شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| حمید شکری خانقاه معتقد است که شبکه های اجتماعی قابلیت مدیریت بحران را ندارند. زیرا با توجه به تنوع محتوا و گوناگونی پدیدآورندگان آن، درگیر تنوع اخبار فیک و اخبار واقعی هستند و مردم در انتخاب بین محتوای درست و نادرست سردرگم می شوند. او می گوید: به نظر می رسد هم اکنون رسانه ملی باید با استراتژی دو گام به پیش _ یک گام به پس ابتکار عمل را به دست بگیرد و از طریق جریان سازی چند مرحله ای با بهره گیری مستقیم از رهبران فکری کل جامعه فارغ از جناح بندی های سیاسی، اعم از معتمدین، ورزشکاران و مشاهیر گوناگون و مورد علاقه مردم برای انتقال پیام مسئولان در مدیریت کرونا ویروس استفاده کند. به عبارتی ما اکنون نیاز به یک مرجعیت مورد اعتماد در نظام ارتباطی و اطلاع‌رسانی مدیریت ارتباطات بحران کرونا داریم که رسانه ملی می تواند این مرجع موثق باشد زیرا این خواسته ای فراتر از توان شبکه‌های اجتماعی است.

حمید شکری خانقاه، مدرس ارتباطات و نویسنده کتاب برنامه ریزی راهبردی ارتباطی در روابط عمومی در شرایط کنونی کشور به ضرورت وجود یک مرجعیت ارتباطی مورد اعتماد در کشور اشاره می کند و می گوید: در مهندسی امنیت، سیستم مورد اعتماد ( Trusted System)، سیستمی برای به اجرا درآوردن یک سیاست امنیتی مشخص، به اندازه مشخص شده می‌باشد. به این ترتیب، شکست یک سیستم مورد اعتماد ممکن است موجب شکسته شدن یک سیاست امنیتی ملی مشخص شود. امروزه شرایط بافت موقعیت ارتباطی بحران کرونا ایجاب می کند که جامعه از یک مرجعیت ارتباطی مورد اعتماد برخوردار باشد تا بتواند افکار عمومی را به صورتی یکپارچه همسو کند. اکنون وقت آن است تا مدیریت افکار عمومی در ویروس کرونا به رسانه ملی به عنوان یک رسانه فراگیر و رسمی واگذار شود.

او ادامه می دهد: شبکه های اجتماعی قابلیت مدیریت بحران را ندارند. زیرا با توجه به تنوع محتوا و گوناگونی پدیدآورندگان آن درگیر تنوع اخبار فیک و اخبار واقعی هستند و مردم در انتخاب بین محتوای درست و نادرست سردرگم می شوند. هر چند خیلی از واقعیت‌های این بحران و بسیاری از رویدادها را پیش از هر مرجعی شبکه‌های اجتماعی آشکار می سازند و این یکی از خاصیت های مثبت این پدیده نوین اجتماعی است، اما آنچه در شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک اپیدمی در حال گسترش است، نوعی بازنمایی واقعیت است که اغلب باعث ایجاد استرس و سردرگمی جامعه بدون مرجعیت رسمی می شود.

شکری خانقاه نقش رسانه ملی در مدیریت افکار عمومی جهت مقابله با کروناویروس را مهم می داند و می گوید: به نظر می رسد هم اکنون رسانه ملی باید با استراتژی دو گام به پیش _ یک گام به پس ابتکار عمل را به دست بگیرد و از طریق جریان سازی چند مرحله ای با بهره گیری مستقیم از رهبران فکری کل جامعه فارغ از جناح بندی های سیاسی، اعم از معتمدین، ورزشکاران و مشاهیر گوناگون و مورد علاقه مردم برای انتقال پیام مسئولان در مدیریت کرونا استفاده کند. به عبارتی ما اکنون نیاز به یک مرجعیت مورد اعتماد در نظام ارتباطی و اطلاع‌رسانی مدیریت ارتباطات بحران کرونا داریم که رسانه ملی می تواند این مرجع موثق باشد. زیرا این خواسته ای فراتر از توان شبکه‌های اجتماعی است.

