شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- كتاب «دانشنامه علوم بانكي» در نخستين همايش بررسي «نقش روابط عمومي در صنعت بانكداري» رونمايي مي‌شود. اين همايش 25 مردادماه در هتل المپيك برگزار مي‌شود.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، مهدي باقريان رئيس انجمن متخصصان روابط عمومي از رونمايي كتاب «دانشنامه علوم بانكي» در اين همايش خبر داد و افزود: اين كتاب با همكاري دبيرخانه همايش بررسي نقش روابط عمومي و حمايت بانك قوامين توسط انتشارات كارگزار روابط عمومي منتشر مي‌شودد.
به گفته وي، دايرهالمعارفها، دانشنامهها و نيز واژهنامهها از مهمترين متوني هستند كه به عنوان «متون مرجع» مورد استفاده قرار ميگيرند و يكي از دلايل اساسي اهميت آنها، دسترسي آسان افراد به معاني و توضيحات اساسي مربوط به مفاهيم، نظريه‌ها و واژه‌هاي مختلف مرتبط در علوم گوناگون است. اصولاً اين متون، معمولاً مبتني بر فهم، تجربههاي علمي يا تعاريف ارائه شده توسط طراحان و انديشمندان آنها است. آنچه كه تاكنون نيز معمول بوده و با توجه به اينكه عمدتاً علوم انساني و اجتماعي در جهان غرب شكل گرفته و طراحي شده‌اند، معاني و تعاريف مزبور نيز توسط آنان تهيه و تدوين شده‌اند و در سطح جهاني مورد استفاده قرار گرفتهاند.
باقريان در پايان گفت: با توجه به اهميت تعاريف مختلف واژهها و مفاهيم علمي، نيازمند واژه نامههايي هستيم كه به شكل دايره‌المعارفي تهيه شده و بتوانند مجموعه كامل و مستندي از تعاريف مرتبط را ارائه دهند تا مورد بهره برداريهاي مختلف قرار گيرند.
بر اساس اين گزارش، شيوهاي كه براي تدوين اين دانشنامه به‌كار گرفته شده است را ميتوان در مراحل ذيل خلاصه كرد.
مطالعه دقيق كتابهاي علمي معتبر در حوزه خاص و شناسايي مفاهيم و واژه‌هاي مهم كليدي آنها كه همراه با تعريف مشخص و دقيق و مستند است. اين كار خود يك كار عميق، دقيق و گاهي طاقت فرسا و به شدت تخصصي است. فهم اينكه يك مفهوم در حوزه علمي خاص يك مفهوم بنيادين و داراي تعريف خاص كه قابل استناد باشد خود يك كار علمي، تخصصي و دقيقي است كه نيازمند تجربه علمي و تخصص لازم و كافي است.
درج كليد واژه به فارسي و معادل آن به انگليسي كه خود به معناي ايجاد يك فرهنگ لغات انگليسي براي واژه‌هاي مرتبط براي هر رشته علمي است و بسيار حائز اهميت است. اين كار خود ميتواند بعداً به مثابه توليد يك فرهنگ لغات كاربردي در رشته مزبور به طور جداگانه باشد كه متعاقباً ميتواند در قالب يك كتاب منتشر شود.
مطالعه و بررسي همه كتابهاي معتبر، تاليفي و ترجمهاي (از هر زبان به فارسي) و در هر رشته براي شناسايي مفاهيم مهم و تعاريف كاملاً مستند كه بتواند معنا و تعريف خاصي را از آن مفهوم منعكس كند.
بديهي است به دليل اينكه هر تعريف بايد مستند به صاحب تعريف باشد، لذا هر تاليف و يا ترجمه نميتواند از اعتبار كافي برخوردار باشد، مگر اينكه مؤلف و يا مترجم آن صاحب اعتبار خاصي در حوزه مورد بررسي باشد. به همين دليل مهمترين آثار از مهمترين نويسندگان و معتبرترين آنها كه معمولاً در عرف دانشگاهي و علمي داراي يك تعريف خاص و مورد قبول هستند، انتخاب ميشوند.
تعاريف درج شده به شدت از رويكرد مستندسازي تبعيت خواهند كرد و به عنوان يك نقل قول مستقيم داراي همه ويژگيهاي مستندسازي است كه معمولاً در اينگونه موارد مرسوم خواهد بود. در اين دانشنامه علاوه بر درج تعاريف، تلاش شده است كه رويكردهاي مهم، نظريات اساسي، مزايا و معايب مرتبط با هر مدخل نيز براي بهرهبرداري بيشتر، آورده شوند.
در اين رابطه تلاش شده است همه كتابهاي مهم و معتبر در هر رشته مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و براي هر واژه يا مفهوم بيشترين تعاريف و ساير موارد مرتبط جمع آوري شوند. بنابراين فقط كتابها و نه قالبهاي ديگر نوشتاري (مثلاً مقاله) مورد توجه و تاكيد قرار خواهند گرفت.
درباره تهيه چنين دانشنامههايي فوايدي مطرح شده كه در ادامه تنها بخشي از فوايد متصور در اين زمينه به آن اشاره مي‌شود.
جمع‌آوري تعاريف مختلف از مفاهيم و واژه‌هاي علمي خود نوعي «غني سازي علمي» و زمينهاي براي «مفهوم سازي» و «نظريه پردازي»هاي بعدي به شمار ميآيد.
