داده در سطح كشور امكان پرداختن تخصصي به آن مهيا نشد. اگرچه اين خبر شوك بزرگي به فعالان حوزه ارتباطات وارد كرد ، به گونه اي كه احساس شد تمامي تلاش خستگي ناپذير فعالين حوزه روابط عمومي طي 2 دهه به ناگاه از بين رفت.
اين در حالي است كه علي رغم اينكه حتي اگر خلا هاي قانوني موجود نيز برطرف و باز مهندسي ساختار روابط عمومي در دستور كار قرار مي گرفت بدليل فقدان درك صحيح از روابط عمومي، مسير سخت و طولاني براي شكوفايي در اين حرفه پيش رو قرار گرفته است.
خوشبختانه با توجه به فعاليت هاي چشمگير دانشمندان علوم ارتباطات و دانشگاه هاي مختلف كشور و همچنين ايجاد شوراها و انجمن هاي مختلف روابط عمومي ، كمبودي از نظر علمي و نيروهاي متخصص در كشور احساس نمي شود و حتي بسترهاي لازم علمي جهت گذار از روابط عمومي سنتي به روابط عمومي جديد و مبتني بر تكنولوژي اطلاعات نيز فراهم شده است به گونه اي كه مفاهيم جديدي از روابط عمومي، همچون روابط عمومي الكترونيك ، روابط عمومي ديجيتال ، روابط عمومي آنلاين ، روابط عمومي سايبر و .... مطرح شده است.
در چند سال گذشته اهتمام جدي براي تبديل نام روابط عمومي به ارتباطات صورت گرفت به طوري كه در اواخر سال گذشته در بيست و يكمين نشست مديران روابط عمومي شهرداري هاي كلان كشور در كرج كه با حضور نماينده سازمان شهرداري هاي و دهياري هاي كشوربرگزار شد، موضوع بازآفريني ساختار و سازمان اداري روابط عمومي و امور بين الملل در شهرداريها در دستور كار قرار گرفت و ارتقا آن به اداره كل ارتباطات و بين الملل تصويب شده كه از سوي وزارت كشور به شهرداري هاي كلانشهر ها ابلاغ گرديد.
پيچيدگي روابط انساني و اجتماعي و تغيير مدل هاي ارتباطي سبب شده است كه نهاد روابط عمومي ديگر يك كار لوكس و تشريفاتي و در حاشيه استانداري ها نباشد بلكه يك ضرورت اجتناب ناپذير و در متن اصلي يك سازمان قرار گيرد تا بتواند به عنوان چشم، گوش و زبان و با مديريت مطلوب رويدادها، حافظ و تقويت كننده حسن شهرت، حيثيت و اعتبار دولت باشد وبا سنجش مستمر محيط به عنوان نهادي تصميم ساز و مشاوري مطلع در راستاي تحقق اهداف عاليه نظام و دولت در استان ها گام بردارد و با ايفاي نقش سخنگويي و اعلام عملكردها، سياست ها، برنامه ها و انتظارات به عنوان پل ارتباطي بين دولت و ملت در حوزه كاري خود عمل نمايد چرا كه دبيري شوراي روابط عمومي دستگاه هاي اجرايي هر استان نيز تكليفي قانوني بر عهده آنهاست و اين مهم مي تواند جريان زنده و پوياي ارتباطي در يك استان ايجاد كند.
علي رغم مهيا سازي بسترهاي علمي هنوز توفيقي در توسعه روابط عمومي ها در كشور بدست نيامده است و نگاهي گذرا شاهد رويكردهاي سنتي و عدم موفقيت بسياري از روابط عمومي ها حداقل در نهاد هاي دولتي مي باشيم.
اگرچه يكي از مهمترين ضعف هاي مشهود دولت محترم در حوزه ارتباطات است و به باور بسياري از تحليلگران و همكاران رسانه اي، دولت در انعكاس و جريان سازي موفقيت ها و دستاوردهاي خود ناكام بوده است.
از سوي ديگرعلي رغم اينكه سهم زيادي از موفقيت رييس جمهور محترم در انتخابات برگرفته از فضاهاي مبتني بر مدل هاي ارتباطي نوين و برگرفته از تغييرات رفتاري مردم تحت تاثير شبكه هاي اجتماعي و در حقيقت مرهون كار حرفه اي و تخصصي در حوزه ارتباطات و روابط عمومي بوده است انتظار بر اين بود كه با درك صحيح از شرايط كنوني كشور دولت پيشگام تحول در روابط عمومي ها شود.