او تاکید می کند: شبکه های اجتماعی، رسانه رسمی نیستند بلکه وسایل ارتباطی هستند که قدرت نفوذ بالایی دارند اما در هر حال به دلیل عدم مدیریت پذیری واحد و منسجم در بسیاری از رویدادها غیر رسمی و غیر قابل اتکا خواهند بود. لذا رسانه ملی باید مرجعیت ملی پیدا کند و مردم در این شرایط خاص به شبکه وسیع و فراگیر رسانه ملی اعتماد کنند.

این مدرس ارتباطات ضمن اشاره به اینکه باید شکاف بی اعتمادی بین مردم و رسانه ملی به اعتماد ملی تبدیل شود، می گوید: گام های زیادی برداشته شده اما لازم است رسانه ملی هم شکاف بین خود و جامعه را کمتر کند. تولید و برنامه سازی با ساز و کارهای مردمی نوین، بهره گیری از رهبران افکار عمومی برای متقاعد کردن مردم _ مثل رویکردی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری برای جلب نظر مردم به شرکت در انتخابات در پیش می‌گیرد _ و مدیریت محتوا بر اساس دغدغه های مردم کاری است که صدا و سیما در این شرایط باید در پیش بگیرد.

شکری خانقاه با اشاره به اینکه اعتماد یک پروسه بلند مدت است، با این حال به بیان راهکار کوتاه مدتی می پردازد که رسانه ها بخصوص رسانه ملی در مدیریت افکارعمومی در رابطه با کرونا ویروس باید در پیش بگیرند. او می گوید: قبول دارم که اعتماد مردم به رسانه ملی یک پروسه بلند مدت است ولی با این حال راهکار کوتاه مدت برای ایجاد اعتماد رسانه ملی و مردم را همان استراتژی انعطاف پذیری برگرفته از کرونا می دانم. یعنی همان کاری که دستگاه قضا در مقابل با زندانیان انجام داد. بنابراین صدا و سیما هم باید در این شرایط سخت کرونایی یک گام جدی به طرف مردم بردارد و از شخصیت‌هایی که مورد اعتماد مردم هستند ولی در صدا و سیما حضورشان جدی گرفته نمی شود بهره گیری کند. به بیان ساده تر اکنون حلقه گمشده ارتباطات بحران، دست مدیریت رسانه ملی و اعتماد از دست رفته مردم است. مردم و رسانه ملی در این شرایط به یک آشتی ملی نیاز دارند. اعتماد ملی به رسانه ملی گامی موثر در مدیریت ویروس کرونا است. سازمان بهداشت جهانی در اقدامی هماهنگ از تمام فوتبالیست های جهان درخواست کرده پیام‌های بهداشتی کرونا توسط آن‌ها منتشر شود. به همین دلیل رسانه ملی هم باید از شخصیت‌های داخلی معتمد مردم برای انتقال پیام‌های ارتباطی بهداشت کرونا با برنامه سازی های خلاقانه، بهره گیری هوشمندانه ای به عمل آورد.

او یکپارچگی جدی تمام رسانه ها برای مدیریت افکار عمومی در شرایط کنونی را مسئله مهمی می داند و توضیح می دهد: رسانه های مکتوب، برخط و رسانه ملی باید از استراتژی واحدی در ارتباط با کرونا پیروی کنند تا دامنه نفوذ پذیری و اثرگذاری خود را بالا ببرند. برگزاری جلسات مشترک روزانه و دستورالعمل‌های مشترک برای تولید محتوا می تواند بسیار اثر گذار باشد.

این مدرس ارتباطات تاکید می کند: بدیهی است که هرکسی می تواند در این زمینه ایفای نقش کند و اساتید ارتباطات نیز به سهم خود تاثیرگذار هستند. اما به نظر می رسد ستاد مدیریت و مبارزه با کرونا باید بیش از آنچه که بر اطلاع رسانی یکطرفه متمرکز باشد باید بر اطلاع یابی تمرکز کند. بی شک اطلاع رسانی بدون اطلاع یابی کارایی اقناعی لازم را نخواهد داشت. برخورداری از تیم کارشناسی حرفه ای متشکل از اساتید رسانه، روابط عمومی و ارتباطات، روانشناسی، جامعه شناسی و… اثر بخشی بحران را در مدیریت افکار عمومی دو چندان خواهد کرد. صدا و سیما نیز در تولید برنامه های کرونایی باید این تکنیک‌ها را مد نظر داشته باشد.

منبع: شفقنا