ارائه تعاريف علمي و مستند، نوعي از تبيين ابعاد نظري يك حوزه علمي را شامل مي‌شود كه با فهم و تبيين مفاهيم آن ميتواند گسترش معنايي و نظري آن حوزه را تعيين كرد.
تعاريف مستند، خود نوعي از مستندسازي تعاريفي است كه ميتوان با انتخاب بهترينها و يا نزديكترين آنها با رويكردهاي مختلف مورد تاكيد قرار داد و ساختارهاي بعدي نظري بر مبناي تعاريف مورد قبول‌تر (براي هر محقق) طراحي و ارائه كرد. با درج تعاريف مختلف از انديشمندان داخلي و خارجي، نوعي از مقايسه علمي در نگاه به مفاهيم مختلف ايجاد مي‌شود كه خود در طراحي نظريههاي بومي ميتواند مورد استفاده قرار گيرد.
با ارائه تعاريف مختلف داخلي و خارجي نوعي از چهره‌سازي فراتر براي انديشمندان و محققان داخلي كشور در كنار انديشمندان و محققان خارجي ايجاد مي‌شود. در اين زمينه عمدتاً تلاش مي‌شود كه تعاريف انديشمندان و محققان داخلي كشور مورد توجه جدي قرار گيرند تا در مطالعات، تحقيقات، درسهاي دانشگاهي و همايشها مورد تاكيد بيشتر قرار گرفته و نوعي از چهره‌سازي فراتر براي انديشمندان داخلي، حتي بيش از انديشمندان خارجي ايجاد شود.
در حقيقت يكي از انگيزه‌هاي مهم در تدوين اين واژه‌نامه، همين نگاه نو به طرح نام و ديدگاه انديشمندان و استادان ايراني به مفاهيم مختلف است چون تا كنون هيچ‌گونه تلاش جدي در طرح نام و ديدگاههاي اين افراد در كنار انديشمندان خارجي به اندازه كافي نكرده‌ايم. اين حركت شايد بتواند، فتح بابي براي يك حركت وسيع در جهت بومي‌سازي علمي تلقي شود. حركتي كه نه تنها بايد در تعاريف مفاهيم گنجانده شود، بلكه در طراحي نظريه‌ها، انديشه‌ها و ديدگاهها تعقيب شود.
اين حركت نه تنها هر تعريف را با يك انديشمند پيوند ميدهد، بلكه فراتر از آن، آن را به نام وي تثبيت ميكند كه خود ميتواند از هر گونه سوء استفاده بعدي، به ويژه در نقل قولهاي غير مستند، جلوگيري و فرايند توليد علم را ساختمندتر و درست‌تر كند.
اين حركت همچنين ميتواند در صورت گسترش آن، از هر گونه بي اخلاقي علمي در انتساب تعاريف مختلف به نام خود در حالي كه متعلق به ديگري است، جلوگيري كند كه اين خود در تزكيه حوزههاي علمي از هر گونه دستبرد ناروا دور ميسازد.
اصولاً بسياري از مقالات علمي ـ پژوهشي، پاياننامههاي كارشناسي ارشد و رسالههاي دكتري و نيز كتابهاي علمي و به طور كلي هر گونه نوشتهاي كه ميخواهد به عنوان يك كار مستند و علمي ارائه شود نيازمند تعاريف مختلف، نظريات گوناگون، واژهها و مفاهيم كليدي علوم گوناگون است. تعاريف تهيه و تدوين شده در اين زمينه ميتوانند بهترين منبع مستند و قابل دسترس و فوري براي بهره برداري باشند كه اين حركت خود ميتواند در توليد علم به شدت تاثيرگذار باشد.
اصولاً ساده سازي دسترسي به مسائل مختلف هر حوزه علمي و امور مرتبط با آن، خود گامي براي جلوگيري از هدر رفتن زمان در جستجوهاي بعدي است كه ميتواند در عمق بخشيدن به تحقيقات و مطالعات تاثيرگذار باشد.
طرح تعاريف مختلف از انديشمندان داخلي و خارجي تفاوت ديدگاه، نحوه فهم، فرايند ادراكسازي، رويكرد مفهومي و نظري ميان اين دو گروه از انديشمندان را مشخص خواهد كرد كه خود ميتواند مبنايي براي ارزشگذاري علمي و مستندسازيهاي بعدي باشد.
درج تعاريف مختلف براي مفاهيم هر حوزه ميتواند همانگونه كه قدرت علمي يك تعريف را مشخص سازد ضعفها و كمبودهاي موجود در تعاريف را نيز مشخص كند كه اين خود ميتواند براي غني سازي بعدي علمي در همان زمينه تاثيرگذار باشد. بهر حال مشخص سازي كمبودها و ضعفها در هر زمينه ميتواند زمينهاي براي حركتهاي بعدي براي رفع اين نواقص به شمار آيد.
تهيه چنين دانشنامهاي كه مستند به تعاريف مختلف براي مفاهيم علمي است خود حركتي مهم براي «بومي سازي علمي» خواهد بود كه از اهميت بسزائي برخوردار است.
نخستين همايش بررسي نقش روابط عمومي در صنعت بانكداري، ۲۵ مردادماه سال جاري در هتل المپيك برگزار مي‌شود و «دانشنامه علوم بانكي» در آن رونمايي خواهد شد.