عصر فن آوري اطلاعات
تكنولوژي اطلاعات(IT)، روش كاركرد افراد، سازمان ها و دولت ها را دگرگون كرده و امور اقتصادي و اجتماعي و حتي طرز تفكر مردم را تغيير داده است. آموزش، بهداشت، صنعت و توليد، تجارت، بانكداري، خدمات وحتي نحوه گذاران اوقات فراغت و سرگرمي‏ها همه تحت الشعاع آثار و تغييرات اين تكنولوژي قرار گرفته‏اند. تكنولوژي اطلاعات باعث ايجاد مشاغل جديد، صنايع نوين و خلاقيت هاي پياپي شده و تغييرات عمده در روش زندگي پديد آورده است. نزديكي روز افزون مردم جهان به يكديگر و تعامل فرهنگ ها نمونه‏هايي از اين پيامدها است. از ديدگاه علمي نيز امروزه تكنولوژي اطلاعات در كنار مهندسي ژنتيك ودانش هوا فضا، يكي از سه شاخه پيشرو و آينده ساز دانش و تمدن فرداي بشر به شمار مي رود. تجارت الكترونيك نيز به عنوان يكي از قسمت هاي مهم نشأت گرفته از فن آوري اطلاعات است.

اين روزها توسعه دسترسي به شبكه اينترنت، انقلابي را در زمينه ارتباطات “يك به يك” و “يك به چند” در همه نقاط دنيا ايجاد كرده است. به جرائت مي‌توان گفت كه جهان هيچگاه شاهد چنين شتابي براي استفاده از يك پديده علمي نبوده است. دسترسي تعداد قابل توجهي از مردم به شبكه جهاني اينترنت و گسترش ارتباطات الكترونيك بين افراد و سازمان‌هاي مختلف از طريق دنياي مجازي، بستري مناسب براي برقراري مراودات تجاري و اقتصادي فراهم كرده است و تجارت الكترونيك و بانكداري الكترونيك را مي‌توان از تبعات گسترش و نفود آن دانست. تجارت الكترونيكي پاسخي به تقاضاي بخش هاي خصوصي و عمومي به منظور كسب رضايت مشتري و هماهنگي موثر درون سازماني است. تكنولوژي اطلاعات باعث توليد خروجي هاي بيشتر و با كيفيت تر با صرف زمان و هزينه كمتر مي شود. با تجارت الكترونيك، موانع مكاني و زماني از بين مي‏رود. به طور كلي تجارت الكترونيك يعني: حضور در هر جا و هر وقت با همه كس.

بانكداري الكترونيكي(E-Banking)
بانكداري الكترونيك زير ساخت اساسي و بستر لازم جهت توسعه تجارت الكترونيك است. مزاياي بانكداري الكترونيك را مي‌توان از دو جنبه مشتريان و مؤسسات مالي مورد توجه قرار داد. از ديد مشتريان مي‌توان صرفه‌جويي در هزينه‌ها، صرفه‌جويي در زمان و دسترسي به كانال‌هاي متعدد براي انجام عمليات مختلف بانكي را نام برد .از ديدگاه مؤسسات مالي، مي‌توان به ويژگي‌هايي چون ايجاد و افزايش شهرت بانك‌ها در ارايه نوآوري، حفظ مشتريان علي رغم تغييرات مكاني بانك‌ها، ايجاد فرصت‌ براي يافتن مشتريان جديد در بازارهاي هدف جديد، گسترش محدوده جغرافيايي فعاليت و برقراري شرايط رقابت كامل اشاره كرد.

مهمترين مزاياي بانكداري الكترونيك عبارتند از:
 تمركز بر كانال‌هاي توزيع جديد
 ارايه خدمات اصلاح شده به مشتريان
 دسترسي به خدمات بانكي بدون حضور فيزيكي با ارتباطات ايمن
 استفاده از اينترنت براي ارائه عمليات و سرويس هاي بانكي
 اعمال تغييرات انواع حسابهاي مشتري
 ارائه بدون واسطه خدمات بانكي جديد به مشتريان