جايگاه سازماني مناسب نقش بسزايي در موفقيت روابط عمومي ها دارد
يكي ازمباحث مهم در موفقيت روابط عمومي ها ضرورت حضور قدرتمند روابط عمومي در تشكيلات اداري استانداري ها است. روابط سازماني فرايندي است كه موجب تنظيم ارتباطات درون سازماني مي شود و بواسطه وظايف متعدد و ضرورت ايفاي نقش سخنگو و مشاور لازم است بدون هيچ واسطه اي به استاندار متصل شود و از اختيار كامل براي حل مسايل موجود و دريافت اطلاعات و گزارش هاي عملكرد از معاونين و مديران كل حوزه هاي مختلف برخوردار باشد و امكان حضور در كليه جلسات و مشاركت در تصميم گيري ها براي او فراهم باشد .
حال بايد ديد با چه نگرشي تصميم به تنزل جايگاه روابط عمومي در استانداري هاي كشور گرفته شده است.
در صورتي كه به تبع نقش استانداري در يك استان، ادارات كل روابط عمومي استانداري هاي نيز نقش جدي در هماهنگي و تقويت ارتباطات دستگاه ها و نهادهاي مختلف يك استان دارند.
چگونه ممكن است بدون جايگاه سازماني مناسب انتظار داشته باشيم روابط عمومي استانداري ها بتوانند پل ارتباطي حاكميت با مردم يك استان باشند و بتوانند نقش به عنوان تنظيم كننده روابط بين بخشي ايفا نمايند.
از منظر ديگر روابط عمومي در استانداري ها، روابط عمومي نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران در استان محسوب مي شوند و در نتيجه نسبت به افزايش سرمايه هاي اجتماعي و احساس تعلق مردم وظيفه ذاتي دارند و بايد براي ارتقا ميزان رضايتمندي مردم همواره تلاشي شايسته داشته باشند.
از اين روي موفقيت دولت و تبين ديدگاه ها و اطلاع رساني عملكرد نيازمند روابط عمومي فعال و حرفه اي است و هرچقدر در اين حوزه ضعيف عمل كند نارضايتي بيشتري به دليل فقر اطلاع يابي مردم بوجود مي آيد و برند دولت تدبير و اميدآسيب جدي از اين حوزه خواهد ديد.
با نگاهي ديگر سطح مشاركت بالاي مردم در شبكه هاي اجتماعي و ضريب نفوذ بالاي فضاي مجازي در مديريت افكار عمومي نيازمند فعاليت هوشمندانه روابط عمومي در دستگاه هاي كشور مي باشد اگر روابط عمومي به معناي واقعي، حرفه اي و علمي نباشد و از جايگاه سازماني مناسب برخوردار نباشد به توسعه پوپوليسم منجر مي شود و اين اقدام دولت در تنزل جايگاه روابط عمومي در عصر ارتباطات زمينه ساز عدم توفيق روابط عمومي در ماموريت هاي جديد خواهد شد.
بينش مديرارشد و طرز تلقي و نگاه او به حوزه روابط عمومي تعيين كننده حجم و اندازه اين حوزه خواهد بود و هيچ دولت، نهاد و سازماني نمي تواند بدون موفقيت در حوزه روابط عمومي به عنوان يك مجموعه اي موفق مطرح شود و بايد تاكيد كرد موفقيت استانداران محترم به در موفقيت و نقش آفريني مطلوب روابط عمومي آنها گره خورده است .
اگرچه در كنار جايگاه سازماني مناسب مي توان طرز تلقي و ميزان حمايت استانداران ،بهره مندي از منابع و امكانات مناسب و همچنين شايستگي و توانمندي نيروهاي شاغل و فعاليت هاي برنامه اي را از مهمترين عوامل موفقيت روابط عمومي ها عنوان كرد اما بايد اذعان داشت اگر دولت محترم روابط عمومي را هزينه دانسته و نسبت به تجديد نظر در تصميم خود اقدام نكند كاملا ناموفق و محكوم به شكست در جريان مديريت افكار عمومي خواهد بود در حقيقت روابط عمومي استانداري ها در جهت افزايش رضايتمندي جامعه، حفظ و تقويت حسن شهرت دولت ، بهترين ابزار تبليغات براي موفقيت دولت محسوب مي شود.
بي شك براي تبديل ديوارهاي نفوذ ناپذير دولت به ديوارهاي شيشه اي لازم است مديران روابط عمومي ضمن استقلال به منظور دريافت منطبق با واقعيت و جلب اعتماد مردم بايد از جايگاه سازماني مناسب براي ايفاي نقش حرفه اي خود برخوردار باشد.
انتظار مي رود دولت با نگاهي عميق به اثرات اين تصميم ضمن اصلاح ابلاغيه خود به استانداري ها، كارگروهي متشكل از اساتيد، نمايندگان انجمن هاي علمي و صنفي اين حوزه و مديران و كارگزاران روابط عمومي تشكيل دهد و تقويت نهاد روابط عمومي را در دستور كار خود قرار دهد تا به نيكي در ذهن و خاطر آيندگان به يادگار بماند.
مشاور رسانه اي شهردار كرج
مدير سابق روابط عمومي و امور بين الملل شهرداري كرج
منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)