شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)، عادل فردوسي‌پور در ادامه نظرسنجي‌هايش براي تعيين تركيب بهترين تيم تاريخ فوتبال ملي ايران در 30 سال گذشته، اين هفته انتخاب بهترين مدافع چپ را به همه‌پرسي گذاشت. كارشناسان نود براي اين بخش، 5 گزينه را انتخاب كرده بودند. اصغر حاجيلو، رضا شاهرودي، مجتبي محرمي، مهرداد ميناوند و صادق ورمزيار، پنج نفري بودند كه در اين نظرسنجي شركت داده شدند. در نهايت هم بعد از 3 ساعت، حدود يك ميليون و 300هزار نفر در اين رقابت شركت كردند و مجتبي محرمي را با بيش از 42 درصد آرا به‌عنوان فرد منتخب به تركيب اصلي رساندند. مهرداد ميناوند و رضا شاهرودي با 18 و 17 درصد آرا دوم و سوم شدند و دو گزينه ديگر يعني حاجيلو و ورمزيار با كسب 11 و 9 درصد آرا رتبه‌هاي چهارم و پنجم را به خودشان اختصاص دادند. در باب آنچه در مهم‌ترين برنامه فوتبالي رسانه ملي در حال رخ دادن است و به ميانه‌هاي راه رسيده، نكات و ملاحظات مهمي وجود دارد.


 داوري با چشمان بسته
راه افتادن نظرسنجي سريالي براي انتخاب بهترين تركيب تيم ملي ايران، بار ديگر باعث اوج گرفتن بحث در مورد يك نقطه ضعف قديمي برنامه نود شده است. خيلي‌ها مي‌گويند آنچه عادل فردوسي‌پور هنگام طرح چنين نظرسنجي‌هايي از ياد مي‌برد، ميانگين سني بخش بزرگي از مخاطبان است. به روايت روشن‌تر، بسياري از بيننده‌هاي نود در حال حاضر بين 15 تا 25 سال دارند. بنابراين چنين جمعيتي هرگز نمي‌تواند هنرنمايي بازيكنان در دهه‌هاي 50، 60 يا حتي 70 را ديده باشد. عادل اما بي‌اعتنا به اين موضوع اساسي، كيفيت بازيكنان قديمي را در معرض قضاوت قاضياني قرار مي‌دهد كه هيچ شناختي نسبت به آنها ندارند. فردوسي‌پور براي پركردن اين حفره، بارها از مخاطبان مسن‌تر خواسته در مورد بازيكنان قديمي اطلاعاتي را در اختيار نسل فعلي قرار بدهند. با اين حال خود او خوب مي‌داند كه چنين اتفاقي شدني نيست و تازه هيچكس نمي‌تواند صرفا بر اساس شنيده‌ها، داوري صحيح انجام بدهد. كافي است به نظرسنجي همين هفته نگاه كنيم و به ياد بياوريم جوان‌ترين گزينه عادل يعني مهرداد ميناوند، دقيقا يك دهه پيش كفش‌هايش را آويخته است. در اين شرايط شايد حكم دادن حتي در مورد توانايي‌هاي او هم سخت باشد، چه برسد به اصغر حاجيلو!

چاله 7 درصدي
اين هم يك مشكل قديمي ديگر است؛ اينكه قضاوت بسياري از مخاطبان برنامه نود در نظرسنجي‌هاي كيفي، به سمت اكثريت ميل مي‌كند. به عبارت ديگر، خيلي از بيننده‌هاي اين برنامه براي راي دادن منتظر آگاهي از نظرات سايرين مي‌مانند و بعد به جبهه اكثريت مي‌پيوندند؛ يك آفت جدي كه صحت خيلي از نظرسنجي‌ها را مخدوش مي‌كند. در سال‌هاي ابتدايي برگزاري نظرسنجي، وضع از اين نظر بسيار بدتر بود و خيلي از مواقع اعلام زودهنگام نتايج باعث مي‌شد كليه معادلات به هم بخورد. فردوسي‌پور براي حل اين مشكل تصميم گرفت اولين نتايج نظرسنجي را ساعت 12 شب اعلام كند. اين ترفند اگرچه باعث كمرنگ‌تر شدن مشكلات شده، اما مساله را از ريشه حل نكرده است. به‌عنوان مثال در مسابقه همين هفته، وقتي نتايج ابتدايي اعلام شد محرمي تنها 35 درصد راي‌ها را در اختيار داشت، اما دو ساعت بعد كه نتيجه نهايي روي آنتن رفت، سهم آقا مجتبي به 42 درصد رسيده بود! اين چاله 7 درصدي با هيچ منطقي در حوزه پژوهش‌هاي اجتماعي جور درنمي‌آيد، اما به بخشي ثابت از برنامه نود تبديل شده است.

