تِروريسم كه در فارسي از آن با عنوان دهشت‌افكني يا هراس‌افگني نام برده شده‌است، به هرگونه عملكرد يا تهديد براي ترساندن و يا آسيب رساندن به شهروندان، حكومت و يا گروه‌ها و شخصيت‌هاي سياسي گفته مي‌شود.
تروريستها معمولاً براي تبليغ ايدئولوژي خود و يا براي مقابله به مثل كردن با كشور دشمن خود دست به كشتار و ترور مردم غير سياسي مي‌زنند تا با ايجاد ترس و وحشت در جامعه به خواسته‌هاي خود برسند.
معني كلمه
ترور در زبان فرانسه، به معناي دهشت و دهشت افكني است. در لغتنامه دهخدا آمده‌است: «ترور مأخوذ از Terreur و به معناي قتل سياسي به وسيله اسلحه در فارسي متداول شده‌است و تازيان معاصر إهراق را به جاي ترور به كار مي‌برند و اين كلمه در فرانسه به معناي وحشت و خوف آمده و حكومت ترور هم اصول حكومت انقلابي است كه پس از سقوط ژيروندن‌ها (از ۳۱ مه ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۴م) در فرانسه مستقر گرديد و اعدام‌هاي سياسي فراواني را متضمّن بود.»
تفاوت ترور و تروريسم
مفهوم واژهٔ ترور يك منبع مهم ابهام‌زايي در مورد ماهيت ترور است. واژهٔ ترور (اعدام انقلابي) گاه براي مشروعيت بخشيدن به اقدامات تروريستها استفاده مي‌شود. برخي پژوهشگران همچون ديويد راپوپورت و ايويانسكي نظريه امروزين ترور را برگرفته از نظريه ستمگركشي مي‌دانند.
امروزه گرايشي براي گنجاندن قتل سياسي در چارچوب تروريسم پديد آمده و از سوي ديگر بسياري از گروه‌هاي وحشت نيز از تاكتيك قتل سياسي استفاده مي‌كنند آشكارترين تمايز ترور و تروريسم اين است كه هدف يك قاتل سياسي يك شخصيت معين است و اسلحه براي از ميان بردن او استفاده مي‌شود، اما هدف يك اقدام تروريستي جمعي است.
راپوپورت براي تمايز قتل سياسي از عمل تروريستي روش بديعي را ارائه مي‌دهد كه در آن به جاي «نفس اقدام» به «معناي اقدام» توجه مي‌شود. او تروريسم را يك فرايند و قتل سياسي را يك رويداد مي‌داند؛ «قاتل سياسي انساني را نابود مي‌كند كه -به عقيده او- يك نظام را به فساد كشانده‌است، اما تروريست نظامي را نابود مي‌كند كه پيشتر هر كسي را كه در خود جاي مي‌داده به فساد كشانده‌است. قتل سياسي يك حادثه، يك كار گذرا و يك رويداد است ولي تروريسم يك فرايند و يك روش زندگي است».
ترور سياسي
در سياست به كارهاي خشونت آميز و غير قانوني حكومت‌ها براي سركوبي مخالفان خود و ترساندن آنها ترور دولتي مي‌گويند و نيز كردار گروه‌هاي مبارزي كه براي رسيدن به هدف‌هاي سياسي خود دست به كارهاي خشونت آميز و هراس انگيز مي‌زنند، تروريزم ناميده مي‌شود. حملاتي مانند اقدام تروريستها در منهدم كردن برج‌هاي دوقلوي سازمان تجارت جهاني در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ عملياتي تروريستي به شمار مي‌رود.
تروريسم دولتي
واژه تروريسم دولتي واژه‌اي جنجال برانگيز است. تروريسم دولتي اصطلاحي است كه براي دخالت دولت يا دولت هايي در امور داخلي يا خارجي دولتي ديگر كه به وسيله اجرا يا مشاركت در عمليات تروريستي يا حمايت از عمليات نظامي براي زوال، تضعيف و براندازي دولت مذكور يا كل دستگاه حاكمه آن كشور انجام مي‌شود.
كمك هاي مادي و معنوي (مثل حمايت سياسي) به گروه هاي مخالف و مشاركت در عملياتي چون بمب گذاري، مين گذاري بنادر و سواحل، آدم ربايي، هواپيمادزدي و ترور مقام هاي عالي مملكتي، نمونه‌هايي از تروريسم دولتي است.
برايان جنكينس كه از خبرنگاران مشهور در معضل تروريسم است از تروريسم دولتي به عنوان «جنگ از طريق قائم مقام» ياد مي‌كند. وي مي‌گويد: «اين كشورها (پيروان تروريسم دولتي) بر محدوديت هاي جنگ هاي متعارف واقف اند. بنابراين ترجيح مي‌دهند از امكانات سازمان هاي تروريستي، كه خود راساً آنها را ايجاد كرده اند يا تغذيه مالي آنها را بر عهده دارند، براي تهديد دشمن يا اخلال در ثبات سياسي و اقتصادي آن كشور يا ايجاد بي ثباتي سياسي و اقتصادي در آن مملكت بهره گيرند». جنكينس معتقد است كه اين شكل از تروريسم به سرمايه گذاري بسيار كمتري نسبت به يك جنگ متعارف نياز دارد، دشمن را از پاي مي‌اندازد و مي‌توان ارتباط با تروريستها را به طور كلي منكر شد.
تفاوت عمده تروريسم دولتي و تروريسم غيردولتي در مجري آن است؛ بدين معني كه مجري و طراح اعمال تروريستي غيردولتي افراد، گروه ها و احزاب اند، و مجري و طراحي اعمال تروريستي دولتي، يك دولت يا چند دولت خاص هستند. علاوه بر اين دخالت دولت يا دولت ها در اعمال تروريستي دو گونه‌است:
به صورت مستقيم؛ يعني خود دولت اعمال تروريستي را عليه دولت ديگر انجام مي‌دهد.
به صورت غيرمستقيم؛ يعني به وسيله فرستادن كمك هاي مادي مانند اين كه اسلحه، مهمات و وسايل پيشرفته نظامي در اختيار گروه هاي مخالف دولت مذكور قرار داده شود يا گستردن چتر حمايت معنوي از گروه هاي مزبور مانند حمايت سياسي يا اقتصادي يا تبليغاتي.
به اعتقاد مولفان كتاب فرهنگ اصطلاحات سياسي و استراتژيك، سه مقوله را بايد از تروريسم دولتي استثنا نمود و غير دولتي تلقي كرد
گروه هاي آزادي بخش ملي
گروه هاي انقلابي
گروه هاي قومي يا مذهبي
از ويكي‌پديا، دانشنامهٔ آزاد