شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- معاونت مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور اصلاح و روشمندسازی نظام پرداخت یارانه به مطبوعات و نیز شفافیت و وضوح هرچه بیشتر در نحوه تخصیص اعتبارات این بخش، دستورالعمل ذیل را در اجرای آیین‌نامه نحوه پرداخت یارانه در حوزه نشر و مطبوعات مصوب 13/8/88 هیات وزیران، پس از هم‌اندیشی با شماری از مدیران مسوول و کارشناسان مطبوعات در قالب کارگروهی مشورتی با عنوان "اقتصاد مطبوعات" به تصویب رساند. 

جلسات کارگروه یادشده در تاریخ‌های اول، هشتم، پانزدهم و بیست‌ونهم مهر ماه سال جاری با حضور مسوولان معاونت و آقایان علیرضا بختیاری (مدیر مسوول روزنامه دنیای اقتصاد و هفته‌نامه تجارت فردا)، علی‌اکبر بهبهانی (مدیرعامل شرکت تعاونی مطبوعات)، سعید تقی‌پور (صاحب‌امتیاز روزنامه جهان اقتصاد و مدیرکل پیشین مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی)، سید محمد صفی‌زاده (مدیر مسوول گروه نشریات ابرار)، سید علاء‌الدین ظهوریان (مدیرعامل شرکت پیام همشهری و مدیرکل پیشین مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی)، امیر عباس فتاح‌زاده (مدیرمسوول نشریه سلامت)، سید جلال فیاضی (مدیر مسوول هفته‌نامه فراخبر و مدیرعامل پیشین خبرگزاری جمهوری اسلامی)، مصطفی کواکبیان (رییس انجمن مدیران روزنامه‌های غیردولتی) و بیژن مقدم (مدیر مسوول روزنامه جام‌جم) تشکیل شد که دستورالعمل حاضر، حاصل نظرات کارشناسی و مشورتی نامبردگان است. 

 -1مبنای حمایت، تیراژ، تعداد صفحات و تعداد شماره منتشره در هر دوره شش ماهه است. پرداخت یارانه شش ماهه نخست سال 92 پس از کسر مقادیر علی‌الحساب پرداختی (تیرماه) به حساب مطبوعات واریز خواهد شد. 

طول × عرض ......................... تعداد صفحات 

10/000 X 2 ..................... × 0488/ 0

-2 فرمول محاسبه یارانه مطبوعات به شرح زیر است: 

متوسط قیمت کاغذ در آن دوره × تعداد شماره × تیراژ × 

پرت کاغذ در شرایط مساوی برای همه نشریات، صفر منظور شده است. 

 -3تعیین تیراژ بر اساس اعلام وصول و یا خوداظهاری مدیران مسئول صورت می‌گیرد. بدیهی است در صورتی که مطابق گزارش‌های بازرسی اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی (بازدید از چاپخانه، استعلام از شرکت‌های توزیع و یا بررسی میزان توزیع در دکه‌های فروش) تفاوت معنادار در ارقام اعلامی مشاهده شود، یارانه آن نوبت نشریه، صفر می‌گردد. 

 -4روزنامه‌ها و بنگاه‌های مطبوعاتی دولتی و عمومی تا پایان امسال، یارانه دریافت می‌کنند (معادل نصف فرمول فوق)، اما سایر نشریات وابسته به بخش دولتی یا عمومی به طور کامل از فهرست یارانه مطبوعات حذف می‌شوند. 

 -5ضریب حمایتی برای همه نشریات، مساوی (1) است. به ازای هر تذکر کتبی هیات نظارت بر مطبوعات در طول همان دوره تخصیص یارانه 10درصد از ضریب حمایتی کسر می‌شود. 

-6 نوبت پرداخت یارانه برای نشریات محلی و منطقه‌ای همانند نشریات سراسری خواهد بود. 

 -7بعضی مطبوعات از کاغذهای مرغوب استفاده می‌کنند، اما از آنجا که وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تامین حداقل‌هاست، محاسبات برای کلیه مطبوعات 

براساس قیمت کاغذ کاهی صورت می‌گیرد. (ضمناً همچنان که در فرمول فوق دیده می‌شود، برای همه مطبوعات کاغذ 8/48 گرمی منظور شده است(

 -8اولویت‌های موضوعی یا مخاطب یا جغرافیایی متعددی وجود دارند که هریک در جای خود مهم‌اند؛ اما لحاظ چنین ضریبی عملا به «تخصیص اکثر» می‌انجامد؛ لذا چنین ضریبی منظور نمی‌شود. 

9- ثروتمند یا فقیر بودن یک بنگاه/نشریه، تاثیری بر ضرایب حمایتی ندارد. اگرچه ضرورت حمایت از هر گروه واجد دلایلی است، اما به دلیل تاثیر معکوس و متضاد، چنین شاخصی در فرمول حمایت نادیده گرفته شده است. 

 -10دیرپایی یا نوپایی نشریات در ضریب حمایتی آنان تاثیری ندارد؛ زیرا هرکدام از این صفات در جای خود مهم، اما به دلیل تاثیر متضاد، از شاخص‌های اصلی قابل حذف‌اند. 

 -11شاخص «تعداد صفحه» برای نشریاتی که آگهی آنان بیش از نصف کل صفحات است، معادل «صفحات مطلب‌دار» محاسبه می‌شود، اما برای سایر نشریات، معادل کل صفحات هر شماره (یا میانگین صفحات در دوره محاسبه یارانه) است. 