البته مزاياي بانكداري الكترونيك از ديدگاه‌هاي كوتاه‌مدت، ميان مدت و بلندمدت نيز قابل بررسي است. رقابت يكسان، نگهداري و جذب مشتري از جمله مزاياي بانكداري الكترونيك در كوتاه‌مدت (كمتر از يكسال) هستند. در ميان‌مدت (كمتر از 18 ماه)، مزاياي بانكداري الكترونيك عبارتند از: يكپارچه‌سازي كانال‌هاي مختلف‌، مديريت اطلاعات، گستردگي طيف مشتريان، هدايت مشتريان به سوي كانال‌هاي مناسب با ويژگي‌هاي مطلوب و كاهش هزينه‌ها. كاهش هزينه پردازش معاملات، ارايه خدمات به مشتريان بازار هدف و ايجاد درآمد نيز از جمله مزاياي بانكداري الكترونيك در بلندمدت هستند.

انواع بانكداري الكترونيك به شرح ذيل مي باشند:
 بانكداري اينترنتي
 بانكداري مبتني بر تلفن همراه و فناوري‌هاي مرتبط با آن
 بانكداري تلفني
 بانكداري مبتني بر نمابر
 بانكداري مبتني بر دستگاه‌هاي خودپرداز
 بانكداري مبتني بر پايانه‌هاي فروش
 بانكداري مبتني بر شعبه‌هاي الكترونيكي
مبادي ارائه خدمات بانكداري الكترونيك عبارتند از:
 رايانه‌هاي شخصي
 كيوسك
 شبكه‌هاي مديريت يافته
 تلفن ثابت و همراه
 دستگاه هاي خودپرداز
 پايانه‌هاي فروش
تنوع روش هاي بانكداري الكترونيكي در كنار گستردگي مبادي ارائه خدمات، توانايي فوق العاده بانكداري الكترونيكي را در ايجاد روش هاي خلاقانه، جذب و حفظ مشتريان و افزايش راندمان را سبب مي گردد.

راه هاي توسعه E-Banking در ايران
از عوامل تاثير گذار در توسعه بانكداري الكترونيكي اقبال عمومي به استفاده از ابزارهاي اين پديده نوين است. براي دست يابي به اين هدف بايد فرهنگ سازي و تبليغات لازم براي جلب اعتماد و گرايش عمومي به استفاده از اين سيستم صورت گيرد. به طور مثال:
 آموزش هاي كاربردي براي مشتريان
 توزيع و انتشار اطلاعات از طريق ابزارهايي براي دسترسي سريع مشتريان
 ارائه و معرفي خدمات و ابزارهاي جديد تحت سيستم هاي E-Banking
 رابطه مستمر با مشتريان و شناخت نياز هاي خدماتي و اطلاعاتي آنها
 ايجاد و گسترش مراكز اطلاع رساني
 آموزش سيستم هاي بانكداري الكترونيكي به كارمندان و مديران براي ارائه خدمات مطلوب به مشتريان
 گسترش سيستم هاي سخت افزاري و نرم افزاري مطابق با استانداردهاي روز دنيا
 اشاعه فرهنگ كسب و كار الكترونيك و بازاريابي الكترونيك
 تعيين امكانات ويژه براي بهره برداران از سيستم هاي بانكداري الكترونيك

كلام آخر اينكه بانكداري الكترونيكي گامي بلند و موثر در جهت تحقق شعار مشتري مداري است. بانكداري الكترونيكي همانطور كه پيشتر اشاره شد يكي از بزرگترين ابزارهاي موثر در فرآيند تجارت الكترونيك است. از همين روگسترش كمي و كيفي در بانكداري الكترونيكي نقش به سزايي در تجارت الكترونيك بر جاي خواهد گذاشت. بانك هايي كه گرايش به سمت بانكداري الكترونيكي دارند هميشه در پي يافتن راه ها و روش هاي گسترش كمي و كيفي خدمات خود هستند و در اين ميان از پيشرفت هاي ساير رقبا نيز غافل نخواهد ماند. بانكداري الكترونيكي رقابت تجارتي ميان بانك هاي عامل را گسترش مي دهد و اين در نهايت موجب رونق اقتصادي بانك و بهره مندي بيش از پيش مشتري خواهد شد.

رييس انجمن روابط عمومي ايران- رييس همايش نقش روابط عمومي در صنعت بانكداري
منبع مرجع:  شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)