شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| روزنامه های ایران تا اواسط دهه 1336 جنایی نویسی، گزارشهای مربوط به سرگرمی ها از قبیل امور سینما و تئاتر را کار مجله می پنداشتند و توجه زیادی هم به اخبار ورزشی نداشتند. برای مثال؛ روزنامه اطلاعات تا نیمه شهریور 1336 تنها یک حادثه نویس به نام عنایت الله گلستانه داشت که یک تنه اخبار پلیسی ـ قضایی را تهیه می کرد.

روزنامه های ایران از سال 1335 با باز کردن صفحه اقتصاد و بازار به تدریج به راه تکامل گام گذاردند، به تدریج دارای دبیر و میز خبر شدند و کار هر میز اختصاص به جمع آوری و تنظیم یک رشته و اصطلاحا حوزه مشخص داشت: میز اخبار اقتصادی، میز اخبار فرهنگی، میز اخبار دولتی (وزارت خانه ها)، میز اخبار دیپلماتک، میز اخبار پارلمانی و انجمن ها و احزاب، میز اخبار ورزشی، میز اخبار بین الملل، میز اخبار شهرستانها، میز تماس با مردم و انتشار نامه و تلفن های آنان (پابلیک اِدیتور)، میز فیچر (گزارش روز)، میز مقالات و ....

آموزشهای دکتر ویلسون رئیس دانشکده روزنامه نگاری دانشگاه یوتا که در 1957 از آمریکا به ایران آمده بود و طی ماهها اقامت خود در تهران به راهنمایی روزنامه نگاران ایران پرداخته بود سبب شد که روزنامه ها از نیمه سال 1336 صفحات ویژه حوادث شهری، سرگرمی ها، هنر، ادبیات و ... نیز دایر کنند. روزنامه ها قبلا صفحه اختصاصی اخبار اقتصادی دایر کرده بودند و یک صفحه روزنامه را هم به اخبار بین الملل اختصاص داده بودند. مطالب دیگر تا سال 1336 (1957 میلادی) صفحه اختصاصی نداشتند و در لابلای مطالب و اخبار دیگر درج می شدند.

محمد بلوری یکی از حادثه نگاران ایران است که از سال 1336 این کار را از روزنامه کیهان آغاز کرد و از سال 1373 در روزنامه ایران ادامه داده است. وی که همچنان در روزنامه ایران سرگرم نوشتن است در سال 1373 به دعوت دکتر فریدون وردی نژاد ـ احیاءگر روزنامه ایران بکار دعوت شد و در این روزنامه، صفحه حوادث به وجود آورد. وردی نژاد می گفت که هدف از نوشتن حادثه، باید پندآموزی و گرفتن درس عبرت از اشتباه دیگران باشد و خبر حادثه باید به این صورت تنظیم شود که درس عبرت دهد و از تکرار اشتباه پیشگیری کند.

باید توجه داشت که تاریخ نگاران با مطالعه و بررسی اخبار جنایی مندرج در روزنامه ها و یا پرونده های قضایی، ضعف های یک جامعه در طول زمان مورد نظر را می یابند و تاریخ می کنند. این اخبار وضعیت ها و واقعیت ها را بدست می دهد.

برپایه آموزش های دکتر ویلسون، روزنامه های ایران از همان سال (نیمه دوم سال 1336) در کنار فعالیت های دولت و پارلمان، نظر مردم و اصحاب نظر را هم در باره این فعالیت ها می پرسیدند و می نوشتند و در نتیجه، هر روز علاقه مندی مردم به روزنامه خوانی بیشتر می شد.

اخبار سینما و تئاتر در نیمه دوم سال 1335 به ابتکار غلامحسین صالحیار که مسئولی�'ت اخبار مربوط را هم در روزنامه اطلاعات بر عهده داشت عنوان «مطالب هنری» به دست آورده بود که این عنوان در ایران عمومی�'ت یافته است.

وضعیت روزنامه های ایران تا اواسط آبان 1357 (سال انقلاب) که به تصمیم سندیکای روزنامه نگاران دست به اعتصاب زدند که بیش از دو ماه ادامه یافت بر همین منوال بود. از این پس گزارشهای مربوط به انقلاب غلبه کرد و روزنامه ها منحصرا به این کار پرداختند و بعد از آن گزارشهای جنگ 8 ساله عملا مانع از بازگشت روزنامه ها به حالت عادی شد.

اخراج فله ای روزنامه نگاران حرفه ای و عمدتا در اوایل سال 1359، شکل حرفه ای بودن را از روزنامه های ایران گرفت. روزنامه نگاران موسسه مطبوعاتی اطلاعات بدون دریافت غرامتِ اخراج برکنار شدند و روزنامه نگاران مؤسسه مطبوعاتی کیهان با دریافت غرامت، طبق قانون کار.

در دهه 1370 (1990میلادی)، نخست با تأسیس روزنامه همشهری و سپس روزنامه ایران برخی از روزنامه نگاران اخراجی بهار 1359 بکار دعوت شدند و این دو روزنامه به رغم دولتی بودن چهره حرفه ای به ژورنالیسم ایران دادند. در دهه بعد به دلیل کنار رفتن و یا بازنشسته شدن این روزنامه نگاران، به نظر می رسد که تکامل حرفه ای روزنامه نگاری ادامه نیافت و توجه به اخبار دوایر دولتی و اظهارات نمایندگان پارلمان و مقامات دیگر در آنها بیشتر، و گزارشهای سایر کشورها و اخبار مورد علاقه مخاطبان عادی محدود است و مطبوعات به جای صفحات «مردم و روزنامه یا اصطلاحا نامه به سردبیر» دارای ستون در این زمینه هستند که عمدتا فاقد نام و نشانی صاحب مطلب است و نمی توان به آن استناد کرد. دیده شده است که روزنامه ها اخبار سازمانهای دولتی و اظهارات مقامات را عینا و بدون تنظیم طبق قاعده خبرنویسی و با واژه های نامأنوس درج می کنند که برای برخی از مخاطبان نامفهوم است که از علل نخریدن روزنامه است. به علاوه، شمار روزافزون روزنامه ها و خارج از قاعده و نسبت روزنامه و مخاطب. تهران بیش از هر کلان شهر دیگر جهان دارای روزنامه است (حدود 30 نشریه روزانه در خرداد 1398) و این، در حالی است که مردم و بویژه جوانان متوجه آنلاین خواندن شده اند و ....

در قانون مطبوعات مصو�'ب سال 1364خورشیدی، شرط «روزنامه نگار بودن» برای دادن پروانه انتشار نشریه حرفه ای ـ که در قوانین قبلی بود ـ دیده نمی شود و همچنین تعریف نشریه حرفه ای و شرح انواع نشریه؛ حرفه ای، اختصاصی (دولتی و حزبی و از این قبیل) و تخص�'صی (تک موضوعی ـ آموزشی).

منبع: http://www.iranianshistoryonthisday.com