شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-  روابط عمومی، حرفه ای متعلق به جهان غرب است. حرفه ای که با ورود مظاهر تمدن غربی به سایر کشورها، برای پیش برد اهداف سازمانی و بروکراتیک حیاتی شده است.

اما از طرف دیگر به دلیل شکل گیری این علم و هنر در بستر تمدن غربی که آبشخور آن در فرهنگ غرب می باشد، نمی توان به از آن به طور مستقیم در کشورهایی که فرهنگ، بافت و پیش زمینه های متفاوتی دارند بهره گرفت. چرا که اثرات سوء آن تمام بخش های سازمان و جامعه را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.

روابط عمومی امروز، در مهمترین بخش خود یعنی اخلاق حرفه ای با اخلاق اسلامی و ایرانی در بسیاری حوزه ها در تناقض و تضاد است. لذا به نظر می رسد، برای رفع این مشکلات بهتر است، مفاهیم اخلاقی را از آموزه های اسلامی و ایرانی خارج کرده و روابط عمومی را با رویکرد متفاوتی ارائه دهیم. به این کار اصطلاحا بومی سازی روابط عمومی می گویند.

بومی‌سازی فرآیندی است که طی آن یک محصول برای کار در یک محیط خاص آماده می‌شود. این فرآیند شامل مراحل متفاوتی است و در آن باید موارد بسیاری را در نظر داشت.

بومی‌سازی روابط عمومی الزاما به این معنی نیست که یک تئوری های غربی را طوری تغییر دهیم که بشود از آن در داخل کشور استفاده کرد. بومی‌سازی صرفا تغییر محتوای روابط عمومی نیست که با ترجمه آن، برنامه بومی شده باشد. بومی‌سازی یک پروسه زمان‌بر و پیچیده است و بطرز شگفت‌آوری با جهانی‌سازی مرتبط است.

در واقع ما زمانی روابط عمومی را بومی می‌کنیم که بخواهیم در کشورها یا بوم‌های مختلف از آن استفاده کنیم. از آنجا که این تغییرات بعضا از هم تاثیر پذیر هستند کاربردپذیری روابط عمومی را تغییر خواهند داد.

بوم گرایی یا بومی سازی
در این میان برخی نیز رای به بوم گرایی به جای بومی سازی داده اند. بوم گرایی یعنی حد افراطی بومی سازی و طی آن روابط عمومی برای مردم یک اقلیم، با توجه به زمینه های قومی و فرهنگی اش، بومی می شود.

برای مثال ما در کنار شاخص‌های قومیتی و مذهبی، شاخص‌های بسیار ظریف‌تر و دقیق‌تری داریم که خرده فرهنگ‌ها و فرهنگ‌های بومی و تنوعات فرهنگی در استان‌ها را شامل می‌شود. به هرحال اقلیم مفهومی فراتر از استان است. مثلا وقتی می‌گویند اقلیم کردستان عراق، بیشتر به ریشه‌های تاریخی و هویتی قوم کُرد توجه دارند تا مختصات جغرافیایی.

روابط عمومی می تواند در چنین شرایطی، اثرگذاری بیشتری بر روی افراد آن اقلیم داشته باشد. همچنین گفتنی است که در روابط عمومی هایی که در محدوده ملی و منطقه ای کار می کنند، بایستی ساز و کارهایی را مورد استفاده قرار داده که پیام های روابط عمومی متناسب با آن شرایط ارائه شود.

بومی سازی و بومی گرایی روابط عمومی در ایران، از دو حیث قابل تامل اند:
1. بومی سازی و بومی گرایی در تئوری پردازی
2. بومی سازی و بومی گرایی در عمل

متاسفانه با گذشت چند دهه از ورود روابط عمومی به ایران، هنوز نظریه قابل توجهی در این حوزه مهم از دانش، داده نشده است. که این مساله یکی از دلایل شرایط اسفبار روابط عمومی امروز ایران است. برای بومی سازی و بومی گرایی روابط عمومی بایستی مفاهیم روابط عمومی از دل آثار کهن زبان و ادبیات فارسی بیرون کشیده شود، سپس این مفاهیم بازتعریف شده و با مفاهیم جدید، تئوری هایی پرداخته شود.
رویکردهای دیگری نیز در این خصوص وجود دارد که در مجالی دیگر به آن پرداخته می شود.

بومی سازی در عمل نیز بسته به مدیر روابط عمومی و میزان وابستگی وی به تفکرات متفکریم غربی و اسلامی دارد. به نظر می رسد، در عمل، بیش از همه چیز عنصر انسانی دخیل است و بنابراین برای بومی سازی در عمل، نیازمند تعریف و آموزش اخلاق و شیوه زندگی ایرانی و اسلامی داریم. این کار می تواند در اجرا، روابط عمومی را متفاوت از تئوری های آن جلوه دهد و شاهد روابط عمومی آرمانی در کشورمان باشیم.
 

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)