شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- استاد كاظم متولي، يزدي تباري كه آثار و مقالات او در عرصه روابط عمومي همواره به عنوان منابعي ماندگار شناخته مي شود. آن چه مي خوانيد گفتگوي ما با ايشان در خصوص بررسي نقش و كاركرد روابط عمومي ها در دستگاه هاي دولتي است.
• استاد اگر اجازه بدهيد از جايگاه روابط عمومي در ايران شروع كنيم. شما وضعيت فعلي روابط عمومي ها را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ و به نظرتان مهمترين عوامل و موانع ارتقاي آن كدامند؟
روابط عمومي در دامنه و بدنه سازمان به عنوان يك واحد اداري و سيستم مديريتي و در اختيار داشتن لوازم و ابزارهاي سخت افزاري، خوشبختانه مشكلي ندارد و در جايگاه طبيعي خود و در راستاي انتظارات و توقعات قرار دارد اما از لحاظ وضعيت نرم افزاري و داده هاي خروجي آن و نيز از ديدگاه عمومي تا رسيدن به نقطه مطلوب و قرار گرفتن در حوزه هاي مقبوليت عمومي هنوز با فاصله هايي روبروست كه با توجه به تحولات جامعه و ارتقاء آگاهي ها و مطرح شدن ضرورت ها به كمتر شدن اين فاصله ها اميدواري نسبتا زيادي احساس مي شود.
• روابط عمومي در توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي چه نقش هايي مي تواند داشته باشد، چه نوع اقدامات و برنامه هايي را در اين زمينه توصيه مي كنيد؟
بدون ترديد روابط عمومي نه تنها در توسعه و پيشرفت امور اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بلكه در امور سياسي و اداري كشور و رونق بخشي به مناسبات اجتماعي و حتي روابط ميان فردي تاثيرات مثبت و سازنده اي دارد.
• عملكرد روابط عمومي ها را در زمينه فرهنگ سازي و اطلاع رساني تا چه حد موفق قلمداد مي كنيد؟
بديهي است كه حوزه هاي شهرستاني و منطقه اي و محلي از نظر وسعت و جمعيت و چگونگي آداب و سنن اجتماعي و امثالهم با هم متفاوت هستند و عملكرد روابط عمومي ها در اين مناطق نيز در درجات گوناگوني قرار دارند. اما به هر حال روابط عمومي در هر شهر و منطقه اي از الزامات و شئونات خاص حرفه اي مربوط نشات مي گيرد و مي بايد همواره در اصلاع روش ها و بهبود نتايج عملكردها با رعايت و ملاحظه مصالح و خصلت هاي بومي اهتمام نمايد.
• به نظر شما براي تقويت روابط عمومي در سازمان ها و جلب حمايت و پشتيباني مديران ارشد سازمان ها چه بايد كرد؟
تاكنون همواره از لزوم حمايت بيشتر اولياء و مديران ارشد سازمان ها از واحد هاي روابط عمومي سخن گفته شده است كه البته امري ضروري و مستمر است اما وقت آن رسيده است كه مسئولين و كارشناسان روابط عمومي ها متقابلا در جلب اين حمايت هاي معقولانه و درخور انتظار و نه بيشتر و نامحدود و خارج از انتظار مساعي لازم را مبذول نمايند. تلاش كنند و با ارائه طرح ها و نوآوري هاي سودمند در ايجاد انگيزه ها و رغبت هاي بيشتر حمايتي مديران تاثيرگذار باشند.
• با توجه به گسترش تكنولوژي هاي ارتباطي در عصر حاضر، فكر مي كنيد روابط عمومي هاي ايران تا چه حد به استفاده از اين تكنولوژي هاي ارتباطي گرايش دارند؟
پيداست كه ابزارهاي نوين ارتباطي چند سالي است كه با انواع و اقسام گوناگون روانه بازار شده و واحدهاي روابط عمومي مانند ساير واحدهاي سازماني و البته با نياز بيشتر به آن ها به تدريج با آن ها آشنا شده و از امكانات و تسهيلات بعضا خيره كننده اين ابزارها استفاده مي كنند اما نبايد فراموش كرد كه اگر يك روابط عمومي خدانكرده در كار اطلاع رساني و تحقق ساختن حسن تفاهم و انجام وظايف مشخص ارتباطاتي عزم و اراده لازم را نداشته باشد و احساس مسئوليت نكند دست يابي به ابزارهاي ارتباطي هيچ مشكلي را برطرف نمي كند و به اصطلاح معجزه اي در كسب رضايت روي نمي دهد.
