شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| بیست و هفتم می 1942 (ششم خرداد 1321) ـ زمانی که ایران در اشغال نظامی متفقین بود نشریه «کیهان» که پروانه آن به نام عبدالرحمن فرامرزی صادر شده بود پا به عرصه رسانه های چاپی ایران گذارد و برجای نشریه «آینده ایران» که اجاره دار آن فرامرزی و مصطفی مصباح زاده بودند نشست.
انتشار کیهان (17 سال جوانتر از روزنامه اطلاعات) بدون وقفه ادامه یافته است (در سال 2010 شصت و هشت ساله و در سال 2017 هفتاد و پنج ساله). پروانه انتشار کیهان بعدا از فرامرزی به مصباح زاده (متوفی در آذرماه 1385) انتقال یافت ولی فرامرزی تا مدت ها سمت سردبیری آن را حفظ کرد.
با این که قلم فرامرزی برای مخاطبان آشنا بود و مقالات اساسی کیهان را می نوشت، پیشرفت این نشریه تا سالها کُند بود. پیشرفت از زمانی آغاز شد که (طبق روش روزنامه های اروپا، آمریکا و ژاپن) دست به رقابت با روزنامه اطلاعات زد (که هردو عصرها منتشر می شدند) و داستانی است طولانی.
در راستای این رقابت؛ در نیمه دهه 1335 (دهه 1950)، کیهان به اقتباس از روزنامه اطلاعات، صفحه نیازمندیها (آگهی های کوتاهِ کلاسه شده) بازکرد و تا مدتی همان آگهی های صفحه نیازمندی های روزنامه اطلاعات را پس از تماس تلفنی با صاحبان آگهی به رایگان چاپ می کرد. یک سال بعد و باز به اقتباس از روزنامه اطلاعات، صفحه حوادث دایرکرد که این صفحه را در روزنامه اطلاعات، احمد سروش (داستان نگار معروف ـ متوفی) تنظیم و دبیری می کرد. در سال 1337 (1958میلادی) ـ به سبک روزنامه های فرنگ ـ نیم صفحه از روزنامه کیهان به داوطلبان ازدواج (تحت عنوان: ازدواج سهل و آسان) اختصاص داده شده بود که انتشار چنین مطالبی قبلا در ایران سابقه نداشت.
این تحولات ناشی از رقابت، تیراژ کیهان را به پایه اطلاعات رساند که اطلاعات در سال 1334 (سال 1955 میلادی که تهران شهری 700 هزار نفری بود) اعلام کرده بود هر روز بیش از 60 هزار نسخه می فروشد و عبور از مرز 60 هزار تکفروشی را جشن گرفته بود. برای پیروزی در این رقابت، روزنامه اطلاعات تصمیم به افزودن اخبار و مطالب اختصاصی هرچه بیشتر گرفت و جهت رسیدن به این هدف، به ابتکار تورج فرازمند سردبیر وقت (متوفی در ژوئن 2006 در آمریکا) روش پرداخت دستمزد به اعضای تحریریه تغییر یافت و پواَنی شد؛ به این ترتیب که خبرها بر پایه جالب و اختصاصی بودن قیمت گذاری و پرداخت در پایان هر دو هفته صورت می گرفت و دستمزد ثابت، اختصاص به روزهای تعطیل و ایام مرخصی داشت.
این ابتکار موثر واقع شد و کیهان سریعا به اقتباس این روش پرداخت. تحریم روزنامه اطلاعات در اجتماع صدهاهزار نفری میدان جلالیه (پارک لاله امروز) که به دعوت جبهه ملّی و هواداران مصدق برگزار شده بود باعث ریزش شدید تیراژ اطلاعات شد. مدیریت روزنامه اطلاعات برای جبران این وضعیت، تغییرات وسیعی در تحریریه خود به عمل آورد. از بهار 1340 (1961 و از زمان نخست وزیر شدن علی امینی) که فضای سیاسی کشور تا حدّی بازشده بود و مخاطبان مشتاق مطالب با انشای چپگرایانه و ملّی گرایانه شده بودند، دو روزنامه مورد بحث در رقابت با یکدیگر به روزنامه نگاران چپگرا و کمونیست سابق روی آوردند و سیامک جلالی سردبیر اجرایی روزنامه اطلاعات شد و دبیری میزهای تحریریه را هم به چپگرایان دادند. این وضعیت، تیراژها را تقریبا دو برابر کرد.
طولی نکشید (به دلایلی که هنوز دقیقا روشن نشده است) ناشران دو روزنامه اطلاعات و کیهان (یکی سناتور و دیگری نماینده مجلس و هر دو نزدیک به دربار) به جان هم افتادند و هر روز در روزنامه خود یکدیگر را افشا می کردند و این افشاگری که درعین حال عملکرد چند کابینه و نیز مداخله سفارت لندن در تهران را زیر سئوال برده بود بازهم بر تیراژها افزود تا اینکه دولت پا به میان گذارد و دو ناشر را آشتی داد.
از آن پس، روزنامه اطلاعات به نویسندگان ملی گرا و لیبرال روی آورد؛ ر. اعتمادی ستاره تحریریه و دکتر علی اصغر صدر حاج سیدجوادی سردبیر کل شد و صفحه مقالات (به سبک فرنگ، مرکب از مقالات نویسندگان و نامه های وارده) موسوم به صفحه 5 ستون از 5 نویسنده را دایر کرد، ولی کیهان به چپ نویسی ادامه داد. این رقابت تا مصادره دو روزنامه در اَمُرداد 1359 (آگست 1980) ادامه داشت.
منبع: http://www.iranianshistoryonthisday.com
|