يك مشكل تاكتيكي
اساسا انتخاب بهترين تيم تاريخ هميشه و در همه جاي جهان يك امر به شدت سليقه‌اي است كه معمولا به وسيله رسانه‌هاي محدودتر مثل مطبوعات انجام مي‌شود. در حقيقت انتخاب چنين تركيبي توسط يك رسانه به بزرگي تلويزيون رسمي ايران، امري كم‌سابقه محسوب مي‌شود. اگر بخواهيم چنين رقابتي را ترتيب بدهيم، ناچاريم دست به يك قضاوت ابتدايي بين خيلي از بازيكنان بزنيم و بعد در حالي كه بسياري از آنها در طول دوران فوتبال‌شان در چند پست بازي كرده‌اند، به ميل و سليقه خودمان آنها را فقط در يك پست محصور كنيم. مثلا مهدي مهدوي‌كيا در حالي در اين نظرسنجي به پست هافبك راست منتقل شد كه خيلي‌ها او را يك دفاع راست كلاسيك با پيستون سنتي مي‌دانند كه هر دو تاي اينها با هم فرق دارد. مشكل ديگر به انتخاب سيستم پايه چنين تيمي مربوط مي‌شود. مثلا كارشناسان برنامه نود براي اين تيم منتخب، سيستم 2-4-4 را انتخاب كرده‌اند، در حالي كه تيم ملي كشورمان در بسياري از سال‌هاي اخير با تركيب‌هاي چهار محوري مثل 1-3-2-4 بازي كرده است. اين تفاوت مثلا در ادامه راه باعث خواهد شد از بين كريم باقري، جواد نكونام و آندرانيك تيموريان فقط يك نفر در تركيب اصلي جا بگيرند، در حالي كه مي‌شد با سيستمي ديگر، دو نفر از اين ستاره‌ها را در ارنج گنجاند. به هر حال چنان كه در ابتداي اين بند گفتيم، موضوع انتخاب تيم منتخب به شدت سليقه‌اي است و جاي بحث فراوان دارد. 

پنج نفر مشخص شدند
در حال حاضر پنج بازيكن عقب زمين تركيب تيم منتخب مشخص شده‌اند. بر اساس نظر مردم، احمدرضا عابدزاده گلر اين تيم است، زرينچه و محرمي در دو سمت راست و چپ خط دفاعي قرار گرفته‌اند و دو مدافع مياني هم محمد پنجعلي و سيد جلال حسيني هستند. نظرسنجي براي انتخاب نفرات مياني و هجومي در هفته‌هاي آتي ادامه خواهد داشت.

استقلالي‌ها تحريم كرده‌اند؟
يك نكته جالب در مورد نظرسنجي اخير، مربوط به حضور كمرنگ استقلالي‌ها مي‌شود. معمولا در نظرسنجي‌هاي برنامه نود بين سرخابي‌ها رقابت وجود دارد و آنها فارغ از جنبه‌هاي كيفي سوال، سعي مي‌كنند گزينه منتسب به خودشان را بالا بكشند. با اين وجود در جريان انتخاب بهترين مدافع چپ بعد از انقلاب، استقلالي‌ها حضور كمرنگي داشتند؛ طوري كه تنها 21 درصد آرا به سبد بازيكنان سابق آنها واريز شد و 79 درصد بقيه را سه‌پيشكسوت پرسپوليس به دست آوردند. اين موضوع به ويژه از آن جهت حائز اهميت است كه بدانيم دو هفته پيش صفحه اينستاگرام منتسب به باشگاه استقلال در پستي خواهان تحريم تماشاي نود و شركت در نظرسنجي اين برنامه به وسيله هواداران شده بود!

منبع: روزنامه دنياي اقتصاد - شماره 3610