-12 به منظور جبران بخشی از هزینه‌های جلد و صحافی مجلات، ضریب 20 درصدی افزایشی برای این دسته از نشریات منظور می‌شود. 

-13 از آنجا که ویژگی‌های حداقلی برای اطلاق تعریف روزنامه وجود دارد، موارد زیر تا کسب حداقل‌ها از فهرست حمایت حذف می‌شوند. (اجرا: از زمستان 92) 

 .1روزنامه‌های سراسری که تیراژ واقعی آنها کمتر از 5000 نسخه است. 

.2 روزنامه‌های سراسری که تعداد صفحات آنها کمتر از 12 صفحه است. 

.3 روزنامه‌های محلی و منطقه‌ای که تعداد صفحات آنها کمتر از 8 صفحه است. 

ضمنا به منظور توسعه کیفی مطبوعات، این حداقل‌های الزامی در نوبت‌های بعدی افزایش می‌یابد. 

-14 تیراژ روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های سراسری که در اکثر دکه‌های تهران عرضه نمی‌شوند با یکی از شیوه‌های زیر راستی‌آزمایی می‌شود: 

.1 استعلام از شرکت توزیع 

.2 بازدید سرزده از چاپخانه 

-15 عدم اعلام وصول یا عدم «خوداظهاری» مدیر مسوول به منزله عدم انتشار است. اگرچه وظیفه «اعلام وصول» به عهده چاپخانه است، اما چنین نشریاتی با مشکل حذف از فهرست حمایت مواجه می‌شوند. با ارائه برگه اعلام وصول با تاخیر، اما امکان جبران یارانه در نوبت بعدی وجود ندارد؛ زیرا مستلزم کسر از یارانه سایر نشریات است. 

-16 پرداخت یارانه اصولاً به حساب صاحب امتیاز صورت می‌گیرد و پرداخت به نماینده صاحب امتیاز جز با ارائه وکالتنامه رسمی پذیرفته نیست. در مورد احزاب، تشکل‌های سیاسی و موسسات عمومی و دولتی، ارائه نامه با امضای بالاترین مقام حزب، تشکل و یا موسسه، مناط اعتبار خواهد بود. 

-17 کلیه نشریاتی که صاحبان امتیاز آنها در تعهدنامه اخذ پروانه، بی‌نیازی از یارانه مطبوعات را تصریح کرده‌اند، منطقاً باید از فهرست حمایت حذف شوند، ولی به منظور مساعدت به آنان پس از انتشار تعداد مشخصی از شماره‌های نشریه به شرح ذیل مشمول دریافت یارانه خواهند شد: 

-1 روزنامه: از شماره 150 به بعد 

-2 هفته‌نامه: از شماره 25 به بعد 

-3 ماهنامه: از شماره 6 به بعد 

-4 فصلنامه: از شماره 3 به بعد 

-18 شاخص کیفی در اولین نوبت پرداخت برای همه نشریات مساوی (1) منظور می‌شود و از نوبت‌های آتی، توجه به فصل دوم قانون مطبوعات (رسالت مطبوعاتی)، رویکرد ارزشی، میزان محتوای اختصاصی، رعایت الگوهای حرفه‌ای، التزام به اخلاق حرفه‌ای و جذابیت بصری (گرافیک و کیفیت چاپ) مبنای محاسبه ضریب کیفی نشریات (از 4.0 تا 6.1) قرار می‌گیرد؛ به نحوی که برای هر یک از شاخص‌های مذکور 1.0 + یا 1.0- یا صفر به عدد پایه نشریه (1) اضافه می‌شود. ارزیابی و تعیین ضریب کیفی هر نشریه در کمیته‌ای مرکب از اعضای ذیل برای هر نوبت پرداخت یارانه صورت می‌گیرد: 

الف - یکی از اعضای هیات نظارت بر مطبوعات یا کارشناس مطلع به انتخاب این هیات 

ب - مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی 

ج - نماینده شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی مدیریتی مطبوعات 

د - نماینده شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی روزنامه‌نگاری مطبوعات 

ه - یکی از اعضای شورای پژوهشی "دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها" به انتخاب این شورا 

و - یکی از سردبیران با سابقه به انتخاب کارگروه "اقتصاد مطبوعات" 

ی - معاون فرهنگی اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی 

از آنجا که ضریب کیفی با روش فوق برای اولین نوبت پرداخت یارانه قابل محاسبه نیست، تا نوبت‌های بعدی فعالیت‌های زیر انجام می‌گیرد: 

-1 تهیه آیین‌نامه شفاف مبتنی بر کار پژوهشی و جلسات نخبگی. 

-2 ضریب کیفی ابتدا برای روزنامه ها ( اعم از سراسری و محلی) و هفته نامه‌های سراسری و در مرحله بعدی برای کلیه نشریات منظور می شود. 

-19 چنانچه اعتبار تخصیصی یارانه، کمتر از جمع یارانه محاسباتی مطبوعات باشد، ارقام پرداختی تسهیم به نسبت می‌شود. 

-20 به منظور شفافیت بیشتر، از این پس مبالغ یارانه‌های پرداختی مطبوعات در سایت اطلاع‌رسانی معاونت مطبوعاتی قرار می‌گیرد. 

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اولین اظهارنظرهای خود درباره مطبوعات از اصلاح نظام پرداخت یارانه خبر داده بود.

منبع: ایسنا