• مسئوليت هاي متقابل مديران، سازمان ها و روابط عمومي ها چيست؟
از مسئوليت هاي مديران سازمان ها؛ حمايت هاي قانوني، انساني، عاطفي، مالي و امثالهم نسبت به واحدهاي روابط عمومي است و البته متقابلا برخورداري مناسب روابط عمومي ها از اين حمايت ها و استفاده هاي بهينه از اين فرصت ها و ارايه نتايج فعاليت ها به مديران از وظايف و مسئوليت هاي روابط عمومي است.
• نقش دولت را در توسعه روابط عمومي ها چطور مي بينيد؟
دولت در برنامه ريزي كلان كشور مي بايد واحدهاي روابط عمومي را ملاحظه نموده و وظايف و اختيارات و تسهيلات مربوطه را در اين مقوله تعيين و مقرر نمايد.
• برخي از رسانه هاي گروهي از عدم تعامل مناسب روابط عمومي ها با رسانه ها گلايه مندند، نظر شما در اين زمينه چيست؟
در موضوع مناسبات بين روابط عمومي ها و اصحاب و نمايندگان رسانه ها واقعيت اين است كه متاسفانه كم كاري و كم اعتنايي و نقصان كاري بيشتر از سوي روابط عمومي ها اعمال مي گردد، بايد تاكيد شود كه مطبوعات و كلا همه رسانه ها نقش نمايندگان افكار عمومي را ايفا مي نمايند و تعامل و همكاري مثبت با آن ها به تعالي بخشي و ثمردهي هر دو بخش رسانه و روابط عمومي كمك مي كند، بايد طرفين و به ويژه روابط عمومي ها در بهبود شرايط ارتباطي تلاش بيشتر كنند.
• چگونه مي توان اين تعامل را ايجاد كرد؟
با حسن نظر و رعايت حق و انصاف.
• روابط عمومي سايبر چيست؟ و چه تفاوتي با روابط عمومي الكترونيك و يا روابط عمومي آنلاين دارد؟
در روش الكترونيكي، انتشارات ديجيتالي و كاتالوگ هاي الكترونيكي رونق مي گيرد و مناسبات ارتباطي در روابط عمومي را آسان تر مي سازد. بسترهاي شبكه هاي اجتماعي نسل اول «وب» و نسل دوم «وب» مطرح مي گردد ، با اتصال يك لب تاپ يا گوشي همراه پيشرفته به اينترنت از طريق آنلاين كه عنوان ديگرش همان سايبر مي باشد مي توان به اطلاع رساني و انتقال نظريات در لحظه و آن هم مستقيم دست يافت، زماني كه فيس بوك خبري را منتشر مي كند تنها پس از چند لحظه همان خبر را مي توان در چندين سايت ديگر مشاهده كرد.
• ارتباط بين روابط عمومي و جامعه اطلاعاتي چيست؟
منظور از جامعه اطلاعاتي، جامعه امروزي مدني است كه آحاد آن به ابزارهاي جديد ارتباطي و سامانه هاي مجازي دسترسي دارند. ارتباط بين روابط عمومي ها و جامعه اطلاعاتي به اصطلاح سهل و ممتنع مي باشد. صدا زدن و فراخواني آسان اما ادراك و تفاهممتقابل اندكي دشوارتر شده و لذا تامل و انديشه ورزي و دقت بيشتر را طلب مي كند.
• آيا بين روابط عمومي سايبر و جامعه مدني ارتباطي وجود دارد؟
پاسخ همان است كه در بالا آمد در سايبر ديدن يكديگر و خواندن مطالب يكديگر و تصاوير يكديگر آسان است اما اساسا مواجهه انسان با انسان و انديشه با انديشه و ايجاد تفاهم و درك طرفين با تامل و ظرافت و تدبر ميسر مي شود.
گفتگو از: علي احمديان كارشناس ارشد ارتباطات