شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| ۱۱ مرداد ۱۲۳۹: ۱۶۰ سال پیش در چنین روزی ادیب‌الممالک فراهانی در روستای گازران فراهان زاده شد.

پدر میرزا محمدصادق فراهانی مشهور به ادیب‌الممالک از ادیبان و خوشنویسان نوگرای زادگاهش بود.

مقدمات فارسی و عربی را نزد پدرش آموخت و نزد آموزگاران زادگاهش تکمیل کرد: "روزی که پدرم وفات یافت سال عمرم در حد ۱۴ و ۱۵ بود. چون پدرم قرض فراوان داشت، ناصرالدوله حکمران اسباب فراهم کرد که ما را در به در کند".

۱۵ ساله بود که به تهران رسید و نخست در مدرسه دارالشفا زیست تا اینکه با حسنعلی‌خان امیرنظام گروسی وزیر فوائد عامه آشنا شد و همراه او به کردستان و آذربایجان رفت و به عنوان منشی نزد او خدمت کرد.

۲۹ ساله بود که در دارالترجمه دربار تهران مشغول کار شد و ۳۵ ساله بود که باز با امیرنظام به آذربایجان رفت و در آنجا معاونت مدرسه نوبنیاد "لقمانیه" را به عهده گرفت.

۳۹ ساله بود که "روزنامه ادب" را در تبریز بنیان نهاد و بعدها همین نشریه را در خراسان انتشار داد.

او از کودکی شعر می‌گفت و نخستین سراینده‌ای است که حرفه روزنامه‌نگاری را برگزید و تا پایان عمر با سردبیری چندین مجله و روزنامه ادامه داد و در بیداری و آگاهی مردم کوشید.

اگرچه او به سبک و شیوه کهن شعر می‌گفت اما برای انتقاد از سنت‌های خشک و واپسمانده سیاسی و اجتماعی از واژه‌های نو و درونمایه‌های روشنگرانه بهره می‌گرفت.
 

دیوان کامل او که در سال ۱۳۱۳ توسط وحید دستگردی به چاپ رسیده، روند جنبش مشروطه و سرانجام آن را دربر می‌گیرد. او در جای جای سروده‌هایش به اوجگیری جنبش، خودکامگی محمدعلیشاه و سرخوردگی آزادیخواهان در پایان کار، اشاره کرده است:

"دیده در خون جگر زد غوطه
باد لعنت به چنین مشروطه".

ادیبالممالک در ۵۶ سالگی در تهران درگذشت.